Công ty Trung Quốc đã giúp Triều Tiên thử hạt nhân như thế nào?

Vụ thử hạt nhân thứ 5 của Triều Tiên được cho là có sự trợ giúp của một tập đoàn Trung Quốc

Viện Asan và Trung tâm C4ADS phát giác ra là Bình Nhưỡng và tập đoàn Liaoning Hongxiang (Liêu Ninh Hồng Tường) đã có các giao dịch trị giá hơn 500 triệu USD trong khoảng thời gian từ tháng 1/2011 đến tháng 9/2015.

Theo ước tính, khoản tiền này đủ để vận hành các cơ sở làm giàu uranium cũng như việc nghiên cứu, sản xuất và thử nghiệm vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

Báo cáo nói rằng Tập đoàn Liaoning Hongxiang điều hành 6 công ty đã bán cho Triều Tiên những thanh nhôm và chất hoá học có khả năng được dùng vào các mục đích quân sự. Tập đoàn Trung Quốc cũng có quan hệ trên lĩnh vực hàng hải với Triều Tiên. Một đoàn tàu gồm 10 chiếc có liên hệ tới hoạt động buôn khoáng sản của tập đoàn này thường xuyên di chuyển giữa Trung Quốc và Triều Tiên.

Go Myong-Huyn, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách Asan ở Seoul nói: “Trên thực tế họ đã bán cho người Triều Tiên những sản phẩm có thể được dùng cho hai mục đích, rõ ràng bị cấm đoán theo các biện pháp chế tài của Liên Hiệp Quốc”.

Ông Go là một trong các đồng tác giả của một phúc trình mang tên “Dưới bóng Trung Quốc”, phúc trình này thu thập các tài liệu về sự liên hệ của tập đoàn Liaoning Hongxiang trong các hoạt động bất hợp pháp của Triều Tiên cùng với giám đốc hàng đầu của tập đoàn này, ông Ma Xiaohong, một quan chức đảng Cộng sản Trung Quốc.

Dựa trên danh sách các cá nhân và thực thể bị ghi vào sổ đen của Liên Hiệp Quốc, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra nhiều tập đoàn công ty tư của Trung Quốc, như Liaoning Hongxiang, hoạt động như công ty trá hình, hoặc tạo điều kiện cho các công ty nhà nước Triều Tiên bị cấm hoạt động.

Ngay sau báo cáo trên, trong cuộc gặp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường bên lề cuộc họp của Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thông báo vụ việc và yêu cầu Bắc Kinh phối hợp hạn chế những hành động khiêu khích của Triều Tiên.

Ông Lý cho tổng thống Mỹ biết rằng một số tài sản của Liaoning Hiongxang và các đối tác bên ngoài đã bị chính quyền Trung Quốc phong tỏa trong vài tuần qua.

Những nguồn tin ngoại giao phát xuất từ Liên Hiệp Quốc nói rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ thảo luận với nhau về những biện pháp chế tài đối với Triều Tiên. Những biện pháp này sẽ được đệ trình cho Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc để thông qua và thi hành.

Chưa rõ những biện pháp nào sẽ được Bắc Kinh đồng ý thực hiện, vì trước đây, Ngoại trưởng Vương Nghị của Trung Quốc có nói rằng mặc dù Bắc Kinh không chấp nhận việc Triều Tiên mới nổ thử nghiệm hạt nhân, nhưng mọi biện pháp trừng phạt đều phải được cân nhắc thật kỹ lưỡng.