Ý nghĩa của phong tục lì xì trong ngày Tết

Dân mạng chế ảnh hài hước thể hiện góc nhìn đa chiều về Tết

Mẹo phong thủy ngày Tết: Lì xì hũ gạo

TP HCM yêu cầu xử lý người bán bao lì xì in hình tiền Việt Nam

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, phong tục lì xì ngày Tết Nguyên đán bắt nguồn từ Trung Quốc. Tương truyền, có một gia đình hiếm muộn mãi mới sinh được một cậu con trai, nhưng cứ vào đêm giao thừa lại có yêu quái xuất hiện quấy phá em bé. Một hôm có 8 vị tiên đi ngang qua nhà, biết trước cậu bé sẽ gặp tai họa với yêu quái, 8 vị tiên tốt bụng liền hóa thành 8 đồng tiền, ngày đêm túc trực canh bên em bé.

Bố mẹ cậu bé thấy vậy, lấy 8 miếng giấy đỏ gói 8 đồng tiền vàng để trên đầu giường để mong cậu bé ngủ ngon. Đêm đó, con yêu quái đến quấy phá cậu bé thì có những tia vàng sáng rực phát ra từ những đồng tiên vàng gói trong giấy đỏ khiến nó kinh hoàng bỏ chạy. Việc lấy giấy đỏ gói tiền vàng chống lại được yêu quái đã được kể lại cho dân làng, về sau mọi người bắt chước làm theo và dần dần trở thành phong tục lì xì đầu năm mới cho con trẻ.

Đi kèm với phong bao lì xì là thông điệp yêu thương mà người lớn nhắn nhủ tới con cháu

GS.TSKH Trần Ngọc Thêm - Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng thuộc Đại học KHXH&NV Đại học Quốc gia TP HCM cho rằng, theo thời gian, phong tục lì xì cũng phát triển tại Việt Nam, ngày nay nó gần như phổ biến khắp nông thôn đến thành thị, người Việt cũng lấy tiền may mắn của mình bỏ vào những phong bao màu đỏ để lì xì cho con trẻ trong dịp đầu năm mới. Thông thường tiền lì xì thường là số lẻ để biểu trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Còn phong bao tượng trưng cho sự kín đáo, không muốn có sự so bì dẫn đến chuyện xích mích, không vui trong ngày Tết. Phong bao lì xì đầu năm còn tượng trưng cho tài lộc, nhiều người nhận được hay cho đi càng nhiều bao lì xì thì càng tin rằng mình đã phát tài phát lộc…

GS. TSKH Trần Ngọc Thêm cho biết thêm, theo phong tục của người Việt không chỉ trẻ nhỏ mà người già cũng được nhận lì xì từ con cháu. Bởi truyền thống người Việt luôn trọng người có tuổi, thêm tuổi tức là thọ. Việc lì xì cho ông bà còn mang ý nghĩa mong muốn ông bà thọ lâu và cũng để ông bà có “đồng ra đồng vào” trong những ngày đầu năm. Đối với trẻ con, tiền lì xì không cần quan trọng việc nhiều hay ít, nhưng tiền lì xì dành cho ông bà càng nhiều càng tốt, tùy vào khả năng của con cháu để ông bà có thể sử dụng thỏa mái khi về già. Đây cũng là một cách báo hiếu của con cháu đối với ông bà, cha mẹ mình trong dịp đầu năm mới.

Tiền lì xì có ý nghĩa tượng trưng nhiều hơn là giá trị vật chất trong ngày đầu năm mới, để giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, GS. TSKH Trần Ngọc Thêm cho rằng, những người lớn cần giáo dục và định hướng cho con trẻ khi nhận tiền lì xì. Cần hướng con trẻ không nên tham tiền lì xì và nên coi đó là tiền may mắn người lớn trao cho mình để cả năm được may mắn, nhiều lộc. Việc nhiều hay ít không quan trọng mà quan trọng ở tấm lòng người trao tặng cho mình.

Phong bao lì xì còn hàm chứa nhiều ý nghĩa về tình cảm gia đình, cha mẹ, con cái... Đi kèm với phong bao lì xì là thông điệp mà người nhắn nhủ của người lớn với trẻ em, là những lời căn dặn, chúc phúc cho con trẻ như chăm ngoan hơn, học giỏi, khỏe mạnh... Theo thời gian, khi lớn lên mọi người đều lưu giữ ấn tượng sâu sắc về chiếc phong bao lì xì màu đỏ trong ngày tết đến xuân về như một kỉ niệm tuổi thơ và những tình cảm nồng ấm khi trưởng thành.

Hoàng Tuyết