Tổng thống Ai Cập thách thức quân đội, nguy cơ đảo chính rất cao

Tổng thống Mohammed Morsi của Ai Cập hôm qua lên đài truyền hình chính phủ, thề sẽ không từ nhiệm

Trong diễn văn đọc trên đài truyền hình lúc nửa đêm hôm qua (3/7) để trả lời đòi hỏi của quân đội muốn Tổng thống Mohammed Morsi chia sẻ quyền hành với phe chống đối, ông Morsi cảnh báo bất kỳ sự lệch hướng nào trong tiến trình dân chủ từng được các cử tri chấp thuận hồi năm ngoái sẽ khiến Ai Cập bị lâm nguy.

Trong khi đó những đám đông khổng lồ người biểu tình vẫn tụ tập trong 3 đêm liền tại trung tâm thủ đô Cairo và nhiều nơi tại Ai Cập để đòi ông Morsi, người thuộc đảng Huynh đệ Hồi giáo, từ chức.

Những người ủng hộ ông Morsi cũng đã xuống đường và một số người đã đụng độ với lực lượng an ninh ở Đại học Cairo. Có tin cho biết 16 người thiệt mạng và 200 người bị thương.

Trong bài diễn văn dài 45 phút, ông Morsi phát biểu: “Giá của việc bảo vệ tính hợp pháp là cuộc đời của tôi. Tính hợp pháp là vật bảo đảm duy nhất để bảo vệ đất nước. Người dân Ai Cập đã tuyên bố với thế giới rằng trong môi trường tự do họ đã bầu được một vị tổng thống. Họ đã tuyên bố và xác định con đường của mình”.

Tổng thống Morsi đang trong tiến trình giải quyết khủng hoảng với Tướng Abdel Fattah al-Sii, Tư lệnh Quân đội, trong lúc nhiều bộ trưởng trong nội các đã từ chức.

Quân đội Ai Cập tuyên bố sẵn sàng giành chính quyền

Các nguồn tin quân sự cho biết một khi thời hạn chót do Tướng Sisi đặt ra hết hạn vào lúc 5 giờ chiều 3/7, giờ địa phương, quân đội có ý định thiết lập một hội đồng lâm thời bao gồm chủ yếu các nhân vật dân sự thuộc nhiều tổ chức chính trị khác nhau và các nhà kỹ trị đầy kinh nghiệm, để điều hành đất nước cho tới khi hiến pháp được sửa đổi.

Kế tiếp sẽ là một cuộc bầu cử tổng thống mới, tuy nhiên các cuộc bỏ phiếu ở Quốc hội sẽ bị đình hoãn cho tới khi các điều kiện nghiêm ngặt để chọn lựa các ứng viên có hiệu lực.

Quân đội không cho biết sẽ làm gì nếu ông Morsi không chịu rời chức vụ một cách êm thắm; tuy nhiên sau bài diễn văn của ông, Bộ Tư lệnh Tối cao ra thông báo dưới tựa đề “Những giờ phút cuối cùng”, theo đó “quân đội đã sẵn sàng chết để bảo vệ người dân Ai Cập chống lại bọn khủng bố và bọn điên cuồng”.

Cuộc đối đầu khiến Ai Cập, nước Arập đông dân nhất, tiến gần hơn tới bờ vực hỗn loạn trong lúc kinh tế ngày càng chìm sâu vào tình trạng khủng hoảng. Việc này khiến Mỹ, châu Âu và nước láng giềng Israel quan ngại.

Liên minh đối lập tự do bác bỏ việc khởi sự thương lượng với ông Morsi và nói rằng họ chỉ đang chờ thời hạn chót tới. Sau thời hạn đó, nhà thương thuyết của phe đối lập, cựu Giám đốc Cơ quan Năng lượng Quốc tế của Liên Hiệp Quốc Mohamed El Baradei, sẽ liên hệ trực tiếp với quân đội.

Các nguồn tin quân sự nói rằng sau khi thời hạn chót tới, quân đội có kế hoạch mở các cuộc thương lượng với Mặt trận Cứu nguy Tổ quốc thuộc phe đối lập và các tổ chức chính trị, tôn giáo và giới trẻ.

Các nguồn tin cũng nói rằng bản lộ trình có thể được sửa đổi sau các cuộc hội đàm vừa nêu.

Giới lãnh đạo tổ chức Huynh đệ Hồi giáo nói tối hậu thư của quân đội là “một cuộc đảo chính” nhưng báo chí ở Ai Cập nói văn kiện này là bước ngoặt quyết định.

Các cuộc biểu tình rầm rộ tiếp tục diễn ra ở thủ đô Cairo sang tới ngày thứ tư liên tiếp đòi Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi từ chức

Chính phủ Úc kêu gọi người dân Úc đừng tới Ai Cập trong lúc những đám đông người đang nườm nượp đổ vào Quảng trường Tahrir ở Cairo; cùng lúc đó những người ủng hộ tổ chức Huynh đệ Hồi giáo cũng đang tổ chức biểu tình.

Người biểu tình đã phong tỏa các cổng tại dinh Tổng thống và các đám đông ủng hộ và chống đối ông Morsi đã đụng độ nhau ở Alexandria.

Phát ngôn viên Huynh đệ Hồi giáo, bà Alla Mustafa, kêu gọi người dân yêu nước hãy bảo vệ nền dân chủ mới được thành lập.

Cuối ngày hôm qua, các đơn vị quân đội Ai Cập đã triển khai án ngữ các lối vào thủ đô Cairo. Theo cổng thông tin Al-Ahram, các nhóm quân được điều tới đây từ căn cứ ở Dahshur - vùng ngoại ô Cairo. Hiện diện quân sự cũng tăng cao đáng kể cả ở phía Bắc thủ đô là vùng Alexandria.

Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ Ai Cập Mohammed Ibrahim đã phê chuẩn lệnh cho phép lực lượng an ninh sử dụng vũ khí. Mệnh lệnh do ông ký dự trù khả năng sử dụng vũ khí trong những trường hợp theo đòi hỏi hợp pháp với mục đích chống tấn công khủng bố. Những vụ tấn công này có thể xảy ra sau khi có bản tuyên bố đang chờ đợi của Bộ trưởng Quốc phòng Abdel Fattah al-Sisi.

Cùng trong thời gian này, Tổng thống Ai Cập Mohammed Mursi kêu gọi các công dân chống lại cuộc đảo chính quân sự - là những gì đang xảy ra trong nước – nhưng không dùng bạo lực. Trước đó cố vấn của Tổng thống Mursi về chính sách đối ngoại, ông Isam al-Haddad tuyên bố rằng trong nước diễn ra đảo chính quân sự.

S.Phương (Theo AP, Reuters)