Tăng trưởng GDP ảm đạm nhưng vẫn có điểm sáng

Ngân hàng Thế giới khuyến nghị 5 giải pháp phát triển kinh tế Việt Nam

Việt Nam hướng đến tăng trưởng GDP năm 2020 đạt khoảng 6,8%

Dồn sức cho nông nghiệp

Theo Tổng cục Thống kê, tăng trưởng GDP quý I năm nay ước đạt 3,82% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng thấp nhất kể từ 2011 trở lại đây. Nếu so với nền kinh tế trong nước những năm gần đây, mức tăng trưởng như vậy là ảm đạm nhưng nếu xét trong khu vực và so với nhiều nền kinh tế khác, các chuyên gia khẳng định, kết quả này đạt mức khá, nhất là trong bối cảnh diễn biến dịch Covid-19 vô cùng phức tạp. Nền kinh tế có ngưng trệ, chậm chạp nhưng không có nguy cơ sụp đổ. Có một số doanh nghiệp vẫn duy trì được hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Và quan trọng hơn là trong tổng thể nền kinh tế mang sắc màu ảm đạm vẫn có những điểm sáng có thể lấy đó là “điểm tựa” để thúc đẩy mạnh mẽ, “tăng tốc” sau khi kết thúc dịch bệnh.

Tăng trưởng GDP quý I thấp nhất kể từ năm 2011 đến nay.

Cụ thể, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê về kinh tế trong quý I, tất cả các ngành, nghề, lĩnh vực thuộc 3 khu vực kinh tế đều chịu tác động mạnh của dịch bệnh Covid-19. Khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi trước đó đã chịu tác động của dịch tả lợn châu Phi, dịch cúm gia cầm, hạn hán, xâm nhập mặn, thêm ảnh hưởng của Covid-19, mức tăng trưởng chỉ đạt 0,08%.

Trong đó, nông nghiệp tăng trưởng âm 1,17%; ngành lâm nghiệp đạt mức 5,03% nhưng tỷ trọng lại thấp; ngành thủy sản chỉ đạt mức tăng trưởng tương đương 1/2 cùng kỳ năm trước.

Khu vực kinh tế thứ 2 là công nghiệp và xây dựng, quý này chỉ tăng 5,15%. Trong đó, ngành khai khoáng tăng trưởng âm, còn công nghiệp chế biến chế tạo tuy đạt mức tăng không cao, là 7,12% - thấp hơn nhiều so với mức tăng cùng kỳ trước, nhưng vẫn đóng vai trò là động lực chính của nền kinh tế.

Ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra những điểm sáng trong khu vực kinh tế này, đó là: ngành sản xuất thuốc, hoá dược và dược liệu tăng tới 28,3% so với cùng kỳ năm trước do sản xuất thuốc phục vụ trong nước và xuất khẩu.

Bên cạnh đó, ngành sản xuất phân phối sản phẩm dầu mỏ tinh chế; ngành sản xuất thực phẩm, điện tử, máy tính quang học chủ yếu là điện thoại di động và linh kiện điện tử cũng tăng trưởng khá, đóng góp đáng kể vào ngân sách.

“Ngành sản xuất thực phẩm, điện tử, máy tính quang học chủ yếu là điện thoại di động và linh kiện điện tử lúc đầu chúng ta nghĩ rằng sẽ chịu tác động lớn, có thể sụt giảm do nguyên vật liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, nhưng ngược lại, do Samsung cho ra đời dòng điện thoại di động thế hệ mới tiêu thụ tốt. Bên cạnh đó, đầu tư nước ngoài tiếp tục dịch chuyển vào Việt Nam đã chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất điện thoại di động chất lượng cao đến Hải Phòng. Trong bối cảnh Trung Quốc hạn chế sản xuất và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn đang tồn tại, nhiều thị trường tiềm năng trên thế giới chuyển sang nhập khẩu linh kiện điện tử sản xuất từ Việt Nam”, ông Phạm Đình Thúy phân tích.

Sản xuất, phân phối dầu mỏ tinh chế là một trong những điểm sáng trong bức tranh kinh tế ảm đạm quý I/2020.

Thông thường, dịch vụ luôn là khu vực kinh tế chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng sản phẩm nội địa, nhưng tác động của dịch bệnh covid 19 đã khiến mức tăng trưởng quý này chỉ đạt 3,27% - bằng một nửa cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, trong “rủi có may” khi các hoạt động liên đới, hậu cần của toàn ngành dịch vụ lại có cơ hội tăng trưởng mạnh như: ngành thương mại điện tử và logistics phân mảng giao hàng nhanh.

Thống kê sơ bộ, doanh thu lĩnh vực thương mại điện tử tăng trưởng tới 30% so với cùng kỳ do lợi thế hạn chế tiếp xúc. Kéo theo đó là sự năng động của ngành logistics (giao nhận hàng hóa) với tốc độ tương ứng, đóng góp nhiều cho GDP 3 tháng đầu năm.

Đáng chú ý nhất trong bức tranh kinh tế quý I/2020 là tốc độ giải ngân vốn đầu tư công. Nếu đến hết ngày 31/1, giải ngân vốn đầu tư của các bộ, ngành, địa phương mới chỉ đạt 0,95% kế hoạch Nhà nước giao thì đến cuối tháng 3, con số này đã tăng lên 13,2% kế hoạch năm.

Ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê xây dựng và Vốn đầu tư khẳng định, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công quý I phản ánh các giải pháp của Chính phủ ngày càng thực chất, hiệu quả.

“Thực tiễn này do sự đổi mới điều hành chính sách của Chính phủ đó là Chính phủ đã giao hết vốn kế hoạch cho các địa phương và các bộ, ngành ngay từ đầu năm. Các năm trước Chính phủ giao thành nhiều lần, bộ, ngành và địa phương không chủ động được. Đồng thời, Luật Đầu tư sửa đổi cũng đã có những điểm thay thế những bất cập cũ, làm thủ tục đầu tư được đơn giản hơn, tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công tốt hơn. Nếu đầu tư công tăng thêm 1% thì sẽ đóng góp cho tăng trưởng 0,06 điểm %, sẽ lan tỏa và đóng góp cho ngành xây dựng tăng thêm 1,34 điểm %. Điều này hàm ý là vốn đầu tư công chủ yếu đi vào cơ sở hạ tầng và làm nguồn vốn mồi để cho các khu vực khác tạo ra giá trị sản xuất”, ông Nguyễn Việt Phong nhận định.

Với một vài điểm sáng như vậy, các chuyên gia cho rằng, sẽ là động lực phát triển cho toàn nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh nhiều nền kinh tế khu vực và thế giới suy giảm nghiêm trọng.