Lần đầu tiên ghép phổi cho bệnh nhân bị tim bẩm sinh

Số người hiến mô tạng tăng 150 lần so với 5 năm trước

Phép màu từ... tình thân

Đề xuất thành lập thêm Trung tâm điều phối ghép tạng

Truy tặng Kỷ niệm chương cho gia đình người hiến 7 mô tạng

Trong năm 2018 - 2019, Bệnh viện Việt Đức đã thực hiện thành công 2 ca “ghép hai phổi từ người hiến đa tạng chết não”. Tuy nhiên cả 2 ca ghép đều dành cho những người bệnh mắc bệnh phổi mạn tính đơn thuần, nhưng bị bệnh tim bẩm sinh nên không có các can thiệp vào tim trong quá trình ghép phổi.

Người bệnh được ghép lần này là P.T.H., nữ giới gần 30 tuổi, mắc bệnh tim bẩm sinh thông liên nhĩ lỗ lớn, phát hiện muộn nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn cuối từ hơn 3 năm nay (tăng áp lực động mạch phổi cố định - hội chứng Eisenmenger), không còn giải pháp điều trị và chắc chắn sẽ sớm tử vong do suy chức năng tim - phổi, nếu không được ghép phổi.

Lần đầu tiên ghép phổi cho bệnh nhân bị bệnh tim bẩm sinh

Hiện tại người bệnh thường xuyên trong tình trạng thiếu ô xy, tím môi và đầu chi, bão hòa ô xy thấp, không lao động được, đã đăng ký vào chương trình ghép phổi của Bệnh viện Việt Đức từ cuối năm 2018.

Theo các bác sĩ, với bệnh nhân này có 2 hướng điều trị: Hoặc sửa chữa khuyết tật của tim bằng phẫu thuật tim hở đồng thời với ghép phổi (nếu chức năng của tim còn khá tốt); hoặc phải ghép đa tạng cả tim và phổi (nếu tim mất chức năng). Do chức năng tim của bệnh nhân H. khá tốt, nên được các bác sĩ chỉ định phẫu thuật theo hướng thứ nhất.

Về mặt kỹ thuật, ca ghép phổi này sẽ phải thực hiện trên người bệnh đang mổ tim hở sửa dị tật tim bẩm sinh (vá thông liên nhĩ, sửa van ba lá), nên quy trình mổ phức tạp hơn và chứa đựng khá nhiều rủi ro. Do vậy, các thầy thuốc của bệnh viện phải gấp rút bàn bạc và chuẩn bị rất kỹ về chuyên môn.

Ca mổ ghép phổi đặc biệt này đã diễn ra trong 12 giờ. Do chuẩn bị kỹ, nên dù rất phức tạp và khó khăn, song các thì mổ diễn biến khá thuận lợi. Ngay sau khi đưa phổi ghép hoạt động trở lại, các thông số huyết động và hô hấp đã lập tức trở lại kỳ diệu như người có phổi bình thường.

Điều trị hồi sức tích cực sau mổ theo các quy trình chuyên môn, người bệnh diễn biến khá thuận lợi. Hiện tại, người bệnh đã có thể tự thở, các xét nghiệm đánh giá chức năng phổi ghép tốt, tỉnh táo, tập phục hồi chức năng tại giường, ăn uống tiêu hóa tốt.

Thành công của ca ghép phổi đặc biệt này có ý nghĩa rất lớn, mở ra cơ hội cho nhiều người bệnh còn trẻ ở Việt Nam.

Do điều kiện khó khăn trước đây, ở nước ta có rất nhiều người trẻ mắc các bệnh tim bẩm sinh không quá phức tạp (thông liên nhĩ, thông liên thất …), song do phát hiện muộn nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn tăng áp lực động mạch phổi cố định - không thể điều trị bằng các giải pháp thông thường, mà chỉ có cách duy nhất là ghép phổi.

Hiện tại trong danh sách chờ ghép phổi của Bệnh viện Việt Đức, có nhiều người bệnh tương tự như cô gái trẻ P.T.H. này. Việc điều trị bằng phương pháp “sửa dị tật tim và ghép phổi đồng thời” sẽ có kết quả sớm cũng như lâu dài tốt hơn nhiều so với phương pháp “ghép tim và phổi đồng thời”.

Được biết, chương trình ghép phổi của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đang được Bộ Y tế xét duyệt cho 1 đề tài khoa học công nghệ cấp bộ, với mục tiêu chính là hoàn thiện mọi qui trình tổ chức và chuyên môn để đưa ghép phổi thành một phẫu thuật thường qui như ghép tim tại Việt Nam.