"Sống mòn" trên vùng đất chết!

Khu vực này chỉ cách nhà máy Công ty CP INCOTEX Thành Thái khoảng 500 mét theo đường chim bay - là nơi mà một lượng hóa chất cực lớn vừa bị phát hiện. Thế mà gần 20 năm này hàng nghìn hộ dân xã Cẩm Vân và Yên Lâm phải chịu đựng thảm trạng này. Và chỉ có đến đây và hít thử không khí ở đây thì mới phần nào lý giải được bệnh tật, nỗi đau và bức xúc của dân.

Anh Ngô Ngọc Chí với những nốt sần trên mặt sau khi bị hóa chất dính vào.

Nhà anh Ngô Ngọc Chi (50 tuổi, xã Yên Lâm, Yên Định, Thanh Hóa), chỉ cách khu vực chôn lấp hóa chất nằm trong khuôn viên Công ty CP INCOTEX Thành Thái chỉ vài chục bước chân. Anh Chi đã từng làm công nhân bốc vác thuê hóa chất từ những năm 2000.

Anh kể: “Ngày ấy, dân ở đây nghèo lắm, cứ việc gì có tiền là làm thôi chẳng kể đó là việc gì. Chúng tôi được người ta thuê bốc dỡ một xe ben 10 tấn thùng phuy hóa chất và được trả công 60.000 đồng một xe. Tổ chúng tôi gồm 7 người, toàn là thanh niên trai tráng trong vùng. Cứ tầm 17h hàng ngày, từng hàng xe tải chở thùng phuy hóa chất tập kết về nhà máy, những ngày cao điểm lên đến vài chục xe. Thùng phuy chủ yếu là hóa chất để sản xuất thuốc bảo vệ thực vật, rất lỏng và dính”.

Hai cháu nhỏ Thắng và Lợi với những dị tật bẩm sinh.

Có một lần anh Chi làm vỡ một thùng phuy và bị hóa chất phun vào mặt. Mùi hóa chất nồng nặc làm anh ngột thở, ngất ngay tại chỗ, người ta phải khênh anh vào trạm xá, xịt nước lã để rửa anh mới thoát chết. Sâu đận ấy, mặt anh sùi lên từng mảng, tóc trên đầu rụng hết, môi sưng tấy, một bên mắt mờ dần, cứ những trời lạnh là những mảng da trên mặt đỏ tấy lên, ngứa rát. Do nuốt phải một lượng hóa chất nên vòm họng anh bị tổn thương nặng. Tiếng nói thay đổi khàn khàn, khó nghe.

Anh kể: “Chúng tôi chỉ được giao nhiệm vụ bốc vác hóa chất chứ không được giao khuân hóa chất đi chôn, nhưng chúng tôi cũng loáng thoáng biết được họ chôn chỗ nào, giờ nào, khối lượng bao nhiêu. Công việc chôn hóa chất dành cho những công nhân thân tín từ Thái Bình vào, mỗi lần chôn là một tốp và sau đó không ai còn nhìn thấy họ nữa. Giá mà tôi biết cái thứ hóa chất giết người ấy nó độc hại đến mức này thì có cho vàng tôi cũng không làm, chỉ thương cho những người dân sống quanh vùng hơn 20 năm qua phải âm ỉ chịu đựng hệ lụy ghê gớm từ những ổ hóa chất ấy”.

Gần sát nhà anh Chi là nhà chị Trương Thị Hương (35 tuổi) cũng là một trong những nhân viên từng làm việc cho Công ty CP INCOTEX Thành Thái. Chị Hương có 5 năm làm tại bộ phận đóng chai cho nhà máy. Bản thân chị cũng không ngờ được rằng, khi chị lấy chồng và sinh con, chẳng biết có phải hóa chất ngấm vào người chị không mà 2 đứa con do chị sinh ra, đứa nào cũng mang dị tật.

Một chòi canh của người dân tự lập để canh giữ hiện trường tránh kẻ lạ đột nhập.

Cháu Đỗ Công Thắng (8 tuổi, con chị Hương), người gầy nhẳng, một bên mắt mù hẳn. Từ lúc sinh ra thị lực của cháu đã rất yếu, đến năm 5 tuổi thì cháu hoàn toàn hỏng một bên mắt. Chẳng những thế mà trí tuệ của Thắng cũng không được bình thường, đi học lúc nhớ lúc quên, nhiều lúc nghễnh ngãng nói trước quên sau, trông đến tội.

Người con thứ hai là cháu Đỗ Công Lợi (5 tuổi), cũng mắc một căn bệnh lạ. Gần đây, bụng cháu cứ chướng to lên, đau bụng triền miên, phải đi viện hút dịch hàng tháng. Các bác sĩ cho biết, khả năng cháu bị ung thư là rất cao. Chồng chị, cũng vì không chịu được những đứa con bệnh tật đã bỏ đi biệt xứ. Chị  Hương phải gửi 2 con nhỏ cho bà ngoại để đi Malaysia làm nghề giúp việc không biết bao giờ mới trở về.

Những chiếc thùng phuy hóa chất xếp đầy sân của công ty.

Còn không biết bao nhiêu số phận, bao nhiêu hoàn cảnh nữa của cả một vạt đất nơi đây, người thì ung thư mà chết, người thì oặt ẹo sống lay lắt qua ngày, người thì ủ bệnh không biết bao giờ phát tác. Bao nhiêu năm qua, dù biết mười mươi những tai ương ấy cũng chỉ vì những ổ hóa chất dưới lòng đất ngầm vào nguồn nước gây nên những người dân cũng chỉ biết than trời chứ chẳng biết kêu ai.

Câu hỏi mà nghìn người dân nơi đây luôn hỏi hàng ngày là: “Còn bao nhiêu hóa chất bị người ta đang tâm chôn dưới lòng đất. Nó sẽ gây những tai ương gì vào những ngày sau”.

Một góc nhà với hàng trăm chiếc vỏ chai thuốc trừ sâu.

Tại khu vực bắt đầu vào Công ty CP INCOTEX Thành Thái, người dân 2 xã (Yên Lâm, huyện Yên Định) và xã Cẩm Vân (huyện Cẩm Thủy) đã lập những chòi canh và luôn phiên nhau túc trực đề phòng người của nhà máy đột nhập vào, ngấm ngấm “giải quyết hậu quả”.

Ông Đinh Văn Thân (57 tuổi) cho biết: “Mấy hôm trước, có mấy thanh niên lạ mặt đi bộ, lẻn vào khu vực này cùng hóa chất để khử mùi trong nhà máy, để làm cho dân bớt phản đối. Chúng tôi nghĩ đây chỉ là một giải pháp tạm thời chống đối trước mắt chứ chẳng mang lại tác dụng gì. Thế nên chúng tôi quyết  không cho họ vào, mong cơ quan chức năng có mặt để giải quyết tận gốc hậu quả của vụ việc”.

Khẩu hiệu bảo vệ môi trường viết trên tường nhà xưởng.

Hàng ngày, nhóm canh gác mang cơm ăn tại chòi và ngủ luôn tại đó. Họ đều đang rất quyết tâm làm đủ mọi cách để dọn sạch sẽ khu vực Công ty CP INCOTEX Thành Thái đã bị nhiễm độc. Đợt này đúng vụ gặt nhưng rất nhiều người dân đã bỏ công việc để tham gia túc trực 24/24.

Một chiếc vỏ  chai thuốc bảo vệ thực vật vứt ở sân công ty còn ruột chẳng biết đang nằm chỗ nào dưới lòng đất.

Ông Nguyễn Văn An (51 tuổi, xã Cẩm Vân) cho biết: “Phải lập những chốt cảnh gác như thế này vì chúng tôi rất sợ hiện trường tại nhà máy bị thay đổi. Chúng tôi chỉ muốn người gây ra hậu quả phải chịu trách nhiệm vì những hành vi của  mình. Chúng tôi đã có tuổi chẳng nói làm gì, chỉ lo cho các con, các cháu về sau liệu có lành lặn, khỏe mạnh để yên ổn sinh sống làm ăn hay không”.

Những chiếc thùng phuy chôn dưới lòng đất bị phát giác.

Bước chân vào khu vực nhà máy, cảm giác buồn nôn dội lên một cách tự nhiên. Không khí như đặc lại, dù đeo khẩu trang nhưng chúng tôi vẫn xây sẩm mặt mày. Chi chít quanh những ngôi nhà cấp 4 là hố mà người dân đã phát hiện và đào lên, còn nguyên đó là những thùng phuy hóa chất đã bắt đầu hoen rỉ và ngấm vào mạch nước.

Một hố chôn hóa chất bị người dân phát hiện, đào lên.

Không khí ở quanh khu vực Công ty CP INCOTEX Thành Thái lúc này đều nóng hừng hực. Người dân đang mong đòi lại công bằng cho cuộc sống của họ. Quanh khu vực nhà mày có 5 chốt canh mà người dân tự lập ra, họ đang mỏi mòn chờ đợi pháp luật sẽ được thực thi.

Phóng viên PetroTimes có mặt tại "vùng đất chết" và sẽ cập nhật những diễn biến tiếp theo của vụ việc.

Thiên Minh - Minh Tiến