Sẽ lại trắng đêm cho dòng điện tỏa sáng

Dấu ấn A0

A0 chính thức ra đời năm 1994, trong bối cảnh nhu cầu về điện cho phát triển kinh tế, xã hội các tỉnh miền Trung và miền Nam đang đặt ra cấp bách, trong khi nguồn cung điện tại chỗ không thể đáp ứng được; Hệ thống điều độ 3 miền đang tách rời, hoạt động độc lập; đường dây truyền tải siêu cao áp 500 kV Bắc - Nam lần đầu tiên được xây dựng tại nước ta chuẩn bị đưa vào vận hành đứng trước rất nhiều tranh cãi, hoài nghi...

Chính trong bối cảnh đó, tháng 4/1994, Bộ trưởng Bộ Năng lượng đã ký quyết định thành lập Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, với nhiệm vụ đầu tiên là vận hành đường dây 500 kV Bắc - Nam để liên kết lưới điện 3 miền một cách an toàn, đảm bảo truyền tải điện từ miền Bắc vào miền Trung và miền Nam, “giải cơn khát” về điện cho nhu cầu phát triển nhanh của các tỉnh thành miền Trung, miền Nam lúc bấy giờ. Đặc biệt là minh chứng được sự đúng đắn, kịp thời của hệ thống truyền tải siêu cao áp 500 kV Bắc - Nam, đánh dấu một bước tiến vượt bậc của ngành Điện nước ta.

Theo dõi các thông số kỹ thuật của Hệ thống điện tại A0.

Ông Ngô Sơn Hải – Giám đốc A0 khi đề cập tới câu chuyện này đã nhấn mạnh rằng: Đây chính là sứ mệnh lịch sử vẻ vang, nhưng đồng thời cũng là thách thức vô cùng lớn đối với tập thể những người làm điều độ - cụ thể là A0, bởi vào thời điểm đó, cả Trung tâm chỉ có hơn 40 người, hầu hết là cán bộ kỹ sư trẻ, trong khi nhiệm vụ được giao lại rất nặng nề. Sẻ chia khó khăn ấy, không chỉ ngành Điện, Bộ Năng lượng mà ngay cả những lãnh đạo cấp cao của Chính phủ thời bấy giờ, cũng đã sát cánh cùng A0, trực tiếp chỉ đạo sát sao từ những bước đi đầu tiên. Đích thân cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã đến phòng điều hành của A0, kiểm tra và trực tiếp chỉ đạo công tác đóng điện đường dây 500 kV, chứng kiến thời khắc lịch sử đặc biệt quan trọng này. Đúng 19h07’ ngày 27/5/1994, công tác hòa lưới đường dây 500 kV Bắc - Nam đã được thực hiện thành công, đánh dấu mốc son quan trọng đầu tiên của A0 trên hành trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.

Được biết, sau năm 1994, dù A0 vẫn là một đơn vị trẻ với mô hình mới, nhưng các cán bộ, kỹ sư đã từng bước trưởng thành. Không chỉ được cọ xát với thực tiễn công việc, mà các kỹ sư trẻ còn được cử đi đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ tại các nước phát triển như Úc, Bỉ. Cùng với sự hỗ trợ của các chuyên gia nước ngoài và đội ngũ lãnh đạo lúc bấy giờ là các cán bộ có kinh nghiệm từ Trung tâm Điều độ Hệ thống điện miền Bắc, lực lượng cán bộ kỹ sư của A0 đã lớn mạnh nhanh chóng, từng bước đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công việc.

Đánh dấu sự trưởng thành của A0, 1 năm sau ngày thành lập, A0 được giao nhiệm vụ điều hành trực tiếp tất cả các nhà máy điện (có tổng công suất trên 30 MW) trong cả nước, với mục đích chỉ huy điều hành hệ thống điện thống nhất cả nguồn và lưới một cách an toàn, liên tục, đảm bảo chất lượng điện năng và kinh tế. Cùng với sự kiện thành lập Tổng công ty Điện lực Việt Nam (nay là Tập đoàn Điện lực Việt Nam), Trung tâm chính thức trở thành đơn vị trực thuộc Tổng công ty. Có thể nói, đây là mốc son quan trọng tiếp theo, có ý nghĩa lịch sử đối với tiến trình phát triển của A0.

Chính những bước phát triển vững vàng trong  thời gian ngắn đó đã tạo tiền đề, nền tảng vững chắc để A0 không ngừng có những bứt phá quan trọng trong các giai đoạn tiếp theo. Năm 1998, Trung tâm chính thức tiếp nhận các trung tâm điều độ miền (Bắc, Trung, Nam) thành một Trung tâm thống nhất. Từ đây, công tác điều hành hệ thống điện được chỉ đạo thống nhất từ cấp quốc gia đến từng miền, tạo thuận lợi lớn trong công tác vận hành và chỉ huy hệ thống.

Đặc biệt, năm 2012, A0 đã từng bước vận hành thí điểm và vận hành chính thức thị trường phát điện cạnh tranh thành công, tạo tiền đề vững chắc cho sự hình thành và phát triển một thị trường điện hoàn thiện tại nước ta theo định hướng của Đảng và Chính phủ. Và theo ông Hải thì đây cũng chính là thách thức lớn nhất, khó khăn nhất mà A0 đã vững vàng vượt qua, kể từ mốc son đầu tiên - vận hành đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 năm 1994.

Có thể nói, trong 20 năm qua, A0 đã trưởng thành vượt bậc một cách rất kỳ diệu. Từ chỗ vận hành thành công hệ thống đường dây siêu cao áp hoàn toàn mới mẻ ngay thời điểm mới thành lập như một "kỳ tích", đến điều hành hệ thống điện với tổng công suất trên 30.000 MW - ngang tầm các nước phát triển trong khu vực; từ chỗ vận hành hệ thống đơn thuần, đến điều hành thị trường phát điện cạnh tranh phức tạp với công nghệ ngày càng hiện đại, A0 đang từng bước khẳng định vai trò quan trọng như "trái tim của ngành Điện".

Nhân tố con người – Bí quyết thành công của A0

Nói về bí quyết mang lợi thành công cho A0, ông Hải khẳng định: Sợi chỉ đỏ xuyên suốt của mọi thành công chính là nhân tố con người. Con người A0 - với tố chất mạnh mẽ, quyết đoán, dám nghĩ dám làm và làm việc không ngừng nghỉ, đã âm thầm cống hiến suốt 20 năm qua, từ thế hệ này nối tiếp thế hệ  khác, bản lĩnh và kinh nghiệm dày dặn.

Ông nói: Tôi là một người may mắn được gắn bó với A0 ngay từ những buổi đầu tiên, nên hành trình 20 năm lịch sử của Trung tâm cũng chính là tuổi trẻ và sự nghiệp của tôi. Gắn bó, nỗ lực, cảm nhận và thấu hiểu đầy đủ những thăng trầm, gian khó cũng như thành công qua từng giai đoạn phát triển của A0. Tôi có thể khẳng định, sức mạnh nguồn nhân lực đã làm nên điều "kỳ diệu", làm nền tảng cho mọi thành công của A0.

Ông Ngô Sơn Hải.

Bên cạnh đó, không thể không kể đến sự tin tưởng, giao phó của Đảng, Chính phủ và sự chỉ đạo sát sao, hiệu quả của Bộ chủ quản, của EVN trong những giai đoạn quan trọng, “nước sôi lửa bỏng” nhất. Niềm tin, sự chung vai sát cánh đó chính là nguồn sức mạnh, là  động lực cho các thế hệ cán bộ kỹ sư của A0 nỗ lực cống hiến không biết mệt mỏi...

Mặc dù A0 đã vượt qua những khó khăn từ thời kỳ đầu cũng như thành công trong 20 năm xây dựng và phát triển của mình, nhưng như vậy không có nghĩa trước mắt sẽ là con đường thuận lợi, dễ dàng. Ngược lại, Hệ thống điện đang ngày càng lớn mạnh và phức tạp. Quy mô hệ thống có thể gấp đôi hiện tại trong vòng 5 đến 7 năm tới. Rất nhiều thách thức đang chờ đợi ở phía trước.

“Nếu ví von một chút, khó khăn trong quá khứ đối với A0 là dòng sông, thì những thách thức trong hiện tại và tương lai sẽ là "biển lớn". Sẽ có rất nhiều sóng to, gió cả. Nhiệm vụ ngày càng khó khăn, trọng trách ngày càng lớn. Đó là việc vận hành hệ thống điện lớn ngang tầm khu vực cả về lưới và nguồn. Đó là trọng trách vận hành thị trường phát điện cạnh tranh trong hiện tại cũng như thị trường bán buôn cạnh tranh trong tương lai gần, thị trường điện bán lẻ hoàn thiện sau năm 2023. Chưa kể đến các công nghệ phát điện mới như năng lượng tái tạo, điện hạt nhân cũng sẽ lần lượt ra đời, đòi hỏi A0 phải đủ trình độ để có thể điều hành hệ thống một cách an toàn tuyệt đối. Bên cạnh đó, sẽ là các đề án lớn về liên kết lưới điện khu vực, xây dựng hệ thống lưới điện thông minh... Tất cả các nhiệm vụ này A0 sẽ phải thực hiện và... không được phép thất bại” - ông Hải nói.

Khó khăn, thách thức đặt ra cho A0 là vậy nhưng ông Hải tin tưởng rằng: A0 sẽ thực hiện tốt các sứ mệnh lịch sử trong những giai đoạn tiếp theo mà ngành Điện nói riêng, đất nước nói chung, tin tưởng giao phó và A0 có đủ cơ sở để khẳng định điều này. Đó là nền tảng công nghệ đang được hiện đại hóa không ngừng. Đó là nội lực và sức trẻ của A0 - với những con người đã và đang ngày đêm tiếp nối, phát huy các giá trị truyền thống suốt 20 năm qua. Họ sẽ cùng nhau "thức trắng" rất, rất nhiều đêm nữa, để vượt qua các khó khăn thách thức. Trước mắt, là vận hành thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh thành công trong năm 2015. Xa hơn, là xây dựng một Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia hàng đầu khu vực và có thể sánh ngang tầm thế giới.

Thanh Ngọc