Rửa tiền và tiêu tiền

Các nạn nhân của Z30 bây giờ mỗi khi nhớ lại cái “tội” bị quy là có tài sản bất minh đều chép miệng về điều mà họ gọi là tư duy ấu trĩ một thời làm thui chột khát vọng làm giầu chính đáng của người dân. Giá mà hồi ấy họ được kê khai tài sản và chứng minh nguồn gốc tài sản có được nhờ lao động đổ mồ hôi sôi nước mắt chứ không phải do gian lận thương mại, buôn hàng quốc cấm và rửa tiền thì đâu nên nỗi? Không cho chứng minh, chỉ quy chụp… nay đã hết thời rồi dù nghi vấn làm giầu bất chính quá nhiều.

Núi giả sơn trong dinh cơ "không bình thường" của con trai Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương

Cuối tuần trước, tại cuộc họp báo thường kỳ của Văn phòng Chính phủ, đề cập các thông tin trên báo chí thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Thông tin – Truyền thông Nguyễn Bắc Son cho biết, vừa qua báo chí đã đưa tin về một hiện tượng chưa gọi là tiêu cực vì chưa có kết luận, nhưng có thể gọi là không bình thường, đó là dinh cơ của một cán bộ cấp phòng của tỉnh Hải Dương. Theo ông Son, việc báo chí thông tin vụ việc này là đúng để thấy điều đó là không bình thường, còn kiểm điểm như thế nào là theo phân cấp.

Theo thông tin trên các báo, anh Bùi Thanh Tùng (con trai ông Bùi Thanh Quyến, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hải Dương) sở hữu một khu đất rộng hơn 4.100m² đang được xây dựng thành khu vườn sinh thái tại xã Ninh Thành, huyện Ninh Giang. Chủ tịch huyện thừa nhận có cho anh này được thay đổi mục đích sử dụng 500m² đất nông nghiệp để làm nhà trong khu đất này. Được biết anh Tùng chỉ mới được cất nhắc là Trưởng phòng của Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hải Dương. Có báo ước tính, riêng hệ thống tường bao xung quanh mảnh đất, cổng vào đã lên tới vài ba tỉ. Đó là chưa kể tới công trình nhà, sân, vườn, núi cảnh, đá phong thủy và một số hạng mục công trình khác.

Đặc biệt, có hàng chục cây gỗ sưa mà gia chủ nói là hương vườn, cổ thụ được trồng xung quanh nhà và trước cửa nhà lớn. Người sành cây và cả những sưa tặc giải nghệ xem hình ảnh trên clip và ảnh cận cảnh đăng báo nhận xét rằng đây là cây sưa đỏ, tuổi thọ trên 100 năm và giá thì không thể dưới giá cây sưa Quảng Bình bị chặt trộm… Dinh cơ bất thường này, ông bố không khai vì sổ đỏ mang tên con. Anh con nói đây là “mồ hôi nước mắt” mà có. Quái lạ, mồ hôi gì mà cao giá thế? Người dân phỏng đoán khu nhà vườn sinh thái này trị giá cả trăm tỉ. Không có tin tức gì liên quan đến việc anh Tùng kê khai tài sản đối với khu dinh cơ hoành tráng này.

Dư luận đang đặt câu hỏi, anh Tùng lấy đâu số tiền lớn như vậy để xây dựng dinh cơ này? Liệu ở đây có việc rửa tiền của người khác hoặc tham nhũng mà có hay không? Đành chờ đợi kiểm tra theo phân cấp!

Kê khai tài sản quan chức là biện pháp quan trọng bậc nhất trong chống tham nhũng. Nhưng kê khai thì phải kèm theo chứng minh nguồn gốc… Nếu không có chế tài bắt buộc người kê khai phải chứng minh tài sản do đâu mà có thì kê khai chỉ là… cho vui, thêm hình thức.

Ở Cuba, ai muốn mua ôtô, xây nhà… việc đầu tiên là phải trả lời câu hỏi “tiền này ở đâu ra?”. Và nếu không trả lời được một cách minh bạch thì đừng nói chuyện xin mua xe hay xây nhà. Còn ở ta, chắc chắn nếu không phải là tội phạm thì không ai dám hỏi thế.

Vì vậy rửa tiền đang làm nóng công luận khi Quốc hội thảo luận về Luật Phòng chống rửa tiền. Theo Dự thảo luật thì “rửa tiền” là hành vi của tổ chức, cá nhân nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc của tài sản do phạm tội mà có, được quy định trong Bộ luật Hình sự và những hành vi sau đây: Trợ giúp cho tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc tài sản do phạm tội mà có; Chiếm hữu tài sản mà tại thời điểm nhận tài sản đã biết rõ tài sản đó do phạm tội mà có.

Xem ra để có một hành lang pháp lý cho việc phòng chống rửa tiền, trước mắt cần khai mở rộng rãi hơn với trí tuệ của các nhà lập pháp trên cơ sở lắng nghe, tiếp thu ý kiến của mọi tổ chức, cá nhân, nhất là các chuyên gia pháp lý. Xây dựng dự luật khó mấy cũng phải làm, nhưng không nên “ép chín” và “chín ép” bộ luật quan trọng hàng đầu trong việc phòng chống tham nhũng này và đừng ban bố cho có để rồi phải sớm sửa đổi điều chỉnh!