Nghị quyết 128: Quyết sách đúng đắn phù hợp với tình hình mới

Phù hợp với tình hình thực tiễn

Ngày 18/10, Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Nghị quyết 128 - Hướng tới bình thường mới” với sự tham dự của các vị khách mời là lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia để phân tích, bình luận, làm rõ hơn các thông tin, nội dung cụ thể liên quan đến Nghị quyết này.

Toàn cảnh buổi tọa đàm

Tại buổi tọa đàm, đa số các đại biểu đều thống nhất cho rằng, Nghị quyết 128/NQ-CP về quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” là quyết sách hết sức đúng đắn trong thời điểm hiện nay, phù hợp tính thích ứng linh hoạt, triển khai những giải pháp phù hợp cho tình hình mới. Quyết sách này đã đưa ra hàng loạt chủ trương, giải pháp phù hợp.

Theo TS Lưu Bình Nhưỡng, Phó trưởng ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đại biểu Quốc hội khóa XIV, Nghị quyết 128 được xây dựng trên cơ sở đánh giá tất cả tình hình của các địa phương, ý kiến của địa phương, ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học và Ban chỉ đạo Trung ương. Khi đã đặt ra 5 vấn đề cho các địa phương, địa phương phải tuân thủ, điều đó không có nghĩa là chúng ta buông lỏng những vấn đề chúng ta đã đề ra trong 2 Nghị quyết 105 và 116 được ban hành cách nhau nửa tháng trong tháng 9/2021.

Các địa phương trên cơ sở đó phải phân bổ, huy động nguồn lực cho y tế và cho phát triển kinh tế xã hội, an sinh xã hội. Trên cơ sở đó dự báo được tình hình, không được chủ quan mà phải dự báo địa điểm nào có. Khi ta mở cửa lại du lịch, mở cửa lại trường học thì phải đánh giá được tình hình để đặt ra các tình huống, kịch bản cụ thể.

Đặc biệt là đẩy mạnh công tác truyền thông. Địa phương mà không truyền thông, không có hướng dẫn, không có tuyên truyền giáo dục phổ biến pháp luật cũng như phổ biến sự hiểu biết cho người dân, kể cả các biện pháp phòng chống dịch, vận dụng tất cả các phương pháp trong cứu chữa… thì người dân rất khó có thể chủ động.

Đồng thời chủ động linh hoạt trong vấn đề thuốc chữa. Bên cạnh Covid-19 thì chúng ta cũng phải chăm sóc các bệnh nhân khác, chứ không phải chúng ta hút vào vòng xoáy COVID mà quên đi các vấn đề khác. Phải nghĩ ngay đến vấn đề hậu Covid-19 như thế nào, đặc biệt là đối với những địa phương vừa qua có tổn thất nặng nề. Phải có kế hoạch khắc phục ngay hậu quả, ví dụ như TP HCM số người tử vong như thế, cần phối hợp với các địa phương

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng: Sau đợt dịch thứ 4 vừa qua, không chỉ Việt Nam mà cả thế giới và các chuyên gia đều nhận định, dịch Covid-19 chưa thể kiểm soát hoàn toàn trong năm 2021 và 2022, thậm chí còn có thể xuất hiện biến chủng mới. Số ca nhiễm vẫn có thể tăng cao, việc bao phủ vắc xin cũng đang ở mức còn khiêm tốn. Chính vì vậy, hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới đã thay đổi quan điểm ứng phó với dịch, từ chỗ cố gắng dập tắt dứt điểm dịch sang chung sống an toàn với dịch.

Việt Nam cũng đang trong xu hướng như vậy. Hiện nay, trong bối cảnh độ bao phủ tiêm vắc xin ở nước ta vẫn còn ở mức nhất định, việc chuyển hướng tiếp cận từ mức Zero Covid-19 sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch, tức là đồng thời vừa phải phòng chống dịch hiệu quả vừa phát triển kinh tế xã hội. Để kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh trong bối cảnh hiện nay, các biện pháp phòng chống dịch phải điều chỉnh linh hoạt hơn, phù hợp hơn với thực tiễn cùng với việc đẩy nhanh tiến độ bao phủ vắc xin. Đây chính là biện pháp căn bản, có thể coi như là phương pháp điều trị từ sớm, từ xa để giảm số ca tử vong.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Đinh Văn Thiệu cho rằng, Nghị quyết 128 sẽ tạo ra bước ngoặt mới không chỉ riêng Khánh Hòa mà với cả nước, đây là một quyết sách rất đúng đắn, rất hợp lý trong thời điểm hiện nay. Người dân và cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi đón nhận Nghị quyết 128. Đối với tỉnh Khánh Hòa, hiện đánh giá là ở cấp độ 2 theo 4 cấp độ phòng, chống dịch mà Nghị quyết quy định.

"Chúng tôi đã và đang triển khai thực hiện đúng tinh thần của Nghị quyết 128 và Quyết định 4800 của Bộ Y tế. Chúng tôi quyết tâm thực hiện 6 mục tiêu như đại biểu Lưu Bình Nhưỡng vừa nêu trên địa bàn của tỉnh Khánh Hòa. Chúng tôi nhận thấy cuộc sống của người dân, hoạt động sản xuất kinh doanh đã bắt đầu sôi động trở lại sau giãn cách", Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho hay.

Phải hiểu và nhận thức đúng Nghị quyết trong mọi điều kiện

Sau khi Nghị quyết 128 ra đời, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cũng đã ban hành các quy định về lĩnh vực đường bộ, hàng hải và hàng không, mặc dù vẫn dựa vào Quyết định 4800 của Bộ Y tế để xây dựng nhưng Bộ GTVT cũng cụ thể hóa với các lĩnh vực cụ thể của ngành và xin ý kiến của Bộ Y tế. Bộ Y tế đã chỉ đạo và phối hợp rất nhanh, từ đó Bộ GTVT đã ban hành quyết định hướng dẫn. Đây cũng là cơ sở để các địa phương áp dụng thực hiện đồng bộ trên cả nước, nhất là lĩnh vực vận tải. Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, khi đã đi vào triển khai, cũng cần lưu tâm đến vấn đề hậu kiểm, lấy quy định đã ban hành để xem xét, để hậu kiểm, từ đó sẽ biết được ai làm đúng, ai làm chưa đúng.

Hiện ngành GTVT đang tập trung ban hành thí điểm lại 5 lĩnh vực có thời gian. Đến ngày 10/10/2021 đã mở lại phương thức vận tải thí điểm, đối tượng, thời gian cũng rõ ràng; các địa phương phối hợp như thế nào cũng được quy định cụ thể. Đến ngày 20/10, sau khi thí điểm xong, sẽ đánh giá lại, cố gắng sau ngày 20/10, sẽ có một hướng dẫn thích ứng được ban hành theo tinh thần Nghị quyết 128, ví dụ như tần suất có thể tăng lên cả về đường bộ, hàng không.

Thứ trưởng Bộ GTVT cho hay, trong quá trình tổ chức thực hiện, vấn đề kiểm soát, theo dõi, kiểm tra hết sức quan trọng, nếu không tổ chức tốt, nhắc nhở kịp thời thì dễ tạo những xung đột mới, điểm nghẽn mới và sẽ tạo ra bức xúc của người dân và dư luận. Thời điểm hiện nay đang hạ nhiệt về dịch để phục hồi kinh tế, vấn đề đi lại của người dân sẽ rất lớn. Vấn đề này liên quan đến nguồn nhân lực, nên cần sự điều tiết giữa các bộ, nếu không tốt cũng không được.

Một số nơi vận chuyển hàng hóa là các nguyên, vật liệu cho các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, đồng thời phải bảo đảm đưa hàng hóa sản xuất ra xuất khẩu hay phân phối cho thị trường trong nước được lưu thông an toàn. Bộ GTVT đã đưa ra kế hoạch trong 5 lĩnh vực đường bộ, hàng hải, hàng không, đường sắt, đường thủy rất kịp thời, phù hợp. Trong quá trình thực hiện Bộ GTVT luôn kiểm soát, điều chỉnh thích ứng với tình hình mới.

Thời điểm hiện tại khi thực hiện Nghị quyết 128, Bộ GTVT đã rà soát lại và ban hành quy định mới phù hợp với mục đích, yêu cầu, nội dung, giải pháp trong Nghị quyết 128, đặc biệt là phù hợp với những quy định mới của Bộ Y tế thể hiện ở Quyết định số 4800/QĐ-BYT về hướng dẫn chuyên môn, trong đó đưa ra 3 tiêu chí đánh giá dịch.

Quyết định 4800 là khung, phù hợp với tình hình hiện nay, còn vấn đề chi tiết, linh hoạt từng địa phương thì các địa phương chủ động quyết định. Trước khi quyết định phải có ý kiến của Bộ Y tế. Tinh thần là Bộ Y tế phải xử lý thật nhanh để các địa phương sớm ban hành, Bộ Y tế kiểm soát vấn đề đồng bộ về các quy định chung, để tránh địa phương tự ban hành mà không có sự kiểm soát, dễ dẫn đến chồng chéo.

Theo TS Lưu Bình Nhưỡng, trong Nghị quyết 128 có quy định về 9 biện pháp để áp dụng cho 4 cấp độ dịch rất cụ thể nên các địa phương phải căn cứ vào đó để điều chỉnh cho phù hợp, linh hoạt với tình hình của mình.

Nghị quyết cũng tạo điều kiện để các địa phương linh hoạt, tuy nhiên không được phép vượt quá quy định cho phép. Ví dụ như Cần Thơ để xảy ra tình trạng hàng nghìn xe ô tô ách tắc, nối đuôi nhau vì yêu cầu phải đăng ký quy định tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa tiêu dùng, xuất nhập khẩu từ các tỉnh, thành khác đến giao nhận hàng hóa đều phải được đăng ký trước và phải trung chuyển hàng hóa trong thời gian qua.

Rồi nhiều địa phương có những quy định không thống nhất thời gian kết quả xét nghiệm, hay quy định phải ký cam kết phòng chống dịch... Đây chính là những quy định thiếu linh hoạt và cũng đồng nghĩa với việc không bảo đảm an toàn phòng, chống dịch Covid-19.

GS Nguyễn Anh Trí phát biểu tại tọa đàm

Theo GS Nguyễn Anh Trí, Đại biểu Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Hội Huyết học - Truyền máu trung ương: Bản thân Nghị quyết 128 ra đời kịp thời đúng lúc, phù hợp với hoàn cảnh, tình hình; hướng dẫn cách thức bảo đảm tính an toàn linh hoạt phòng chống dịch hiệu quả. Đáng chú ý, nghị quyết này thay thế cho các Chỉ thị 15,16, 19 trước đó. Đây là một dấu mốc cho việc cả nước chúng ta chuyển qua giai đoạn bình thường mới. Tất nhiên, thực tế chắc chắn vẫn còn xuất hiện các ca nhiễm mới (F0), vẫn có những điểm đỏ, vùng đỏ nên chúng ta tuyệt đối không chủ quan… Gần đây, Thanh Hóa, Phú Thọ vẫn xuất hiện ca bệnh mới, không chủ quan nhưng không hoảng sợ, lo lắng quá mức.

Nghị quyết có xây dựng dựa trên 3 tiêu chí, thứ nhất, số người bị nhiễm/100.000 dân/tuần; thứ hai, số người đã tiêm; thứ ba là khả năng thu dung điều trị... Đó là những tiêu chí cụ thể, hợp lý, có thể áp dụng chung áp dụng cho toàn quốc.

GS Nguyễn Anh Trí đánh giá, việc các phương tiện lưu thông trên đường không làm cho tình trạng lây nhiễm chéo dịch Covid-19 phát sinh, mà chính những chốt kiểm soát với nhiều quy định khó thực hiện mới dẫn đến nguy cơ lây lan dịch bệnh. Một vấn đề ai cũng hiểu là phòng chống dịch phải thông thoáng, tránh tụ tập đông người thì những quy định tại mỗi địa phương lại vô tình tạo điều kiện cho dịch bệnh phát triển.

Nhìn nhận ở góc độ khoa học, sự lưu thông trên đường không gây ra dịch bệnh. Chính thái độ, hành vi của người tham gia giao thông và cách tổ chức giao thông mới gây ra dịch bệnh. Rất điển hình ở Cần Thơ, một chỗ mà tập trung mấy nghìn chiếc xe, sự lây lan là kinh khủng. Những chốt chặn ở thành phố, mọi người bị ách tắc lại, nguy cơ lây lan rất cao và nhiều bất lợi khác xảy ra.

Nhìn chung, các địa phương đã giải quyết tốt hơn sau khi có Nghị quyết 128. Ý kiến của Thủ tướng, các cơ quan Trung ương đã thể hiện rất mạnh mẽ. Nhu cầu giao thông, đi lại, mở cửa là vô cùng quan trọng, tự thân của xã hội, tự thân của nhân dân có ý kiến cũng rất mạnh mẽ.

"Tôi nghĩ các quyết định nào của các tỉnh, thành phố đều từ nhân dân. Nếu đâu đó còn chưa mở cửa thì các đồng chí lãnh đạo ở địa phương đó chưa thực sự thấm nhuần, chưa thực sự hiểu hết Nghị quyết 128. Truyền thông rất quan trọng, trong đó những buổi tọa đàm như thế này góp phần làm sáng tỏ hơn. Tôi tin các địa phương sẽ đi vào thực tế thật tốt Nghị quyết 128 của Thủ tướng Chính phủ", GS. Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.