Hà Nội: Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư bãi đỗ xe

Hơn 90% ôtô đỗ sai quy định

Theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội, hiện nay thành phố chỉ có 687 điểm đỗ xe có phép với diện tích khoảng 12ha (tức là chỉ đáp ứng khoảng 8-10% lượng phương tiện giao thông). Như vậy có nghĩa là khoảng 90% các phương tiện giao thông, trong đó đa số là ôtô đang đỗ xe trái phép.

Tại một điểm trông giữ xe tại Hồ Gươm, mỗi xe máy phải trả 15.000-30.000 đồng/lượt, xe ôtô trả phí trông xe theo giờ với mức giá 40.000-50.000 đồng/giờ. Anh Lê Quang Phú (quận Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Vì có cuộc hẹn tại một quán cà phê trên phố Đinh Tiên Hoàng nên tôi phải gửi xe ôtô ở đây. Vào ngồi uống ly cà phê hết 20.000 đồng, tôi phải trả 100.000 đồng cho hơn 1 giờ gửi xe vào quán. Tôi thấy quá đắt, nhưng nói thực là ngoài chỗ này ra thì tôi cũng chẳng biết gửi ở đâu”.

Cũng thường xuyên phải gửi xe ôtô tại điểm trông giữ xe này, chị Phương - chủ một tiệm thời trang trên phố Đinh Tiên Hoàng cho biết: “Một tháng, chi phí gửi xe ôtô của tôi tại điểm trông xe này là gần 4 triệu đồng. Vì phải đưa đón hai con nhỏ đi học khá xa nên tôi sử dụng xe ôtô, điểm trông giữ xe này thu phí rất đắt, nhưng trong khu phố cổ không còn điểm trông xe nào khác nên tôi phải chấp nhận gửi ở đây”.

Bãi đỗ xe cao tầng hiện đại 32 Nguyễn Công Trứ

Để giải quyết nhu cầu cấp thiết về bến bãi gửi xe trong thành phố, thời gian qua, nhiều dự án xây dựng bãi đỗ xe (BĐX) đã và đang trong giai đoạn hoàn thành như: BĐX chợ Hàng Da, chợ Mơ, Gia Thụy, BĐX lắp ghép giàn thép cao tầng trên đường Lê Văn Lương, Nguyễn Công Trứ… Tuy nhiên, các dự án này cũng chỉ tiếp nhận được khoảng 3.000 xe ôtô. Trong khi đó, số lượng xe ôtô toàn thành phố hiện nay đã hơn 400.000 chiếc, cùng hàng triệu xe máy vẫn đang “vất vả” tìm nơi gửi xe.

Thiếu điểm trông giữ xe hợp pháp của Sở GTVT dẫn đến các điểm trông xe tự phát “nở rộ” kèm theo những mức giá không được niêm yết. Trong khu phố cổ, hiện tượng trông giữ phương tiện cá nhân tự phát có thể coi là phổ biến nhất trong các loại hình kinh doanh. Tuy nhiên, vì là những tuyến phố cấm trông giữ xe nên các cá nhân chỉ nhận trông xe dọc hai bên đường các phố cổ vào buổi tối, ngoài giờ lực lượng an ninh trật tự của phường sở tại đi kiểm tra. Chính những điểm đỗ dọc hai bên phố cổ vốn nhỏ hẹp này đã gây tắc nghẽn và mất an toàn giao thông. Với mức thu cho mỗi xe ôtô vào khoảng 50.000 đồng/giờ, mỗi điểm trông giữ xe có thể thu tới hàng triệu đồng mỗi tối. Mất tiền gửi xe nhưng bị mất đồ, bị “vặt” gương thì chủ xe vẫn phải tự lo vì người trông xe “chẳng có tiền mà đền”. Những khi có lực lượng kiểm tra thì người trông xe cũng biến mất. Đối với những tuyến phố nằm xa trung tâm thành phố, tình trạng đỗ xe dọc hai bên đường cũng rất phổ biến. Ví dụ, con phố Trung Yên 3 vốn đã nhỏ hẹp, nay vẫn phải dành chỗ cho hai hàng ôtô đỗ ven đường, chỉ cần có ôtô đi vào phố là gây ùn tắc. Nhiều hộ dân sống trên con phố này cho biết dù là tuyến phố nhỏ, mật độ xe qua lại không cao nhưng cũng thường xuyên có va chạm xe cộ, vì các phương tiện đi từ trong ngõ ra bị ôtô đỗ kín ven đường che khuất tầm nhìn.

Đối với các khu đô thị mới xây dựng ở xa trung tâm thành phố như Cầu Giấy, Linh Đàm, Nhân Chính… Các chung cư và tòa nhà văn phòng “mọc lên như nấm” nhưng không bố trí đủ diện tích hầm để xe nên hàng đoàn dài ôtô vẫn phải gửi dưới lòng đường, gây mất an toàn giao thông. Các chủ phương tiện vẫn phải “ngậm ngùi” gửi xe tại các bãi trông xe tự phát với giá thành khá cao, trung bình khoảng 30.000 đồng/giờ.

Thiếu bãi đỗ, taxi cũng “khốn khổ”

Vì không có các điểm dừng, đỗ xe nên nhiều lái xe taxi phải đi lòng vòng dạo phố gây tắc đường, cản trở giao thông. Đây là nỗi bức xúc không chỉ của người đi đường mà còn của cả chính các lái xe taxi. Anh Trung - lái xe taxi Hãng Mai Linh chia sẻ: “Chúng tôi chẳng có chỗ đỗ nên cứ phải đi lòng vòng trên đường phố, đặc biệt là quanh khu phố cổ vì khu vực này đông khách du lịch. Vừa mệt lại vừa tốn xăng. Cả một ngày lái xe mà mắt với đầu óc cứ phải căng ra để nhìn đường, vì đâu dám đỗ lại. Cứ hễ dừng đỗ một đoạn là bị công an phạt ngay. Nếu đi ra bãi xa khu vực quá thì khi khách gọi không đến kịp. Nhiều lúc muốn ngả lưng chợp mắt một chút mà cũng không được. Tôi và các anh em cũng rất mong sắp tới có những điểm tập kết taxi trong thành phố để thuận tiện cho cả lái xe chúng tôi lẫn các hành khách”.

Theo thống kê, hiện nay Hà Nội đang có 116 hãng xe taxi hoạt động với gần 17.000 xe (chưa kể các xe taxi “dù”). Khảo sát của Viện Chiến lược và Phát triển GTVT cho thấy, trung bình mỗi kilômét đường của thủ đô Hà Nội có khoảng 16 xe taxi. Với mục đích giảm tải lượng taxi “chạy lòng vòng” trên phố vì thiếu điểm đỗ xe, Sở GTVT Hà Nội đã bố trí 32 điểm dừng đỗ taxi trong thành phố. Theo đó, quận Hoàn Kiếm có 13 điểm, quận Hai Bà Trưng, Ba Đình, Đống Đa mỗi quận 5 điểm, quận Tây Hồ 4 điểm, quận Thanh Xuân và Hoàng Mai mỗi quận 1 điểm. Mỗi xe chỉ được dừng trung bình khoảng 15 phút là phải rời khỏi bến, cho xe khác thế chỗ. Mỗi điểm dừng đỗ xe taxi này chỉ được đáp ứng được vài xe đỗ cùng lúc, thậm chí có điểm chỉ có diện tích cho 2-3 xe nên xảy ra hiện tượng tranh giành chỗ đỗ xe và điểm đỗ lúc nào cũng trong tình trạng quá tải.

Thu hồi dự án bất động sản “treo”, xây dựng bãi đỗ xe 

Vừa qua, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã yêu cầu Sở GTVT kiểm tra rà soát lại các dự án bất động sản còn đang bị “treo” hoặc chưa có kế hoạch đầu tư, để vận động xây dựng các bến xe, bãi đỗ xe tạm cũng như bố trí các điểm dừng đỗ xe đón khách dành cho xe khách, xe taxi. Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các cơ quan chức năng phải giải quyết triệt để tình trạng đỗ xe dưới gầm cầu vượt. Nhằm giải quyết triệt để bài toán về giao thông tĩnh tại Hà Nội, Sở GTVT cũng vừa hoàn tất Dự thảo quy định khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác BĐX. Dự kiến, văn bản này sẽ được UBND thành phố trình HĐND thành phố vào kỳ họp tới.

Theo đó, UBND TP Hà Nội khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư và xây dựng các BĐX cần phải trang bị đầy đủ tiêu chuẩn phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường để phục vụ cho nhu cầu gửi xe rất cấp thiết hiện nay của các cá nhân.

Con phố nhỏ hẹp vẫn phải "cõng" hai hàng ôtô đỗ ven đường

Bên cạnh đó, BĐX thông minh cũng là một phương án được tính tới. BĐX thông minh được coi là một giải pháp “cứu cánh” cho bài toán tìm nơi gửi xe đang bế tắc. Với cùng một diện tích mặt bằng nhưng số lượng xe ôtô được gửi trong bãi có thể tăng từ 2-20 lần so với bến bãi mặt đất thông thường. Điển hình là BĐX cao tầng ở 32 Nguyễn Công Trứ. Với diện tích chỉ vẻn vẹn 126m², giàn lắp ghép tự động cao 5 tầng có sức chứa khoảng 30 xe. Tuy nằm ngay trong khu phố và chợ rất đông dân cư, nhưng BĐX rất thuận tiện và an toàn giao thông, mỗi lần xe ra vào bãi chỉ mất 2-3 phút. Hơn nữa, khi cần di dời BĐX thì chỉ cần tháo dỡ, vận chuyển và lắp ghép trong vòng 15 ngày là hoàn tất hệ thống tại địa điểm mới, hạn chế tối đa về kinh phí cho chủ đầu tư. Mức phí gửi xe tại đây là 30.000 đồng/xe/120 phút.

Là chung cư duy nhất tại Hà Nội có hệ thống BĐX thông minh, người dân ở tòa chung cư M5 Nguyễn Chí Thanh mỗi lần đỗ xe rất “nhàn” vì mọi thứ đều có máy móc thực hiện. Chủ phương tiện chỉ cần lái xe vào cabin là xong, vì máy móc sẽ tự đưa xe xuống tầng hầm và tìm chỗ trống để đưa xe vào. Khi cần lấy xe, nhân viên quẹt thẻ từ qua máy là máy sẽ tự tìm thấy xe thông qua mã số và đưa lên đúng vị trí cabin ban đầu để chủ phương tiện lái xe ra. Với diện tích 1.000m², nếu chỉ sử dụng mặt bằng như BĐX thông thường thì chỉ để được khoảng 60-80 xe ôtô. Nhưng hệ thống tầng hầm đỗ xe thông minh giờ có thể để được hơn 200 xe ôtô và cả một lượng lớn xe máy.

Hiệu quả đã thấy rõ nhưng vì sao mô hình này vẫn chưa được đẩy mạnh thực hiện? Trên thực tế, việc triển khai xây dựng các BĐX thông minh vẫn còn nhiều bất cập. Trung bình, mỗi BĐX thông minh cần có vốn đầu tư từ hàng chục đến hàng trăm tỉ đồng, tùy vào độ lớn nhỏ. Đơn cử như BĐX thuộc tòa nhà chung cư M5 Nguyễn Chí Thanh có kinh phí đầu tư lên đến 1,5 triệu USD (tương đương 32 tỉ đồng), chưa tính đến chi phí xây dựng và thi công lắp ghép mặt bằng, phí bảo dưỡng hệ thống máy móc và tầng hầm là 280 triệu đồng/năm. Với mức thu phí 1.800.000 đồng/xe/tháng dành cho xe ôtô thì BĐX chỉ thu về mỗi tháng khoảng 350-400 triệu đồng cho nhà đầu tư.

Như vậy sẽ phải mất cả chục năm để thu hồi vốn chứ chưa tính đến chuyện kinh doanh. Vốn đầu tư thì quá lớn nhưng tiền thu về nhỏ giọt, cơ chế về giá trông giữ xe vẫn chưa rõ ràng nên các nhà đầu tư còn e ngại. Bên cạnh đó, việc giải phóng mặt bằng và thực hiện các thủ tục hành chính cũng là một trong những nguyên nhân khiến các nhà đầu tư không “mặn mà” vào việc kinh doanh các BĐX. Đến thời điểm này, mới chỉ có hai dự án sử dụng 100% vốn đầu tư từ nguồn ngân sách Nhà nước được bàn giao từ đầu năm 2013 do Công ty Khai thác điểm đỗ xe thực hiện là BĐX Trần Nhật Duật có kinh phí 34 tỉ đồng với sức chứa 90 xe, BĐX Nguyễn Công Hoan được đầu tư 77 tỉ đồng với sức chứa 220 xe, dự kiến sẽ được hoàn thiện trong thời gian tới.

Có thể thấy rằng, việc đẩy mạnh các dự án giao thông công cộng, trong đó có việc xây dựng các BĐX công cộng là rất cần thiết. Tuy nhiên, để có thể có nhiều dự án mới được hình thành, ngoài việc huy động vốn đầu tư và kêu gọi các doanh nghiệp cùng “chung tay” thì việc tháo gỡ cơ chế thủ tục hành chính còn đang khá “rườm rà” và được xem là một việc làm cấp thiết trong tình hình hiện nay. Để khuyến khích các nhà đầu tư, thành phố cũng đã đề xuất sẽ cho doanh nghiệp được quyết định giá trông giữ xe, tạo điều kiện cho doanh nghiệp kinh doanh bến bãi cũng như mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp vào đầu tư các dự án mới. Để tránh việc “loạn giá” trông giữ xe của các BĐX, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp sẽ cùng thống nhất để đưa ra giá cả hợp lý cho các chủ phương tiện cũng như không để nhà đầu tư phải chịu thiệt.

Hồng Nhung