Tham nhũng tạo “nhóm lợi ích thân hữu”

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi Đối thoại.

Báo cáo kết quả nghiên cứu với chủ đề “tham nhũng, hối lộ, gian lận trong hoạt động của doanh nghiệp” của Thanh tra Chính phủ tại buổi Đối thoại về phòng, chống tham nhũng lần thứ 12 cho thấy, tham nhũng trong hoạt động doanh nghiệp hiện đang tồn tại dưới 3 dạng:

Thứ nhất là tham nhũng vặt (những khoản chi để đối phó với sự nhũng nhiễu, vòi vĩnh của cán bộ, công chức): Kết quả nghiên cứu cho thấy có 37% doanh nghiệp coi tham nhũng vặt là rất phổ biến; 43% coi là phổ biến và 17% cho rằng ít xảy ra...

Thứ hai là tham nhũng (hối lộ trong quan hệ doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân): Kết quả nghiên cứu cho thấy có 68% doanh nghiệp tư nhân phải chi trả hoa hồng trực tiếp hoặc thông qua trung gian để có hợp đồng với doanh nghiệp Nhà nước, họ phải chi bình quân 2,8%, thậm chí đến 10% tổng số tiền vay để trả cho dịch vụ môi giới hoặc tư vấn vốn vay ngân hàng.

Thứ ba là tham nhũng trong nội bộ doanh nghiệp: Kết quả khảo sát cho thấy có 68,70% ý kiến cho rằng có tình trạng ăn chia, hối lộ trong quan hệ giữa công ty mẹ và công ty con; 64,70% cho rằng các cấp quản lý trong doanh nghiệp lạm dụng quyền hạn, sử dụng phương tiện, tài sản vào mục đích cá nhân...

Nhìn nhận các kết quả trên, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng nhận thức doanh nghiệp là nạn nhân của tham nhũng, doanh nghiệp phải đưa hối lộ vì sự nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong các cơ quan công quyền là đúng nhưng chưa đủ. Còn một thực tế khác, đó là nhiều doanh nghiệp thường chủ động thực hiện hành vi hối lộ nhằm đạt được những lợi thế không chính đáng trong cạnh tranh trên thương trường hoặc để trốn tránh trách nhiệm pháp lý khi có sai phạm.

“Vì vậy, để phòng, chống tham nhũng đạt hiệu quả, bên cạnh việc ngăn chặn và xử lý nghiêm những công chức, viên chức nhũng nhiễu, nhận hối lộ cũng phải có chế tài đủ mạnh để răn đe hành vi đưa hối lộ. Đặc biệt, cần nghiêm khắc với những doanh nghiệp coi hối lộ như một “giải pháp” trong kinh doanh, một cách thức để tạo lợi thế, hình thành nhóm lợi ích” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng đưa quan điểm về hiện tượng này, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho rằng: Tham nhũng, hối lộ trong hoạt động của doanh nghiệp sẽ tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế, xã hội của mọi quốc gia; nó làm tăng chi phí, phá vỡ nền tảng quản trị của doanh nghiệp, tạo ra sự bất bình đẳng trong cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trên thị trường. Đặc biệt, khi tham nhũng, hối lộ được thực hiện với sự cấu kết giữa doanh nghiệp và các quan chức tha hoá sẽ hình thành những “nhóm lợi ích thân hữu”, có khả năng tác động tiêu cực tới quá trình xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật, khi đó hậu quả càng nghiêm trọng.

Thanh Ngọc