Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: Mỹ nỗ lực làm mới quan hệ với Đông Nam Á

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ thăm Đông Nam Á để tăng cường quan hệ với khu vực

Phát biểu tại Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin đã nhấn mạnh "Tôi đến Đông Nam Á để làm sâu sắc thêm quan hệ của Mỹ với các đồng minh và đối tác, mối quan hệ mà an ninh chung của chúng ta phụ thuộc vào."
Mỹ không yêu cầu các nước trong khu vực lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc

Các nhà phân tích cho rằng một phần trong nỗ lực của chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ là thể hiện cho khu vực thấy rằng Mỹ rất coi trọng Đông Nam Á. Đây đúng là một nỗ lực chạy đua sau sự khởi đầu chậm chạp. Các quan chức Mỹ cho thấy sẽ làm mới mối quan tâm đối với khu vực khi Tổng thống Biden tập trung vào châu Á như một thành phần quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Chính quyền Biden có thể sẽ triển khai một loạt các nỗ lực ngoại giao trong những tháng tới.

Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen đón Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin. Ảnh: Ng Eng Hen.

Tại Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin đã gặp Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Ng Eng Hen, tái khẳng định quan hệ đối tác lâu dài giữa hai nước. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói Mỹ là một người bạn đáng tin cậy đối với các nước Đông Nam Á, không yêu cầu các nước trong khu vực lựa chọn giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc; cho biết Mỹ đang mở rộng hợp tác với các quốc gia ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và với chính ASEAN; không tìm kiếm sự đối đầu với Trung Quốc, nhưng nhấn mạnh "Chúng tôi muốn đảm bảo rằng chúng tôi ngăn chặn xung đột trong mọi trường hợp và mọi cơ hội." Bộ trưởng Austin cho biết trong hai tháng qua Mỹ đã tài trợ 40 triệu liều vắc xin chống Covid cho khu vực Đông Nam Á, miễn phí và không kèm theo ràng buộc. Tổng thống Biden cam kết 500 triệu liều vắc-xin cho các nước trên thế giới trong năm tới, trong đó có các nước ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Sau Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Austin sẽ thăm Philippines và Việt Nam.

Sự cân bằng mong manh trong quan hệ giữa Đông Nam Á với Mỹ và Trung Quốc

Dư luận cho rằng nhìn chung, các nước Đông Nam Á ở mức độ này hay mức độ khác, muốn thấy sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Biển Đông. Bên cạnh đó, nền kinh tế khu vực có sự phụ thuộc và đan xen sâu sắc với Trung Quốc. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Đông Nam Á. Các nước Đông Nam Á đã khéo léo trong việc cân bằng giữa Trung Quốc và Mỹ, không muốn phải lựa chọn giữa thương mại kinh tế với Trung Quốc và an ninh quân sự của Mỹ, mà muốn cả hai. Bắc Kinh và Washington phải ý thức được điều này và không nên làm đảo lộn sự cân bằng mong manh đó.

Trong thập kỷ qua, Bắc Kinh đã nỗ lực mở rộng quan hệ chính trị và kinh tế với các nước Đông Nam Á. Trung Quốc coi Đông Nam Á là một khu vực ngoại vi quan trọng, có chính sách lâu dài đối với Đông Nam Á, nâng cấp quan hệ Trung Quốc-ASEAN. Các nhà phân tích cho rằng một số lãnh đạo trong khu vực nỗ lực theo đuổi một hành động cân bằng tinh tế giữa Trung Quốc và Mỹ, cảnh giác với ý định của Bắc Kinh trong khu vực nhưng cũng chú ý đến sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế với Trung Quốc. Một số nước cho rằng không thể áp dụng lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc của Tổng thống Biden, nhưng vẫn hướng tới sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trong các tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin. Ảnh: Lý Hiển Long.

Trong tương lai, thách thức lớn đối với các quan chức Mỹ là kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực, đặc biệt là ở các nước như Philippines, một đồng minh lâu năm của Mỹ nhưng đang thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc. Năm nay là kỷ niệm 70 năm ngày ký Hiệp ước phòng thủ chung Hoa Kỳ-Philippines. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin cho biết có kế hoạch thảo luận về việc gia hạn hiệp ước quân sự lâu đời giữa Philippines và Hoa Kỳ trong chuyến thăm Philippines./.