Chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ: Phát hiện sớm để điều trị hiệu quả

Đừng tự ý điều trị khi trẻ thấp còi!

Chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ do thiếu hormone GH

Hậu quả của chậm trăng trưởng chiều cao là trẻ sẽ thấp hơn so với các bạn cùng lứa. Nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời, sự chênh lệch về chiều cao sẽ ngày càng nhiều, gây nên tâm lý mất tự tin khi trẻ ở độ tuổi trưởng thành và tất nhiên cũng gây nên nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao như suy dinh dưỡng, các bệnh lý dị tật bẩm sinh, loạn sản sụn, còi xương, thiếu máu, suy thận mạn hoặc các bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hóc môn tăng trưởng... Theo nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ bệnh thiếu hormone tăng trưởng là 1/4.000. Bệnh có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải (chấn thương đầu nặng, u não, nhiễm trùng dạng viêm màng não và viêm não), một số khác không xác định được nguyên nhân.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) chương trình tầm soát chậm tăng trưởng của năm 2018 đã tầm soát cho 300 trẻ có chiều cao dưới chuẩn. Hiện tại, bệnh viện đang điều trị 4 bé chậm tăng trưởng chiều cao bằng hormone tăng trưởng. Sau thời gian từ 3 - 6 tháng điều trị, các bé đáp ứng với thuốc điều trị tốt, trung bình mỗi bé cao thêm 0,8-1 cm/mỗi tháng.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhi chậm tăng trưởng chiều cao

TS BS. Trần Quang Nam - Trưởng Khoa Nội tổng hợp BV ĐHYD cho biết: Tại BV ĐHYD, việc chẩn đoán và điều trị cho trẻ chậm tăng trưởng chiều cao được chia thành 2 giai đoạn, giai đoạn cho những trẻ nhỏ được điều trị chuyên khoa Nội tiết nhi và khi trẻ ở độ tuổi thiếu niên sẽ được điều trị tại chuyên khoa Nội tiết người lớn. Việc phát hiện sớm, tìm được nguyên nhân, có hướng điều trị đúng và kịp thời sẽ giúp cải thiện quá trình tăng trưởng chiều cao cho trẻ đạt hiệu quả.

Để điều trị hiệu quả và cải thiện chiều cao, tốt nhất là bé được phát hiện sớm chậm tăng trưởng do thiếu hormon tăng trưởng khi tuổi còn nhỏ. Việc chẩn đoán đúng cần các bác sĩ chuyên khoa nội tiết khảo sát về rối loạn hormon, đồng thời có sự phối hợp với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh khảo sát tuổi xương và rối loạn tuyến yên. Sau khi tổng hợp các dữ kiện bác sĩ nội tiết sẽ có chẩn đoán xác định chính xác chậm tăng trưởng có do giảm hormon tăng trưởng hay không để chỉ định điều trị.

TS BS. Huỳnh Thị Vũ Quỳnh - Phòng khám Nhi BV ĐHYD chia sẻ: Hiện nay một số phụ huynh vì quá lo lắng khi thấy con mình phát triển chậm so với các bạn đồng trang lứa nên đã tự ý mua các loại thực phẩm chức năng này cho trẻ sử dụng. Chưa tính đến việc những loại thực phẩm chức năng này có giúp trẻ tăng chiều cao “thần kỳ” như lời quảng cáo hay không, nhưng việc cho trẻ sử dụng các loại thực phẩm chức năng mà không có sự tư vấn của các chuyên gia y tế rất dễ dẫn đến việc trẻ bị dư thừa chất.

Việc phụ huynh theo dõi chiều cao, cân nặng của trẻ, đánh dấu trên biểu đồ tăng trưởng là rất quan trọng. Nếu biểu đồ tăng trưởng đi xuống hoặc đi ngang, hay điểm cân nặng, chiều cao nằm ở kênh thấp nhất, thì cần đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa để phát hiện sớm nguyên nhân và điều trị đúng phác đồ. Việc điều trị châm tăng trưởng do thiếu hormone cần phải tuân thủ điều trị tốt, tái khám định kỳ để kịp thời điều chỉnh liều thuốc phù hợp với thể trạng của trẻ, bên cạnh đó trẻ cần được phối hơp các biện pháp khác như dinh dưỡng, vận động thể lực để hỗ trợ quá trình tăng trưởng. Vì vậy, phụ huynh không tự ý bổ sung canxi hoặc các thực phẩm chức năng, phải đưa trẻ đi khám đúng chuyên khoa.

Trường hợp bé N.V.T.D., lúc 10 tuổi, cân nặng 28 kg, cao 117 cm (so với chuẩn chiều cao trung bình thì bé D thiếu 15cm). Thấy con trai quá thấp bé so với các bạn đồng trang lứa, mẹ bé thường mua canxi và các loại thực phẩm chức năng tăng chiều cao để cải thiện chiều cao cho con nhưng không hiệu quả. Năm 2018, qua tìm hiểu, mẹ bé đã đưa bé đến BV ĐHYD tầm soát với chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng. Trước đây mỗi năm chiều cao của bé chỉ tăng lên được 3cm. Hiện tạo chiều cao của bé đã cải thiện rõ rệt, sau 14 tháng tiêm hormone tăng trưởng, bé đã cao thêm 12cm.

M.P