Cần tạo nên một nền kinh tế tư nhân đủ mạnh

Ảnh minh hoạ.

	Doanh nghiệp “đói” thông tin hội nhập
	Nhà nước như “tướng không có quân”
	“Cò đất” đang làm loạn thị trường

Theo WB, những năm qua, Việt Nam đã tận dụng tốt những cơ hội khi tham gia vào các thị trường quốc thế thông qua các hiệp định, thoả thuận thương mại để hỗ trợ cho tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người bền vững và giảm nghèo nhanh chóng. Đặc biệt, từ năm 2000, xuất khẩu hàng hóa sản xuất theo phương pháp công nghiệp của Việt Nam gia tăng nhanh chóng, đạt tốc độ bình quân danh nghĩa hằng năm là 23%, đạt 94,6 tỉ USD trong năm 2013...

Kết quả này là minh chứng cho sự chuyển dịch sâu sắc trong nền kinh tế Việt Nam hướng đến sản xuất công nghiệp và chuyển dịch ra khỏi khu vực nông nghiệp và những hoạt động truyền thống khác. Thay đổi về cấu trúc đang được triển khai thuận lợi, và quá trình này có khả năng sẽ kéo dài trong trung và dài hạn.

Đáng chú ý, cơ cấu hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây, cụ thể là giai đoạn 2008-2013 đã có những chuyển biến mạnh mẽ, xuất khẩu hàng hóa công nghệ cao trong tổng hàng hóa xuất khẩu sản xuất theo phương pháp công nghiệp tăng từ 5% lên 28%, tương đương với Trung Quốc và cao hơn mức trung bình của khối ASEAN.

Ngoài ra, Việt Nam đang tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, khác với các quốc gia mới nổi như Hàn Quốc khi phát triển toàn bộ chuỗi cung ứng, Việt Nam đã phát triển năng lực ở những khâu cụ thể tạo thành một phần của chuỗi cung ứng toàn cầu, với các công việc khác nhau thực hiện ở những địa điểm khác nhau.

Dẫn chứng về điều này, WB thông tin: Những năm qua, hoạt động quan trọng của Việt Nam trong lĩnh vực điện tử tập trung vào lắp ráp các chi tiết nhập khẩu từ những nước khác (chủ yếu là châu Á), và phụ thuộc phần lớn vào sự tham gia của các tập đoàn đa quốc gia nước ngoài đối với việc cung cấp các dịch vụ từ trụ sở chính, bao gồm việc phối hợp giữa các nhà cung cấp và phát triển sản phẩm. Các nhà đầu tư lớn từ nước ngoài mang đến những nhà máy mới, tiên phong , các thiết bị, phương pháp tổ chức công việc, hệ thống ICT cũng như các kết nối với thị trường toàn cầu. Như vậy, với một nước đang phát triển như Việt Nam, họ mang lại những khả năng vượt lên trên những gì doanh nghiệp địa phương có thể làm được.

Tuy nhiên, để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng để nhanh chóng trở thành nước có thu nhập trung bình, Việt Nam cần chú trọng phát triển dịch vụ nghiên cứu, phát triển, thiết kế... Đây là những hoạt động cao cấp đặc biệt quan trọng vì đại diện cho cốt lõi của một nền kinh tế sáng tạo trong nước, trong đó tiến bộ công nghệ bản địa tạo ra cơ sở để duy trì tăng trưởng năng suất các nhân tố tổng hợp.

Với những phân tích trên, WB cũng cho rằng, vấn đề của Việt Nam đang đối mặt không phải là lựa chọn “đúng” doanh nghiệp hay ngành cho 20 năm tới mà là sắp đặt đúng vị trí cấu trúc, thể chế và hạ tầng để tạo nên một nền kinh tế tư nhân mạnh mẽ, trong đó các nguồn lực có thể dịch chuyển nhanh chóng về phía những doanh nghiệp có sức cạnh tranh.

“Trong bối cảnh toàn cầu, với việc Việt Nam đang trải qua một quá trình tăng trưởng dồn ép, thách thức chính sách là cần nhận diện những sự can thiệp chiến lược để hỗ trợ và củng cố hoạt động của cơ chế thị trường, đồng thời sửa chữa các thất bại thị trường – và đặc biệt hỗ trợ hình thành các ảnh hưởng ngoại lai tích cực ở mức độ ngành và nền kinh tế nói chung”-WB đưa nhận định.