Cần có quy định, chế tài đối với nguồn phát thải công nghiệp

Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) và Liên minh Phòng chống Bệnh không lây nhiễm Việt Nam (NCDs-VN) vừa tổ chức Tọa đàm “Mối quan tâm của cộng đồng về ONKK từ nguồn phát thải công nghiệp - Vấn đề mới nổi”.

Tại tọa đàm, các vấn đề về ô nhiễm không khí từ nguồn phát thải công nghiệp đã được các chuyên gia, người dân chia sẻ, đề xuất, thảo luận nhằm tìm giải pháp bảo vệ môi trường.

Ông Trịnh Văn Sỹ - Hội cựu chiến binh xã Thanh Hải (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam), đại diện cho người dân bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí cho biết: “Một xã Thanh Hải có đến 4, 5 nhà máy xi măng. Về buổi chiều, nắng nóng, cả khu vực mấy chục cây số, khói bụi mờ như sương. Vài ba ngày, nếu không quét dọn là bụi đầy mái nhà, dân khổ như thế mà không biết làm thế nào. Qua Báo cáo Đánh giá tác động xã hội môi trường của các xí nghiệp, công ty thì các phương án, phương pháp đều tốt, nhưng khi đi vào thực hiện được khoảng 20-30% còn đến 80% là không thực hiện”.

Ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam (ảnh báo TNMT)

Khằng định thêm những tác động từ sản xuất công nghiệp đến ô nhiễm không khí, ông Đinh Hồng Tảo - Trạm y tế xã Thanh Hải đã đưa ra những con số giật mình tại địa phương. Theo ông Tảo, tổng số ca tử vong tại địa phương tính từ năm 2015 đến 5 tháng đầu năm 2020 là 297, thì tỷ lệ tử vong do ung thư là 83/297, trong đó ung thư về hô hấp chiếm tỷ lệ 39/83, gần 50%.

“Với xã Thanh Hải, gần nhà máy khu công nghiệp, cách nhà máy điện than Ninh Bình 13km, nhà máy xi măng, xây dựng các vật liệu khai thác đá, bụi từ chất đá vôi, nhà máy xi măng gần nhất chỉ cách trạm y tế khoảng 1km” - ông Tảo nói.

PGS.TS Nguyễn Huy Nga - Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý môi trường Y tế (Bộ Y tế) nhấn mạnh, ngành công nghiệp nặng ngày càng tăng thì ngày càng ô nhiễm hơn.

Hiện nay trên thế giới, 9/10 người đang hít không khí bẩn. Tỷ lệ người già, trẻ em bị bệnh hen suyễn tăng nhanh, chưa kể ung thu. Những hạt bụi nhỏ mang theo chất độc nguy hại từ công nghiệp không chỉ dừng đến phổi mà còn ngấm dần đến nhiều bộ phận khác.

“Nguồn phát thải từ các phương tiện cá nhân và xe máy giảm nhưng nhu cầu tiêu thụ điện dân dụng bù đắp nhu cầu từ hộ kinh doanh khiến cho hoạt động của các nhà máy điện vẫn diễn ra bình thường. Nhiều khả năng một số nhà máy trong khu công nghiệp vẫn hoạt động. Qua bản đồ vệ tinh, chúng tôi thấy lượng phát thải từ các nhà máy điện than và khu công nghiệp ở Quảng Ninh và Ninh Bình ở phía Nam Hà Nội tăng mạnh” - PGS.TS Nguyễn Huy Nga cho biết.

Kết thúc buổi tọa đàm, các chuyên gia đề xuất cần có quy định và biện pháp chặt chẽ hơn về quy chuẩn kỹ thuật cũng như chế tài xử lý đối với các nguồn phát thải công nghiệp và được cụ thể hóa trong các văn bản pháp luật, đặc biệt là Luật Bảo vệ môi trường đang được sửa đổi.