Bài 1: Nhân loại cần thay đổi chế độ ăn uống và sản xuất thực phẩm

Các nhà khoa học cho rằng, có thể nuôi dưỡng 10 tỷ người vào năm 2050 bằng cách chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh hơn và sản xuất thực phẩm bền vững hơn.

Trong khi các biến đổi lớn đối với hệ thống thực phẩm xảy ra ở Trung Quốc, Brazil, Việt Nam và Phần Lan trong thế kỷ 20, và cho thấy rằng chế độ ăn uống có thể thay đổi nhanh chóng, loài người chưa bao giờ đặt mục tiêu thay đổi căn bản hệ thống thực phẩm này với tốc độ và quy mô như vậy. Mọi người có thể cảnh báo về những hậu quả không lường trước hoặc cho rằng trường hợp hành động là quá sớm, tuy nhiên, bằng chứng là đủ và đủ mạnh để đảm bảo hành động, và bất kỳ sự chậm trễ nào cũng sẽ làm tăng khả năng không đạt được các mục tiêu về sức khỏe và khí hậu quan trọng.

Chế độ ăn uống của mỗi người cần có sự thay đổi cơ bản.

Việc chuyển đổi hệ thống lương thực toàn cầu là rất cần thiết vì hơn 3 tỷ người bị suy dinh dưỡng (bao gồm cả những người thiếu và thừa dinh dưỡng), và sản xuất lương thực đang vượt quá ngưỡng chịu đựng của hành tinh – thúc đẩy biến đổi khí hậu, làm mất đa dạng sinh học, gây ô nhiễm do áp dụng quá mức phân bón nitơ và phân lân, và những thay đổi không bền vững trong sử dụng nước và đất.

Những phát hiện từ Ủy ban EAT-Lancet cung cấp các mục tiêu khoa học đầu tiên cho chế độ ăn uống lành mạnh từ hệ thống sản xuất thực phẩm bền vững hoạt động trong ngưỡng chịu đựng của hành tinh để sản xuất thực phẩm. Báo cáo khuyến khích chế độ ăn uống bao gồm nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, với lượng nhỏ thực phẩm từ động vật, ngũ cốc tinh chế, thực phẩm chế biến sâu và đường bổ sung, và với chất béo không bão hòa hơn là chất béo bão hòa.

Chế độ ăn uống của con người gắn bó chặt chẽ với sức khỏe và sự bền vững môi trường, và có khả năng nuôi dưỡng cả hai. Tuy nhiên, chế độ ăn uống hiện tại đang gây ra những hệ luỵ vượt ngưỡng chịu đựng của Trái đất, đồng thời gây hại cho sức khỏe. Điều này khiến cả con người và hành tinh đều gặp rủi ro. Cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh từ các hệ thống thực phẩm bền vững là một thách thức trước mắt khi dân số tiếp tục tăng - dự kiến ​​sẽ đạt 10 tỷ người vào năm 2050 - và trở nên giàu có hơn (với kỳ vọng tiêu thụ thực phẩm từ động vật cao hơn).

Để giải quyết thách thức này, việc thay đổi chế độ ăn uống phải được kết hợp với sự cải thiện trong sản xuất thực phẩm và giảm lãng phí thực phẩm. Các tác giả nhấn mạnh rằng sẽ cần sự hợp tác và cam kết toàn cầu chưa từng có, bên cạnh những thay đổi ngay lập tức như tái tập trung nông nghiệp để sản xuất các loại cây trồng giàu dinh dưỡng khác nhau, tăng cường quản trị sử dụng đất và đại dương.

Thói quen dinh dưỡng sẽ khiến chuỗi sản xuất thực phẩm thay đổi tốt hơn cho hành tinh xanh.

“Thức ăn chúng ta ăn và cách chúng ta sản xuất ra nó quyết định sức khỏe của con người và hành tinh, và chúng ta hiện đang mắc phải sai lầm nghiêm trọng này”, một trong những tác giả của báo cáo - Giáo sư Tim Lang, Đại học London, Vương quốc Anh, phát biểu. “Chúng ta cần một cuộc đại tu đáng kể, thay đổi hệ thống thực phẩm toàn cầu ở quy mô chưa từng thấy trước đây theo những cách phù hợp với từng quốc gia. Mặc dù đây là lĩnh vực chính sách mới và những vấn đề này không dễ khắc phục, nhưng mục tiêu này nằm trong tầm tay và có những cơ hội để điều chỉnh các chính sách quốc tế, địa phương và kinh doanh. Các mục tiêu khoa học mà chúng tôi đã đưa ra cho một chế độ ăn uống lành mạnh, bền vững là một nền tảng quan trọng sẽ củng cố và thúc đẩy sự thay đổi này”.

Báo cáo được Ủy ban Lancet - EAT thực hiện là một dự án kéo dài 3 năm, quy tụ 37 chuyên gia từ 16 quốc gia có chuyên môn về sức khỏe, dinh dưỡng, bền vững môi trường, hệ thống thực phẩm, kinh tế và quản trị chính trị.