Tiết lộ hình ảnh vệ tinh chụp cảnh Iran bắt giữ tàu chở dầu đang trên đường đến Mỹ

Những bức ảnh từ Planet Labs PBC cho thấy, tàu Advantage Sweet và tàu Niovi đang neo đậu ở phía nam thành phố Bandar Abbas, tỉnh Hormozgan, Iran. Gần đó là một căn cứ hải quân. Đây là vụ bắt giữ tàu mới nhất do Iran thực hiện, trong bối cảnh Iran và phương Tây tiếp tục căng thẳng vì Iran phát triển chương trình hạt nhân với tốc độ chóng mặt. Dù vậy, hai con tàu có thể đã bị bắt giữ vì những lý do khác nhau.

Vào ngày 27/4, tàu Advantage Sweet treo cờ Quần đảo Marshall, với 23 người Ấn Độ và 1 người Nga trên tàu, đã bị Iran bắt giữ khi đang đi qua Vịnh Oman. Theo Tehran, con tàu đã đâm vào một con tàu khác. Dù vậy, dữ liệu theo dõi tàu Advantage Sweet cho thấy không có hành vi bất thường nào trong hành trình. Hơn nữa, trước đây, Iran đã tuyên bố bắt giữ nhiều tàu chở dầu để sử dụng làm con tốt thí trên bàn cờ đàm phán với phương Tây.

Tại thời điểm bị bắt giữ, tàu Advantage Sweet đang trên đường chở dầu thô từ Kuwait đến San Ramon (bang California) để giao cho tập đoàn năng lượng Chevron của Mỹ. Cùng thời điểm đó, một tàu chở dầu khác - được cho là chở dầu thô của Iran, đã biến mất khỏi bãi neo đậu ngoài khơi Singapore. Một năm trước, tàu này bị cáo buộc có hành vi trốn tránh những lệnh trừng phạt của Mỹ.

Tờ Financial Times, cũng như công ty tình báo hàng hải Ambrey (Vương quốc Anh), đều đưa tin rằng con tàu mang tên Suez Rajan đã bị bắt giữ theo lệnh của chính quyền Mỹ. Giới quan chức Mỹ và những bên liên quan đã không trả lời câu hỏi về sự biến mất của tàu chở dầu khi nó đang di chuyển về phía tây.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy con tàu thứ hai tên Niovi - một tàu chở dầu treo cờ Panama, đã bị lực lượng bán quân sự Vệ binh Cách mạng Hồi giáo của Iran bắt giữ vào hôm 3/5. Lúc đó, tàu vừa rời một ụ khô ở Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và dự định sẽ đi đến thành phố Fujairah bên bờ biển phía đông của UAE. Tuy không chở bất kỳ hàng hóa nào, nhưng dữ liệu từ S&P Global Market Intelligence cho thấy, vào tháng 7/2020, tàu Niovi đã tiếp nhận dầu thô từ một con tàu có tên là Oman Pride.

Vào tháng 8/2021, Bộ Tài chính Mỹ đã xử phạt Oman Pride và những bên có liên quan vì có “dính líu đến một mạng lưới buôn lậu dầu quốc tế” đang thông đồng với Lực lượng đặc nhiệm Quds - đơn vị viễn chinh của Lực lượng Vệ binh Cách mạng, đang hoạt động trên khắp Trung Đông.

Chưa kể, theo nội dung do một số email đăng tải trên trang mạng trực tuyến Wikiran – nền tảng chuyên tiết lộ những tài liệu bị rò rỉ từ Iran, hàng hóa trên tàu Niovi đã bị bán cho những công ty ở Trung Quốc mà không có giấy phép.

Bà Claire Jungman - chánh văn phòng của tổ chức United Against a Nuclear Iran cho biết, tổ chức đang theo dõi những chuyến hàng dầu thô của Tehran. Bà cũng “có nghi ngờ rất lớn rằng vụ việc bắt giữ tàu Niovi bắt nguồn từ sự cố tranh chấp xung quanh một lô hàng dầu Iran”. Còn bản thân Tehran cho biết, họ bắt giữ tàu Niovi theo lệnh của một tòa án không rõ tên ở thủ đô Tehran.

Chủ tàu Niovi đã liên tục không trả lời yêu cầu bình luận. Còn lực lượng bảo vệ bờ biển Hy Lạp thì cho biết, trên tàu Niovi có thủy thủ người Hy Lạp, Philippines và Sri Lanka.

Trong khi đó, vào hôm 7/5, một tài khoản điện tử - tự xưng là một nhóm tin tặc, đã nhận trách nhiệm về việc đánh sập những trang web có liên kết với Bộ Ngoại giao Iran. Những tuyên bố của tài khoản tên GhyamSarnegouni - trong tiếng Ba Tư mang nghĩa là “Vươn lên để lật đổ” - đã bị lờ trong nhiều giờ. Trong khi đó, những trang web của Bộ Ngoại giao Iran vẫn bị cho ngừng hoạt động vì lý do ban đầu là “bảo trì và nâng cấp theo lịch trình”.

Những phiên bản lịch sử còn được lưu trong bộ nhớ cache cho thấy, trang web của nhiều cơ quan ngoại giao của Iran tại UAE, Đức và Hàn Quốc, cũng đã bị nhóm tin tặc này tấn công.

Vào đầu ngày 8/5, các trang mạng của Bộ Ngoại giao Iran đã đi vào hoạt động trở lại. Hãng thông tấn nhà nước IRNA của Iran đã phỏng vấn với ông Nasser Kanaani - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran, người thừa nhận rằng những trang web của họ đã thực sự bị tấn công, nhưng thiệt hại không quá nghiêm trọng.

Iran tiết lộ lý do bắt tàu chở dầu không rõ danh tính, Mỹ "đòi" thả ngay lập tức

Iran bắt tàu chở dầu thứ hai trong một tuần, bước leo thang mới nhất kể từ năm 2019

Hầu hết các tàu chở dầu của Venezuela không đủ khả năng đi biển

Yemen kêu gọi quốc tế giải cứu tàu chở dầu gặp nạn