Nỗ lực của Pháp trong “điều hòa” các tòa nhà

Paris đã cam kết làm cho tất cả các tòa nhà của mình sử dụng năng lượng hiệu quả vào năm 2050. Ảnh: ES

Trong suốt thập niên qua, Pháp đã phát triển một hệ thống khuôn khổ pháp lý khổng lồ và một mục tiêu ràng buộc cho lĩnh vực xây dựng. Bên cạnh đó, Pháp cũng đã cung cấp hỗ trợ tài chính để thúc đẩy chuyển đổi nhằm giúp tòa nhà sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.

Để những ngôi nhà không quá lạnh vào mùa đông, quá nóng vào mùa hè và hiệu quả trong tiêu thụ năng lượng, Pháp đã thực hiện 2 quy định về nhiệt (Réglementation Thermique) cho các tòa nhà hiện có. Quy định đầu tiên, được gọi là “RT par élément” (Quy định theo thành phần xây dựng), được áp dụng từ cuối năm 2007 và quy định thứ hai, được gọi là “RT global” (Quy định nhiệt toàn cầu) bắt đầu vào tháng 4/2008.

Kể từ ngày 28/10/2011, Pháp điều chỉnh yêu cầu nhiệt cho các toà nhà cấp ba mới xây với mức tiêu thụ năng lượng phải nhỏ hơn 50 kwh/m2 mỗi năm, và kể từ ngày 1/1/2013, tất cả các tòa nhà dân cư mới đều phải tuân thủ tiêu chuẩn này (RT 2012).

Tại các vùng đô thị, Pháp đặt mục tiêu các tòa nhà xây mới kể từ ngày 1/1/2013 bắt buộc phải áp dụng tiêu chuẩn "Tòa nhà tiêu thụ năng lượng thấp" (BBC), khái niệm này dùng để mô tả những tòa nhà có mức tiêu thụ năng lượng rất thấp (NZEB). Trong khi đó, tiêu chuẩn “Tòa nhà năng lượng tích cực” là mục tiêu của năm 2020.

Pháp đã có 335.000 ngôi nhà mới (300.000 căn hộ và 35.000 ngôi nhà riêng lẻ) đã được chứng nhận NZEB trước khi thực thi RT 2012. Ngoài ra, đã có khoảng 900.000 ngôi nhà mới được chứng nhận kể từ khi thực thi RT 2012. Do đó, số lượng ngôi nhà NZEB mới hiện tại có thể được ước tính là khoảng 1,2 triệu ngôi nhà.

Mặc dù các quy định về cải tạo các tòa nhà là khá tham vọng, chúng vẫn thấp hơn yêu cầu của NZEB. Do đó, Chính phủ Pháp đã phát triển một số nhãn chất lượng để khuyến khích chủ sở hữu vượt qua các yêu cầu quy định.

Đối với các tòa nhà dân cư hiện có, có 2 nhãn chất lượng: “Hiệu suất năng lượng cao 2009” (HPE 2009), yêu cầu mức 150 kWh/m² mỗi năm và “Cải tạo mức tiêu thụ năng lượng thấp 2009” (BBCR 2009), yêu cầu mức 80 kWh/m² mỗi năm. Đối với các tòa nhà không phải nhà ở, chỉ có một nhãn chất lượng còn được gọi là “Cải tạo mức tiêu thụ năng lượng thấp 2009” (BBCR 2009) nhằm chứng nhận mức tiêu thụ năng lượng của tòa nhà được cải tạo ít hơn ít nhất 40% so với tòa nhà tham chiếu.

Tính đến cuối năm 2016, 56.000 tòa nhà dân cư và khoảng 1,35 triệu m² tòa nhà không phải nhà ở đã được cải tạo đã được nhãn chất lượng BBCR 2009.

Hơn nữa, vào năm 2013, Kế hoạch quốc gia về cải tạo nhiệt độ nhà ở cũng đã được đưa ra. Kế hoạch dựa trên 3 trụ cột: Hỗ trợ các cá nhân tư nhân với tư vấn độc lập miễn phí; Cải thiện tài chính bằng các khoản trợ cấp tối ưu hóa dựa trên thu nhập của các hộ gia đình; Nâng cao kỹ năng trong lĩnh vực xây dựng để xử lý chi phí và chất lượng cải tạo.

Đồng thời với kế hoạch quốc gia này, chính quyền địa phương đã đưa ra hơn 80 đề xuất dự án để hợp tác chặt chẽ hơn với cả chủ nhà tư nhân và nhà nước. Các dự án tốt nhất đã được quảng bá trên toàn quốc là những ví dụ điển hình về công việc của địa phương.

Pháp đã lên kế hoạch nhân rộng các tòa nhà năng lượng tích cực. Ảnh: CF

Đối với các tòa nhà không phải nhà ở, Chính phủ Pháp và các công ty lớn đã ký kết một điều lệ thể hiện cam kết về hiệu quả năng lượng của tất cả mọi người tham gia.

Bên cạnh đó, để khuyến khích các chuyên gia xây dựng phát triển kỹ năng, chính phủ đã có một số hỗ trợ tài chính cho các chủ sở hữu có công nhân có chứng nhận thực hiện cải tạo nhà...

Cùng với đó, để kích thích về mặt tài chính, một loạt các cơ chế đã được chính phủ thực thi như thuế tín dụng chuyển đổi năng lượng (CITE), giúp người tiêu dùng thu được sau khi mua các vật liệu và thiết bị hiệu quả nhất về mặt tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính. Một quỹ được thành lập để đảm bảo cho các khoản vay có rủi ro cao hơn và sẽ hoàn lại tiền cho các ngân hàng trong trường hợp không thanh toán…

Kể từ năm 2009, khoản vay sinh thái 0% (khoản vay với lãi suất 0%) đã cho phép tài trợ cho việc cải tạo các tòa nhà, đặc biệt là để cải thiện hệ thống sưởi. Các khoản vay này được thiết kế cho các cá nhân sở hữu tài sản để tài trợ cho các công trình cải tạo lớn. Số tiền tối đa là 30.000 euro trong khoảng thời gian 15 năm.

Ngoài ra, Cơ quan Quốc gia về cải thiện nhà ở (Anah) cũng cung cấp khoản tài chính giúp các hộ gia đình có thu nhập thấp cải tạo công trình nếu họ giảm mức tiêu thụ năng lượng ít nhất 25%. Mức hỗ trợ tài chính khác nhau tùy thuộc vào thu nhập của người thụ hưởng (35-60% khoản đầu tư có thể được tài trợ), với số tiền tối đa là 20.000 euro (50.000 euro đối với cải tạo lớn). Cuối cùng, thuế VAT giảm (5,5%) được áp dụng cho các công trình cải tạo trong các tòa nhà dân cư với các nguyên vật liệu được sử dụng phải tuân theo các đặc tính kỹ thuật theo quy định.

Trước Thỏa thuận Paris vài tháng, Đạo luật Chuyển đổi năng lượng cho tăng trưởng xanh đã được ký kết vào tháng 8/2015, bao gồm nhiều điều khoản liên quan đến năng lượng và môi trường, một số điều khoản liên quan đến hiệu suất của các tòa nhà.

Như vậy, câu chuyện thành công của Pháp trong thực hiện các tòa nhà hiệu suất năng lượng nằm ở cách quy định tương lai cho các tòa nhà mới đang được lên kế hoạch. Sau Đạo luật Chuyển đổi năng lượng cho tăng trưởng xanh và Thỏa thuận Paris, các nhà chức trách Pháp và các bên liên quan đã cùng nhau xây dựng một quy định mới đầy tham vọng dựa trên 2 điểm chính, đó là nhân rộng các tòa nhà năng lượng tích cực, tiến xa hơn NZEB và nhân rộng các tòa nhà carbon thấp.

Để điều chỉnh quy định nhiệt RT 2012 được cho là khá phức tạp và nặng nề, Pháp tiếp tục tạo ra một chương trình thử nghiệm có tên “E+ C-” (viết tắt của Năng lượng cộng - Carbon trừ) dành cho các nhà phát triển tự nguyện, bắt đầu vào cuối năm 2016.

Các chủ đầu tư sẽ kiểm tra tính khả thi về kỹ thuật và tài chính của việc xây dựng tòa nhà theo các quy định trong tương lai. Về mặt này, các nhà phát triển công có ý định mở đường bằng cách tích hợp các hệ thống sản xuất điện tái tạo vào các tòa nhà và bằng cách phát triển các quy trình xây dựng carbon thấp. Một đài quan sát thử nghiệm sẽ thu thập phản hồi và các phương pháp hay nhất để tinh chỉnh các chỉ số và thiết lập các ngưỡng quy định trong tương lai.

10 quốc gia dẫn đầu về năng lượng tái tạo

Chuyển dịch năng lượng: Khác biệt lớn giữa các khu vực trên thế giới

10 tòa nhà “xanh” ấn tượng trên thế giới

Những lưu ý khi xây dựng các tòa nhà tiết kiệm năng lượng