Hiểu về chính sách của Trung Quốc với các công ty công nghệ

20:57 | 14/08/2021

514 lượt xem
|
Nhiều ý kiến thắc mắc vì sao Trung Quốc đang vừa khuyến khích phát triển thật mạnh mẽ khoa học công nghệ, nhất là công nghệ mới mà lại có nhiều chính sách chống lại các công ty công nghệ tư nhân?
Hiểu về chính sách của Trung Quốc với các công ty công nghệ

Tôi đưa ra giả thuyết rằng, điều này bắt nguồn từ chú trọng đến an ninh quốc gia trong thời kỳ mới – không gian kĩ thuật số - nhiều hơn từ nguyên nhân kinh tế. Để nói về chủ đề này, đương nhiên sẽ có ba câu hỏi chính: tại sao họ làm thế, họ làm như thế nào, và nếu vậy thì sao? Trong khi câu hỏi “tại sao” sẽ đưa ra một số giả thuyết thì câu hỏi “làm như thế nào” sẽ giúp hiểu về các công cụ được sử dụng.

Điểm gây bất ngờ nhất là Trung Quốc đã chính thức gọi an ninh dữ liệu là an ninh quốc gia và dữ liệu là một yếu tố sản xuất ngang hàng với đất, lao động, vốn. TẠI SAO?

1. Dữ liệu là nguồn tài nguyên liên quan đến an ninh quốc gia trong thời đại mới

Trong một thông cáo báo chí được công bố cùng ngày với ngày thông qua Luật An ninh dữ liệu (10/6/2021), Cục quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) đã viết: “Dữ liệu là nguồn tài nguyên chiến lược cơ bản của quốc gia. Không có an ninh dữ liệu thì không có an ninh quốc gia ”. Trước đó một năm, vào tháng 4/2020, chính phủ Trung Quốc đã gọi dữ liệu là “yếu tố sản xuất” ngang hàng với đất đai, vốn và lao động.

Với lý do liên quan đến an ninh quốc gia, Trung Quốc muốn đảm bảo rằng nguồn tài nguyên này không những không bị xâu xé bởi các công ty công nghệ lớn ở nước ngoài mà còn bởi các gã khổng lồ trong nước.

Khác với nhiều nước khác trên thế giới, bức vạn lý hỏa tường (great fire wall) và các chính sách loại bỏ các hãng công nghệ lớn của Âu Mỹ từ hơn 10 năm trước đã giúp Trung Quốc giữ được nguồn dữ liệu ở trong nước. Thực tế cho thấy mặc dù là gã khổng lồ về internet và số hóa nhưng dữ liệu xuyên biên giới của Trung Quốc ở mức rất thấp (hình 1), giải thích rằng các chính sách hạn chế đã phát huy tác dụng nhưng cũng kìm hãm nhiều.

Vào tháng 3 năm nay, quốc hội Trung Quốc đã họp và thông qua Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 trong đó đáng chú ý là sự xuất hiện của khái niệm “Trung Quốc kĩ thuật số” (Digital China). Để có được một “digital China”, trước đó, quốc gia này đã tập trung vào xây dựng các trung tâm thu thập và xử lý số liệu (hình 2). Điều này đã chuẩn bị một tài nguyên đáng kể cho chính phủ trong việc bước vào thời đại thứ tư của văn minh nhân loại khi mà chiều kích không gian mạng được coi là chiều kích thứ năm của không gian sinh tồn bên cạnh khoảng không vũ trụ. Sự tập trung vào không gian mạng và không gian vũ trụ với cảm hứng từ Đông Âu và Liên Xô cũ đã dẫn đến sự xuất hiện của khái niệm “an ninh quốc gia tổng hợp” vừa được giới thiệu tại dịp kỷ niệm 100 năm thành lập đảng cộng sản.

Nhưng không chỉ các công ty hay cơ quan nhà nước có dữ liệu. Sự thật đáng kinh ngạc là các công ty tư nhân Trung Quốc có thể tiếp cận được với số lượng dữ liệu người dùng trong nước thậm chí nhanh và lớn hơn chính phủ. Alibaba và Tencent là hai tập đoàn như vậy (Xinhua, 16/3/21).

Trung Quốc đã từng muốn tạo ra các nhà vô địch trong lĩnh vực công nghệ (như Alibaba, Huawei, ZTE, Tencent v.v.) để cạnh tranh với các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới. Giờ đây họ có cho mình rất nhiều Kraken.

Chẳng hạn, về nghiệp vụ thanh toán, lĩnh vực ví điện tử của Trung Quốc được phân chia giữa Alipay (với 54,5% thị phần) và WeChat Pay (của Tencent, với 39,5% thị phần). Alipay thực hiện hơn 175 triệu giao dịch mỗi ngày và có ½ dân số Trung Quốc là khách hàng. Tính gộp thì hai nền tảng thanh toán điện tử này đã xử lý 20.500 tỷ USD vào năm 2016. Trong khi đó, PayPal chỉ xử lý 354 tỷ USD vào cùng năm.

Một loạt hoạt động chống độc quyền và điều tra thuế nhắm vào Ant Group (của Alibaba) hoạt động trong fintech, Tencent (game và mạng xã hội), Didi Chuxing (vận tải công nghệ), Meituan (giao nhận đồ ăn), Kanzhun (tuyển dụng) và FTA (chia sẻ xe tải) cho thấy không phải sự tập trung vào ngành mà là vào dữ liệu do các công ty này kiểm soát.

Vậy vấn đề thực sự đối với việc các hãng tư nhân nắm giữ dữ liệu là gì? Câu trả lời có thể nằm ở việc (1) các công ty này không chia sẻ dữ liệu với chính phủ vì coi đó là bí mật kinh doanh và (2) khả năng công nghệ vượt trội so với các công ty nhà nước khiến việc tìm kiếm và khai thác dữ liệu trở nên hiệu quả hơn rất nhiều, (3) các dữ liệu đó bị rò rỉ ra nước ngoài. Và điểm thứ ba này là khởi nguồn tiếp theo của các hoạt động thanh kiểm tra đối từ chính phủ.

2. Bịt lỗ hổng của "vạn lý hỏa tường"

Vạn lý hỏa tường đã ngăn chặn rất tốt sự xâm nhập của các công ty nước ngoài vào Trung Quốc, nhưng có một lỗ hổng đã xuất hiện: vậy nếu các công ty Trung Quốc đi ra bên ngoài – thông qua con đường niêm yết chứng khoán hoặc đầu tư FDI chẳng hạn – thì sẽ như thế nào?

Tính đến hết tháng 5/2021, đã có 248 công ty Trung Quốc được niêm yết trên các sàn giao dịch của Mỹ với tổng giá trị vốn hóa thị trường là 2.100 tỷ USD. Số công ty đã tăng so với con số 217 công ty vào tháng 10/2020. Trong đó có tám doanh nghiệp nhà nước (SOEs) cấp trung ương của Trung Quốc được niêm yết trên ba sàn giao dịch lớn của Mỹ. Khi niêm yết như vậy, các công ty Trung Quốc sẽ phải tuân thủ các quy định về kiểm toán và minh bạch thông tin theo quy định mới của Ủy ban giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ (SEC). Cần chú ý rằng, các quy định mới của SEC đối với các công ty Trung Quốc mới chỉ xuất hiện và được thông qua trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump khi các hoạt động giám sát luồng vốn Trung Quốc tại Mỹ được CFIUS đẩy mạnh.

Với lo ngại rằng các thông tin người dùng có thể bị track khi các hãng công nghệ sừng sỏ trong nước niêm yết ở Mỹ, Cục quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) đã tiến hành một cuộc điều tra về các hoạt động bảo mật dữ liệu của Didi chỉ vài ngày sau khi hãng này IPO trên Sàn giao dịch Chứng khoán New York, thổi bay 20% giá trị cổ phiếu của Didi chỉ trong 4 ngày và khiến các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ đã mất khoảng 400 tỷ USD chỉ trong tháng 7.

Đáng chú ý, hoạt động của CAC diễn ra với sự chỉ đạo từ Văn phòng ủy ban trung ương đảng và Quốc vụ viện thông qua văn bản “Ý kiến về việc nghiêm khắc ngăn chặn hoạt động chứng khoán bất hợp pháp theo quy định của pháp luật”. Với văn bản này, CAC yêu cầu xem xét bắt buộc đối với bất kỳ công ty nào thu thập thông tin cá nhân của hơn 1 triệu người dùng nếu chúng định niêm yết ở nước ngoài. 1 triệu người dùng ở quốc gia 1,4 tỷ dân và 900 triệu người dùng internet thường xuyên có nghĩa là bất kỳ công ty Trung Quốc nào muốn niêm yết ở nước ngoài cũng sẽ bị quản lý các vấn đề về bảo mật thông tin.

3. Đảm bảo quyền lực tập quyền của khu vực nhà nước

Tại Hội nghị kinh tế trung ương 2020 (CEWC) được tổ chức từ 16-18/12/2020, Trung Quốc đã đề ra tám chính sách kinh tế quan trọng cho năm 2021. Trong đó, xếp ở vị trí thứ sáu là: tăng cường các biện pháp chống độc quyền và ngăn chặn “sự bành trướng của tư bản một cách mất trật tự”. CEWC kêu gọi các chính sách cải thiện các quy định và tiêu chuẩn pháp lý liên quan đến kỹ thuật số để xác định độc quyền nền tảng, cũng như cải tiến các quy định về thu thập, sử dụng và quản lý dữ liệu người tiêu dùng.

4. Những lo ngại về chính sách kinh tế xã hội và nhân khẩu học cũng là động lực thúc đẩy các nhà quản lý Trung Quốc

Truyền thông nhà nước của Trung Quốc đã dán nhãn trò chơi trực tuyến là “thuốc phiện tinh thần”, khiến Tencent đưa ra các giới hạn mới về thời gian trẻ vị thành niên có thể chơi.

Ngành công nghiệp dạy thêm, được thống trị bởi những gã khổng lồ giáo dục tư nhân TAL Education, New Oriental Education và Gaotu Techedu, đang nằm trong tầm ngắm của chính phủ vì lo ngại học phí của ngành này có thể làm trầm trọng thêm bất bình đẳng kinh tế xã hội và tạo gánh nặng quá mức cho các gia đình.

Chính phủ cũng lo ngại chương trình giảng dạy tư nhân có thể không theo dõi được sự chú trọng ngày càng tăng của đảng đối với giáo dục tư tưởng và ý thức hệ.

NHƯ THẾ NÀO?

1. Luật bảo mật dữ liệu

Vào tháng 8/2020, Trung Quốc đã đề xuất với châu Âu ý tưởng về việc cùng xây dựng và phổ cập Sáng kiến an ninh dữ liệu toàn cầu (GIDS). Ở trong nước, các cơ quan lập pháp của quốc gia này cũng nhanh chóng tìm cách xây dựng các tiêu chuẩn mới cho mình trong việc quản lý luồng dữ liệu ngày càng nhiều và phức tạp.

Bên cạnh Luật tình báo quốc gia, Luật an ninh mạng, và Luật chống độc quyền, tháng 6/2021, Trung Quốc đã giới thiệu thêm một bộ luật nữa, sát sao hơn, đó là Luật bảo mật dữ liệu. Luật Bảo mật dữ liệu, sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 9 năm 2021, bao gồm một số điều khoản quan trọng về việc xử lý dữ liệu ở Trung Quốc:

• Phân loại dữ liệu theo tầng: Luật Bảo mật dữ liệu áp dụng cho tất cả dữ liệu được lưu trữ tại Trung Quốc bởi các nhà khai thác trong nước hoặc nước ngoài. Luật thiết lập các loại dữ liệu khác nhau, với nhiều loại dữ liệu quan trọng hơn phải chịu sự điều chỉnh nghiêm ngặt hơn. Các nhà xử lý “dữ liệu quan trọng” phải tuân theo các yêu cầu đánh giá rủi ro bổ sung và kiểm soát xuất khẩu, trong khi các công ty chuyển “dữ liệu trạng thái cốt lõi” (core state data) ra nước ngoài mà không có sự chấp thuận trước của cơ quan chức năng Trung Quốc sẽ bị phạt, bao gồm tiền phạt lên đến 1,5 triệu USD cho mỗi vi phạm và đóng cửa doanh nghiệp. Các quy định về “dữ liệu nhà nước cốt lõi” được bổ sung tương đối muộn vào luật, chưa xuất hiện trong các dự thảo được lấy ý kiến vào tháng 10/2020 và tháng 4/2021. Điểm đáng chú ý nhất là “Dữ liệu cốt lõi” được định nghĩa rất rộng, bao gồm: dữ liệu liên quan đến an ninh quốc gia, huyết mạch của nền kinh tế quốc gia, các khía cạnh quan trọng trong sinh kế của người dân và lợi ích công cộng chính.

• Tăng cường quyền truy cập của chính phủ vào dữ liệu: Luật Bảo mật dữ liệu yêu cầu các tổ chức và cá nhân “hợp tác” với cơ quan an ninh công cộng và các cơ quan nhà nước thu thập dữ liệu “khi cần thiết để bảo vệ hợp pháp an ninh quốc gia hoặc điều tra tội phạm”. Đây là luật mới nhất trong một loạt luật gần đây của Trung Quốc yêu cầu sự “hợp tác” từ các công dân và tổ chức Trung Quốc cũng như các công dân và tổ chức nước ngoài ở Trung Quốc, bao gồm Luật tình báo quốc gia 2017 và Luật an ninh mạng 2017.

• Hạn chế chuyển dữ liệu ra nước ngoài: Luật bảo mật dữ liệu bổ sung thêm các hạn chế hiện có đối với việc chuyển dữ liệu ra bên ngoài Trung Quốc. Luật quy định rằng những người xử lý “dữ liệu quan trọng” sẽ phải tuân theo các quy định sắp tới và bắt buộc các tổ chức hoặc cá nhân trong nước không được cung cấp dữ liệu được lưu trữ tại Trung Quốc cho các cơ quan thực thi pháp luật hoặc tư pháp nước ngoài nếu không được chính phủ cho phép trước.

• Ứng dụng ngoài lãnh thổ: Ngoài việc xử lý dữ liệu bên trong Trung Quốc, Luật bảo mật dữ liệu áp dụng cho tất cả việc xử lý dữ liệu bên ngoài Trung Quốc — bất kể ai đang xử lý dữ liệu — có thể gây tổn hại đến an ninh quốc gia của Trung Quốc, lợi ích công cộng hoặc “các quyền hợp pháp và lợi ích của công dân và tổ chức”. Việc áp dụng ngoài lãnh thổ trước đây rất hiếm trong luật của Trung Quốc, nhưng một số luật gần đây của Trung Quốc đã bao gồm các điều khoản áp dụng ngoài lãnh thổ, tạo ra những thách thức tiềm năng về tuân thủ đối với các công ty nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc.

2. Luật bảo vệ thông tin cá nhân.

Luật bảo mật dữ liệu là một trong ba nội dung chính của các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến dữ liệu của Trung Quốc. Hai luật quan trọng khác là Luật An ninh mạng có hiệu lực vào năm 2017 và Luật bảo vệ thông tin cá nhân vẫn còn ở dạng dự thảo từ tháng 10 năm ngoái.

Bị siết, vốn hóa 10 ông lớn công nghệ Trung Quốc Bị siết, vốn hóa 10 ông lớn công nghệ Trung Quốc "bay" hơn 800 tỷ USD
“Cuộc chiến sức khỏe” của các “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc“Cuộc chiến sức khỏe” của các “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc
Vì sao các “Kỳ lân” Indonesia hút vốn đầu tư?Vì sao các “Kỳ lân” Indonesia hút vốn đầu tư?

Theo DDDN

  • bidv-14-4
  • thp
  • top-right-banner-chuyen-muc-pvps
  • banner-pvi-horizontal
  • pvoil-duong-xa-them-gan
  • agribank-vay-mua-nha

Giá vàng

PNJ Mua vào Bán ra
TPHCM - PNJ 142,500 145,500
Hà Nội - PNJ 142,500 145,500
Đà Nẵng - PNJ 142,500 145,500
Miền Tây - PNJ 142,500 145,500
Tây Nguyên - PNJ 142,500 145,500
Đông Nam Bộ - PNJ 142,500 145,500
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
AJC Mua vào Bán ra
Trang sức 99.99 14,230 14,600
Trang sức 99.9 14,220 14,590
NL 99.99 14,230
Nhẫn tròn ko ép vỉ T.Bình 14,230
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng T.Bình 14,380 14,610
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng N.An 14,380 14,610
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng H.Nội 14,380 14,610
Miếng SJC Thái Bình 14,410 14,610
Miếng SJC Nghệ An 14,410 14,610
Miếng SJC Hà Nội 14,410 14,610
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
SJC Mua vào Bán ra
Hồ Chí Minh - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Hồ Chí Minh - Vàng SJC 5 chỉ 1,441 14,612
Hồ Chí Minh - Vàng SJC 0.5 chỉ, 1 chỉ, 2 chỉ 1,441 14,613
Hồ Chí Minh - Vàng nhẫn SJC 99,99% 1 chỉ, 2 chỉ, 5 chỉ 1,423 1,445
Hồ Chí Minh - Vàng nhẫn SJC 99,99% 0.5 chỉ, 0.3 chỉ 1,423 1,446
Hồ Chí Minh - Nữ trang 99,99% 140 143
Hồ Chí Minh - Nữ trang 99% 137,084 141,584
Hồ Chí Minh - Nữ trang 75% 99,911 107,411
Hồ Chí Minh - Nữ trang 68% 899 974
Hồ Chí Minh - Nữ trang 61% 79,889 87,389
Hồ Chí Minh - Nữ trang 58,3% 76,027 83,527
Hồ Chí Minh - Nữ trang 41,7% 52,287 59,787
Miền Bắc - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Hạ Long - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Hải Phòng - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Miền Trung - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Huế - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Quảng Ngãi - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Nha Trang - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Biên Hòa - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Miền Tây - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Bạc Liêu - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Cà Mau - Vàng SJC 1L, 10L, 1KG 1,441 1,461
Cập nhật: 15/10/2025 02:00

Tỉ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng TCB
AUD 16444 16712 17290
CAD 18193 18469 19085
CHF 32128 32510 33161
CNY 0 3470 3830
EUR 29814 30086 31114
GBP 34139 34529 35474
HKD 0 3259 3461
JPY 166 170 176
KRW 0 17 19
NZD 0 14667 15250
SGD 19706 19988 20514
THB 719 782 835
USD (1,2) 26087 0 0
USD (5,10,20) 26129 0 0
USD (50,100) 26157 26192 26369
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng BIDV
USD 26,169 26,169 26,369
USD(1-2-5) 25,123 - -
USD(10-20) 25,123 - -
EUR 30,101 30,125 31,245
JPY 170.5 170.81 177.84
GBP 34,626 34,720 35,511
AUD 16,797 16,858 17,285
CAD 18,459 18,518 19,030
CHF 32,525 32,626 33,284
SGD 19,911 19,973 20,580
CNY - 3,646 3,740
HKD 3,340 3,350 3,430
KRW 17.05 17.78 19.07
THB 770.71 780.23 829.32
NZD 14,716 14,853 15,189
SEK - 2,725 2,806
DKK - 4,027 4,140
NOK - 2,562 2,638
LAK - 0.93 1.28
MYR 5,847.43 - 6,553.65
TWD 775.84 - 933.41
SAR - 6,931.8 7,250.59
KWD - 83,851 88,599
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Agribank
USD 26,185 26,189 26,369
EUR 29,889 30,009 31,089
GBP 34,535 34,674 35,609
HKD 3,323 3,336 3,438
CHF 32,189 32,318 33,188
JPY 169.17 169.85 176.61
AUD 16,832 16,900 17,417
SGD 19,952 20,032 20,541
THB 788 791 825
CAD 18,449 18,523 19,004
NZD 14,833 15,311
KRW 17.73 19.37
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Sacombank
USD 26150 26150 26369
AUD 16638 16738 17351
CAD 18381 18481 19082
CHF 32366 32396 33270
CNY 0 3655.6 0
CZK 0 1220 0
DKK 0 4130 0
EUR 30002 30032 31055
GBP 34461 34511 35619
HKD 0 3390 0
JPY 169.74 170.24 177.26
KHR 0 6.097 0
KRW 0 18.1 0
LAK 0 1.148 0
MYR 0 6460 0
NOK 0 2645 0
NZD 0 14782 0
PHP 0 425 0
SEK 0 2805 0
SGD 19867 19997 20736
THB 0 748.2 0
TWD 0 860 0
SJC 9999 14410000 14410000 14610000
SBJ 14000000 14000000 14610000
Cập nhật: 15/10/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng OCB
USD100 26,183 26,233 26,369
USD20 26,183 26,233 26,369
USD1 26,183 26,233 26,369
AUD 16,822 16,922 18,032
EUR 30,219 30,219 31,531
CAD 18,366 18,466 19,777
SGD 19,993 20,143 21,155
JPY 170.22 171.72 176.29
GBP 34,773 34,923 35,695
XAU 14,488,000 0 14,642,000
CNY 0 3,543 0
THB 0 789 0
CHF 0 0 0
KRW 0 0 0
Cập nhật: 15/10/2025 02:00