Giải pháp của các quốc gia dẫn đầu về tiết kiệm năng lượng

Nhiều quốc gia áp dụng các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng của tòa nhà để sử dụng hiệu quả năng lượng. Ảnh: Racetoreduce

Theo Bảng điểm xếp hạng Sử dụng năng lượng hiệu quả quốc tế năm 2022 được công bố bởi Hội đồng Kinh tế Hiệu quả năng lượng Mỹ (ACEEE), trong số 25 quốc gia sử dụng nhiều năng lượng nhất thế giới (tiêu thụ 82% năng lượng) được đánh giá, không có quốc gia nào đạt gần đến điểm tuyệt đối và mức trung bình 48,5 trên 100 giảm nhẹ kể từ bảng điểm cuối cùng vào năm 2018. Tuy nhiên, một số quốc gia đang thực hiện những bước đi táo bạo như tăng doanh số bán xe điện (EV) và áp dụng các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng của tòa nhà, yêu cầu các tòa nhà hoạt động kém hiệu quả phải nâng cấp tiết kiệm năng lượng.

Bảng điểm đánh giá hiệu quả năng lượng của các quốc gia dựa trên 36 chỉ số chia thành 4 hạng mục: tòa nhà, công nghiệp, giao thông vận tải và nỗ lực quốc gia. Các tiêu chí cụ thể như tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu cho xe cộ, mã năng lượng cho các tòa nhà, cũng như các chỉ số hiệu suất năng lượng, chẳng hạn như dặm trung bình trên một gallon (mpg) cho ô tô hay sử dụng năng lượng trên một đơn vị diện tích sàn trong nhà… Trong đó, lĩnh vực giao thông và tòa nhà được xem là những hạng mục có chuyển biến mạnh mẽ.

Trạm sạc xe điện tại Pháp. Ảnh: Arover

Đứng đầu trong danh sách các quốc gia tiết kiệm năng lượng là Pháp với 74,5 điểm. Nước này cũng đạt điểm cao nhất trong lĩnh vực giao thông vận tải khi có những chính sách hỗ trợ xe điện, thu phí đối với các phương tiện sử dụng nhiều khí thải. Đất nước của tháp Eiffel đặt mục tiêu đến năm 2040 sẽ chấm dứt việc bán ô tô mới và xe thương mại hạng nhẹ sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Đồng thời cũng chi tiêu nhiều hơn một chút để phát triển và duy trì đường sắt so với đường bộ.

Bên cạnh đó, Chính phủ Pháp đã ban hành các tiêu chuẩn về hiệu suất xây dựng cho những ngôi nhà hiện có và có một chương trình trang bị thêm cho tòa nhà đầy tham vọng. Giống như nhiều quốc gia châu Âu, Pháp có quy tắc xây dựng bắt buộc toàn diện và yêu cầu các tòa nhà phải công khai việc sử dụng năng lượng của mình.

Vương quốc Anh đứng thứ 2 về tổng thể (72,5 điểm) cũng như thứ 2 về cả giao thông vận tải và công nghiệp. Nước này có kế hoạch phát triển một cụm công nghiệp (hoặc trung tâm) không có carbon vào năm 2040. Được hỗ trợ bởi đầu tư công, Vương quốc Anh có kế hoạch cho các cụm công nghiệp của mình để thúc đẩy đầu tư quy mô lớn vào hiệu quả năng lượng và các sản phẩm và công nghệ carbon thấp.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, quốc gia này đã đặt ra tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu cao cho ô tô là 64,4 mpg vào năm 2025, trong khi mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình của Anh đối với ô tô hiện khoảng 40 mpg.

Hà Lan, quốc gia có sự tiến triển mạnh mẽ nhất đã tăng ngoạn mục 4 bậc để giành vị trí thứ 3 chung cuộc) với 71,5 điểm đồng thời là quốc gia chiếm vị trí hàng đầu hạng mục hiệu quả năng lượng cho các tòa nhà và các nỗ lực quốc gia. Nước này cũng dẫn đầu nhóm 25 quốc gia về thị phần xe điện mới bán được với 25% vào năm 2020 so với chỉ 2% ở Hoa Kỳ.

Bắt đầu từ năm 2018, đất nước của hoa tulip không còn cho phép các ngôi nhà mới được kết nối với lưới điện khí đốt, và bắt đầu từ năm 2026, các ngôi nhà hiện tại sẽ cần phải chuyển sang sử dụng hoàn toàn bằng điện hoặc máy bơm nhiệt hỗn hợp vì các hệ thống chỉ sử dụng khí hóa thạch thay thế sẽ không còn được phép sử dụng. Đồng thời cũng từ năm 2018, nước này đã thông qua các yêu cầu về hiệu suất xây dựng đối với các tòa nhà văn phòng có hiệu lực vào năm 2023.

Từ tháng 1/2021, Hà Lan yêu cầu tòa nhà xây dựng mới tự sản xuất lượng năng để sử dụng. Ảnh: IG&H

Từ tháng 1/2021, Hà Lan bắt đầu yêu cầu xây dựng mới phải đáp ứng các tiêu chí gần như “trung lập về năng lượng" tương tự như yêu cầu về năng lượng bằng không, trong đó các tòa nhà ít nhất sản xuất được lượng năng lượng chúng cần sử dụng.

Đứng cùng vị trí thứ 3 về tổng thể và vị trí hàng đầu về nỗ lực quốc gia với Hà Lan chính là Đức. Đức có một chiến lược hiệu quả năng lượng rộng rãi như một phần của “Energiewende” (hay chuyển đổi năng lượng) để phối hợp với mục tiêu hiệu quả năng lượng hiện tại của Liên minh châu Âu (EU) là giảm 1/3 mức tiêu thụ năng lượng vào năm 2030.

Nước này cung cấp nguồn tài trợ mạnh mẽ của chính phủ như ưu đãi thuế và các chương trình cho vay để xây dựng trang thiết bị bổ sung, hệ thống sưởi và làm mát khử carbon, công nghệ công nghiệp hiệu quả và mua xe điện, chiếm 13,5% doanh số bán ô tô mới vào năm 2020.

Trong khi Hà Lan có sự tiến triển mạnh, thì Ý lại có bước thụt lùi quá lớn khi từ vị trí đầu bảng trước đó cùng với Đức xuống vị trí thứ 5 với 68,5 điểm. So với những quốc gia ghi điểm cao nhất, Ý có cường độ sử dụng năng lượng tương đối cao trong các tòa nhà và các chính sách công bố và xếp hạng tòa nhà kém toàn diện hơn.

Tuy nhiên, trong số các quốc gia có mặt trên bảng xếp hạng, Ý có hiệu suất hoạt động của các nhà máy nhiệt điện cao nhất và mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình đối với ô tô cũng cao nhất với 45,2 mpg vào năm 2017.

Nhật Bản đứng thứ 7 về tổng thể và đứng đầu tiên trong danh mục ngành công nghiệp. Đất nước mặt trời mọc có các biện pháp quản lý, hành động tự nguyện và hỗ trợ tài chính để khuyến khích hiệu quả năng lượng cao hơn cho ngành công nghiệp của mình. Kể từ năm 1979, một đạo luật đã yêu cầu các công ty phải bổ nhiệm một người quản lý năng lượng, báo cáo mức tiêu thụ năng lượng hàng năm và đạt được các mục tiêu hiệu quả năng lượng cụ thể.

Ở vị trí thứ 9, Trung Quốc có các chính sách toàn diện để giảm sử dụng năng lượng trong các tòa nhà, bao gồm các tiêu chuẩn về thiết bị, dán nhãn xanh bắt buộc cho một số loại tòa nhà và các mã năng lượng của tòa nhà.

Trong giao thông vận tải, nước này có mục tiêu 57,9 mpg cho ô tô vào năm 2025, cùng một sáng kiến ​​vận chuyển hàng hóa thông minh quốc gia và tỷ lệ các chuyến đi được thực hiện bằng phương tiện công cộng cao nhất.

Hoa Kỳ vẫn ở vị trí thứ 10 nhưng điểm tổng thể giảm nhẹ xuống còn 54 điểm vì chính phủ đã lùi các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu hạng nhẹ, cùng với lượng người đi phương tiện công cộng thấp và đầu tư vào đường sắt tương đối ít.

Tuy nhiên, quốc gia này vẫn tiếp tục vượt trội trong lĩnh vực xây dựng. Nhiều tiểu bang của Hoa Kỳ có một số quy tắc xây dựng mạnh nhất thế giới, bao gồm các yêu cầu quan trọng đối với xây dựng, hệ thống sưởi và làm mát, và chiếu sáng. Mặc dù một số cần cập nhật, nhưng nước này cũng dẫn đầu về tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng cho các thiết bị và thiết bị, với 52 tiêu chuẩn được ghi nhận.

Theo nhận định của Sagarika Subramanian, tác giả chính của báo cáo và là nhà phân tích nghiên cứu cấp cao của ACEEE, các quốc gia đạt điểm cao nhất, mặc dù chưa hoàn hảo, đưa ra ý tưởng về những gì các quốc gia khác có thể làm để tăng cường an ninh năng lượng, cắt giảm khí thải và tiết kiệm tiền. Tuy nhiên đã cho thấy một xu hướng rõ ràng về việc họ đang nhanh chóng mở rộng quy mô xe điện bằng cách cung cấp các ưu đãi và đang cắt giảm lãng phí năng lượng bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn hiệu suất của tòa nhà.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành của ACEEE - Steve Nadel, nhận định các biện pháp tiết kiệm năng lượng chưa bao giờ quan trọng hơn khi Nga xâm lược Ukraine gây ra cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu trong bối cảnh các mối đe dọa hiện hữu do biến đổi khí hậu gây ra. Nadel nhấn mạnh sử dụng hiệu quả năng lượng là "cách ít tốn kém nhất" để đáp ứng nhu cầu năng lượng toàn cầu.

Phát động các giải thưởng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năm 2022

Những nhà máy “xanh” tiên phong ở Việt Nam

Tiết kiệm năng lượng - Xu thế tất yếu của các công trình tương lai