Độc đáo thú chơi loài hoa "nhà giàu", có thể nở đúng đêm giao thừa

Trước đây, mỗi dịp Tết đến, trong các gia đình quyền quý ở Hà thành không khi nào thiếu một vài chậu hoa thủy tiên. Loài hoa này mang vẻ đẹp trang nhã, được chăm sóc cầu kỳ, tỉ mỉ sao cho nở đúng vào giao thừa hay ngày đầu năm mới.

Sau một thời gian dài bị mai một, mấy năm gần đây, thú chơi loài hoa thủy tiên được nhiều người trẻ theo đuổi và khôi phục trở lại.

Thú chơi tao nhã của người xưa

Anh Nguyễn Việt Bắc - chủ một quán trà trên phố Tông Đản (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) là người có tình yêu đặc biệt với hoa thủy tiên. Anh cũng được cộng đồng yêu hoa thủy tiên biết đến bởi có nhiều kinh nghiệm chăm sóc loài hoa "khó tính" này.

Chia sẻ với Dân trí, anh Bắc cho hay, hoa thủy tiên vốn là thú chơi của giới thượng lưu, quyền quý từ hàng trăm năm trước. Thời trước, những người lao động bình thường hoặc tầng lớp trung lưu trong xã hội không thể chơi được loài hoa này vì cần nhiều tiền và nhiều thời gian.

"Ngày xưa củ thủy tiên được vận chuyển từ Trung Quốc về nên rất đắt đỏ. Người chơi phải mất thời gian cả tháng trời để chăm sóc cho đến khi củ ra hoa. Chơi hoa thủy tiên vì thế như một cách để thể hiện đẳng cấp, địa vị xã hội của người xưa. Họ thể hiện rằng mình có tiền, có quan hệ để mua được củ, có thời gian để tỉa tót, chăm bẵm cho hoa", anh Bắc nói.

Theo anh Bắc, hoa thủy tiên từng là thú chơi xa xỉ của giới thượng lưu xưa. (Ảnh: Hồng Anh)

Ngày nay, hoa thủy tiên đã trở nên phổ biến hơn trong đời sống và bất cứ ai cũng có thể theo đuổi thú chơi này. Cộng đồng người yêu hoa thủy tiên không chỉ có ở Hà Nội mà còn mở rộng ra nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Giá của một củ thủy tiên chỉ dao động từ 50.000 - 100.000 đồng. Tuy nhiên, không phải người chơi nào cũng có thể tạo ra được một chậu hoa đẹp bởi thủy tiên vốn dĩ được mệnh danh là khá "đỏng đảnh", cần chăm sóc tỉ mỉ.

Theo anh Bắc, thủy tiên là loài thực vật thuộc họ hành, củ có nhiều bẹ lớp. Một củ thủy tiên bình thường vẫn có thể ra hoa, lá nhưng khi lớn lên cây sẽ thẳng đuột, đơn điệu, dễ bị nghiêng vẹo, xô lệch khi cây phát triển quá nhanh.

Vậy nên, từ xưa, người chơi đã sáng tạo ra kỹ thuật gọt, tỉa củ thủy tiên. Khi gọt, người chơi sẽ tạo ra các vết thương trên phần củ. Chính những vết thương này sẽ tạo ra sự uốn lượn của lá, của nhánh hoa. Cũng vì nhiều vết thương nên quá trình chăm dưỡng rất khó, đòi hỏi người chơi đầu tư thời gian, tâm sức. Chỉ cần lơ đễnh thì củ lập tức bị thối, bị hỏng và cây không thể ra hoa.

Một bát hoa thủy tiên đẹp được đánh giá theo nhiều tiêu chí từ củ, rễ, bẹ đến lá và hoa. (Ảnh: Vũ Văn Ngọc)

Một bát hoa đẹp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng củ, thời tiết, nước, kỹ thuật bóc, sự khéo léo và tính thẩm mỹ của người chơi. Đôi khi, tinh thần, tính cách của người chơi cũng sẽ ảnh hưởng đến chậu hoa.

"Nếu tâm hồn thư thái, mạch lạc thì họ sẽ tạo ra bát hoa nhã nhặn, khác với những chậu hoa được tạo ra bởi người đang có tâm trạng rối bời, không vui vẻ hay lo âu", anh Bắc nói.

Muốn tạo ra một bát hoa đẹp, mỗi người chơi thường phải dành khoảng 30 phút mỗi ngày để xếp lá, vệ sinh, tạo thêm sẹo, chăm sóc rễ, phun sương cho lá mướt… Công việc cắt tỉa được duy trì trong suốt quá trình từ đầu đến khi ra hoa. Điều này khiến những ai quá bận rộn sẽ khó chăm ra được một chậu hoa đẹp.

Kinh nghiệm chăm hoa nở đúng đêm giao thừa

Theo quan niệm dân gian, nếu hoa thủy tiên nở đúng vào khoảnh khắc giao thừa thì gia chủ sẽ có một năm mới tài lộc, sung túc, may mắn. Người xưa vì thế rất xem trọng việc này.

Trong điều kiện củ thủy tiên đắt đỏ, mỗi người chỉ có thể sở hữu một hai bát hoa thì việc căn được hoa nở đúng vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới sẽ trở nên đặc biệt hơn. Người chơi cũng xem đó là một điềm lành may mắn.

Một chậu thủy tiên được người chơi tạo dáng đẹp mắt.

Theo anh Bắc, ngày này, nhiều người vẫn giữ thói quen này. Song cơ hội để họ căn hoa nở vào thời điểm mình mong muốn như giao thừa hay mấy ngày Tết không còn quá khó khăn như trước. Lý do là bởi nguồn củ hiện nay rất dồi dào, không quá đắt.

"Người chơi chỉ cần gọt nhiều lên để gia tăng sắc xuất hoa nở theo ý muốn. Thông thường sau khi gọt khoảng 23-25 ngày thì hoa sẽ nở. Nếu là người có kinh nghiệm, người chơi có khả năng đoán được hoa nở vào khoảng thời gian nào. Họ có thể dùng kỹ thuật dưỡng để hoa nở nhanh hoặc hãm để cho nở chậm trong khoảng một hai ngày cuối", anh Bắc nói.

Một bát hoa khỏe khoắn khi hoa nở có thể chơi tới 7 ngày. (Ảnh: Vũ Văn Ngọc).

Cũng là người dành tình yêu đặc biệt cho hoa thủy tiên, anh Vũ Văn Ngọc (sinh sống tại Hải Phòng) cho biết, hoa thủy tiên ngày nay đã trở nên phổ biến hơn và ai cũng có thể tiếp cận với loài hoa này. Có nhiều kinh nghiệm chăm hoa được chia sẻ rộng rãi nên việc tạo ra một chậu thủy tiên đẹp không quá khó. "Nếu có nhiều thời gian chăm chút tỉ mỉ thì hoa sẽ đẹp và hoàn thiện hơn", anh Ngọc nói.

Có nhiều người ở nhiều độ tuổi, nhiều tầng lớp trong xã hội nhờ thủy tiên mà kết nối được với nhau. Khi đến các buổi giao lưu, tham gia các hội nhóm, họ cùng chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc hoa, thành quả sau một thời gian tỉa, gọt chăm chút.

Cũng theo anh Ngọc, những người lâu năm thường chơi hoa thủy tiên cả mùa. Song xu hướng chung thường mong muốn có một bát hoa nở đúng thời điểm như đêm giao thừa hay ngày đầu năm mới. Đó như một thử thách đáng để chinh phục, cũng là cách thể hiện sự tỉ mỉ, khéo léo khi chăm sóc loài hoa này.

Ghé thăm ngôi làng “mái chóp” độc đáo ở Puglia, Italy

Nghệ thuật vẽ sáp ong độc đáo của người Dao Tiền ở bản Suối Lìn, Sơn La

Những phong tục đón năm mới độc đáo trên thế giới

Hoạt động đón Tết Nguyên đán độc đáo tại New York