Tận cùng của sự tha hóa

Nói gọn lại là, bọn lừa đảo đã móc nối, cấu kết với các bác sĩ, cán bộ, nhân viên ở Viện Pháp y tâm thần Trung ương để “chạy” kết luận giám định pháp y tâm thần theo hướng không tâm thần nhưng vẫn kết luận “bị tâm thần” để được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự.

Cặp vợ chồng cũng là kẻ đứng đầu nhóm lừa đảo này là Nguyễn Thị Mai Anh (SN 1979), thường trú ở tổ 38 Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội), bị can Lê Văn Đông (SN 1978). Đến ngày 18/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự Tàng trữ trái phép chất ma túy, Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa. Đồng thời ra Quyết định khởi tố bị can và áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 40 đối tượng. Trong số đó có 5 đối tượng, gồm cả nhân viên và bệnh nhân khi chúng đang có hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Vợ chồng Lê Văn Đông và Nguyễn Thị Mai Anh.

Tiếp tay cho hành động nguy hiểm này là Trần Văn Trường - nguyên Viện trưởng. Trường nhận tiền tỷ và chia cho các thành viên hội đồng giám định. Sau khi nhận tiền, các giám định viên đã rất liều lĩnh khi viết thêm vào hồ sơ bệnh án các biểu hiện của bệnh tâm thần, hoặc viết sai sự thật về tình trạng bệnh để có kết luận phù hợp so với hồ sơ bệnh. Mai Anh còn móc nối với nhân viên Khoa Giám định, Phòng Kế hoạch tổng hợp để nắm thông tin gia đình các bị can đến giám định để đặt vấn đề “chạy” kết luận giám định, hưởng lợi hàng tỷ đồng từ những việc làm này.

Thật không thể tin nổi tại một sơ sở chữa bệnh, giám định pháp y vốn rất cần sự nghiêm cẩn, đúng mực lại xảy ra chuyện như “xã hội đen” vậy. Các bác sĩ ở đây có hình dung hết sự nguy hiểm đối với xã hội khi chứng nhận người không “điên” là “điên” để chúng tiếp tục trốn tù, tiếp tục gây tội ác? Những kẻ “điên” này đã ngang nhiên biến phòng bệnh thành nơi sử dụng ma túy. Chúng kéo nhau đi nghỉ mát và mời cả khoa ở Viện pháp y đi cùng (!). Khi cơ quan điều tra hỏi, có vị áo trắng thản nhiên nói rằng: Chúng tôi chỉ hưởng chút hoa hồng nhỏ. Thực ra thì không có máy móc nào xét nghiệm chính xác hoàn toàn các dạng tâm thần.

Có lẽ lỗ hổng giám định tâm thần là ở đây chăng? Là khi có sự câu kết giữa bệnh nhân và bác sĩ để giả mạo hồ sơ tâm thần, trốn tránh trách nhiệm pháp lý. Thật đau xót! Đúng là một ví dụ điển hình và nghiêm trọng của sự tha hóa đạo đức nghề nghiệp và suy đồi pháp quyền.

Đây là biểu hiện tha hóa ở nhiều cấp độ. Việc bác sĩ, người đáng ra phải giữ gìn y đức, trung thực và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, lại tiếp tay làm giả hồ sơ là sự phản bội trắng trợn với nghề nghiệp. Điều này không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn là sự phản bội niềm tin xã hội dành cho ngành y.

Tiếp đến là phá hoại hệ thống công lý. Khi người phạm tội được chứng nhận “mất năng lực hành vi” một cách giả tạo, họ thoát khỏi vòng tố tụng, làm xói mòn niềm tin vào tính công bằng của pháp luật. Một hệ thống pháp luật không được thi hành công minh có nghĩa là nó đang bị vô hiệu hóa từ bên trong.

Sự biến tướng trục lợi - thương mại hóa luật pháp và y học cũng là một vấn đề rất đáng lo ngại. Những kẻ tha hóa đạo đức đã biến bệnh án tâm thần thành một “món hàng”, và công lý thành một trò mặc cả. Họ không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đang góp phần “rút ruột” nền đạo đức xã hội.

Phải nói rằng, sự tha hóa không chỉ đến từ cá nhân đơn lẻ, mà là sự cấu kết có hệ thống giữa tội phạm-bác sĩ, thậm chí có thể còn những người trung gian “chạy án”. Điều đó cho thấy một bộ phận không nhỏ trong xã hội đã coi thường cả luật pháp lẫn lương tâm.

Vụ việc này cần được xử lý nghiêm minh, không chỉ với những người trực tiếp vi phạm mà cả những lỗ hổng trong hệ thống cho phép loại sai phạm này tồn tại. Pháp luật không chỉ cần mạnh tay trừng trị mà còn phải cải cách và giám sát tốt hơn, đặc biệt trong những lĩnh vực dễ bị lợi dụng như y tế, tư pháp, giám định./.