Sự thật về thần khuyển Việt Nam

Nói đến chó Phú Quốc, người ta hình dung ngay đó là giống chó bản địa thuộc huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Tuy không biết chính xác giống chó này xuất hiện từ lúc nào trên đảo, song tên chúng đã được nhắc đến trong những huyền thoại từ thời quân Tây Sơn, triều Nguyễn. Tương truyền rằng, chó Phú Quốc được dùng làm quân khuyển, vô cùng lợi hại, có thể tấn công quân địch, bảo vệ chủ khi lâm trận.

Đó là những huyền thoại hư hư thực thực, song những đặc tính ưu việt của giống chó Phú Quốc đã được minh chứng gần đây khi chúng thi thố tại các đấu trường quốc tế. Điển hình là vào năm 2011, Hiệp hội Những người nuôi chó giống Việt Nam (VKA) đã mang hai con chó Phú Quốc là Đốm và Vện sang Pháp dự thi giải chó đẹp thế giới do Liên đoàn chó giống thế giới (FCI) tổ chức. Kết quả là ban tổ chức, ban giám khảo đã trao cho Vện giải CACS - chứng chỉ chó đẹp cấp thế giới, cũng có thể gọi là “Vô địch thế giới chó Phú Quốc năm 2011” và Đốm thì đạt giải CAC - chứng chỉ chó đẹp cấp quốc gia Pháp.

Khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng hai con chó Phú Quốc của Việt Nam đều không thể tiến sâu và đạt giải cao hơn ở giải vô địch thế giới này là vì chó Phú Quốc được đặc cách tham dự, chưa có tên trong danh mục các giống chó của FCI. Và vấn đề đó, đến bây giờ vẫn là nỗi trăn trở lớn của những người nuôi chó Phú Quốc.

Nhưng cũng có thể nói rằng, từ sau lần đầu tiên thi thố và đạt giải trên đấu trường thế giới đó, loài chó bản địa của Việt Nam đã được thế giới biết đến nhiều hơn. Còn đối với các giải thi chó đẹp trong nước do VKA tổ chức, giống chó Phú Quốc cũng đã nhiều lần đạt giải cao.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay một số người vẫn lầm tưởng rằng chó Phú Quốc chỉ sống trên đảo, không thể mang về đất liền nuôi được bởi chó Phú Quốc phải ăn cá biển, sống và đẻ con trong hang… Thực tế hoàn toàn không phải như vậy, nếu trực tiếp mang chó từ Phú Quốc về thì chó cần có thời gian thích nghi ban đầu, nhưng không phải là quá khó khăn. Thức ăn của giống chó Phú Quốc cũng thuộc hàng đơn giản hơn bất cứ loài chó cưng nào được nuôi trong các gia đình hiện nay. Nếu có điều kiện thì cơm, rau, cá hoặc thịt, còn không thì chỉ cần cơm chan nước thịt kho, chó Phú Quốc cũng chén sạch.

Chó Phú Quốc là loài rất dễ nuôi, nhanh lớn, dễ thuần nên hiện giống chó này không chỉ có trên đảo ngọc mà còn hiện diện trên khắp mọi miền đất nước. Ngoài Hà Nội và TP HCM, ở nhiều thành phố khác trên cả nước, hàng loạt trang trại nuôi chó giống Phú Quốc đã ra đời. Từ một loài chó quý từng bị đồn là tuyệt chủng, một loài chó được bảo tồn gien thì hiện nay, chó Phú Quốc đã được nhân giống và là chó nuôi trong rất nhiều gia đình Việt, thậm chí còn được nuôi ở nhiều gia đình trên thế giới.

Vậy chính xác thì loài chó Phú Quốc có đặc điểm gì mà trở nên thu hút đến thế? Để tìm câu trả lời, chúng tôi đã đến trang trại chó Hoàng Hà của anh Tưởng Văn Quý ở quận 12, TP HCM, một trong những trang trại lớn và nổi tiếng nhất trong nước hiện nay. Anh Quý cho biết, một đặc trưng của chó Phú Quốc đó là xoáy lông ngược trên lưng, hay còn gọi là xoáy lưng. Được biết, hiện trên thế giới chỉ có 3 loài chó có xoáy lưng như thế, ngoài chó Phú Quốc là chó xoáy lưng Thái Lan và chó xoáy lưng Phi châu.

Một con chó Phú Quốc thuần chủng giá trị, trước tiên là phải có xoáy lưng; với những con chó Phú Quốc “rớt xoáy” (tức là trong quá trình nhân giống, có những con thế hệ Fn không có xoáy) thì ở trại chó của anh Quý không bán mà chỉ tặng kèm cho khách đến mua. Ngoài xoáy, thân hình chó Phú Quốc phải thon gọn, săn chắc và khỏe khoắn, bởi chó Phú Quốc thật ra là một giống chó săn chính hiệu ngoài đảo.

Mắt, tai, mõm, lưỡi, đuôi, màu lông, ngực, bụng, thần kinh… là hàng loạt những tiêu chí nữa để đánh giá một con chó Phú Quốc tốt hay không. Mắt phải xếch, tai phải dựng đứng như vỏ sò, mõm phải thon dài, lưỡi đốm hoặc đen tuyền càng tốt, đuôi phải hình cung, chóp đuôi nhọn, ngực nở rất rộng, bụng thì thon gọn, thần kinh nhạy bén, lông thì “nhất vện, nhì vàng, tam đen, tứ đốm”… Nhưng để tìm một con chó Phú Quốc thuần chủng hoàn hảo tất cả những tiêu chí như thế hiện nay rất hiếm, hoặc nếu có thì cũng thuộc hàng rất đắt, có thể lên hàng trăm triệu đồng 1 con. Ở trại chó Hoàng Hà, anh Quý hiện đang sở hữu vài chú chó giá trị như thế để nhân giống.

Anh Quý cho biết, tùy vào mục đích của khách hàng mà ưu tiên tiêu chí nào, ví dụ, có những khách hàng chỉ cần tìm mua một con chó về giữ nhà, giữ vườn thì không cần những tiêu chí cao. Giá của phân khúc này tầm 1-3 triệu đồng/con. Còn đối với những người mua về làm giống thì cần khắt khe hơn để có thể cho ra đời những con thế hệ sau có phẩm chất tốt, có giá trị cao. Giá phân khúc này từ 5-7 triệu đồng/con trở lên.

Đối với dân chơi chó Phú Quốc thật sự thì mức độ thuần chủng, hay nguồn gốc của con chó là một đòi hỏi hàng đầu. Nếu chó bố mẹ là chó tốt, nguồn gốc rõ ràng thì chó con càng quý. Và để xác định chính xác nguồn gốc của chó, một số trang trại chó đã đăng ký khai sinh cho chó từ khi ra đời. Ở trại chó của anh Quý, một con chó Phú Quốc con có giấy tờ rõ ràng như thế sẽ có giá từ 10 triệu trở lên. Bố mẹ của những con chó này không chỉ đẹp, có giấy tờ đầy đủ mà còn là những con chó chiến thắng trong các giải thi đấu.

Nói về giấy khai sinh cho chó, đó là giấy do VKA cấp cho những con chó có nguồn gốc rõ ràng. Những con chó này sẽ được cấy chíp vào trong lưng để tránh lẫn lộn hay bị giả mạo. Tất cả những thông tin về chủ, bố mẹ, tên, rồi ngày tháng năm sinh, màu lông, giới tính… đều được thể hiện trên giấy hệ phả này, nói chung không khác gì so với một giấy khai sinh cả.

Cũng cần phải nói thêm về một đặc trưng đáng quý khác của chó Phú Quốc mà người nuôi đánh giá cao và làm nên giá trị của chó xoáy Phú Quốc, đó chính là độ thông minh và quấn chủ. Anh Hải Dương - quận 7, TP HCM - người đang sở hữu 3 con chó Phú Quốc xịn với ba màu vện, vàng và đen khoảng 1 năm tuổi cho biết, anh rất nể phục mức độ tinh khôn của giống chó này, chúng rất biết nghe lời chủ và dễ dạy. Những bài tập theo hiệu lệnh như bắt tay, chạy lấy đồ, đứng lên, ngồi xuống, ra vào chuồng… đều được chúng nắm bắt rất nhanh lẹ. Ăn uống, vệ sinh vào nề nếp chỉ sau 1, 2 lần tập.

Và đặc biệt là chúng luôn quấn quýt chủ. Còn về giữ nhà thì có lẽ là số 1, ban đêm chúng không bỏ qua một tiếng động nào dù là nhỏ nhất. Là người không quen biết thì không thể vào nhà nếu chủ không ra đón. Anh Dương cho biết, anh xem những chú chó Phú Quốc này là những người bạn thật sự chứ không phải vật nuôi trong nhà.

Hiện nay thị trường chó Phú Quốc phát triển mạnh và sự cạnh tranh cũng rất khốc liệt. Theo anh Quý, trung bình mỗi tháng anh bán được trên dưới 50 con chó đủ loại. Trại chó của anh hiện có hơn 100 con, gồm chó bố mẹ và chó con, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Anh muốn giống chó bản địa mình nuôi được công nhận và tham vọng của anh là sẽ đưa chó Phú Quốc ra thế giới. Còn mục tiêu mà anh đã và vẫn đang thực hiện đó là làm sao để người Việt biết và tự tin chọn nuôi giống chó bản địa thay vì đi mua chó nước ngoài về nuôi.