Quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ “tan nát” vì Syria?

13:06 | 18/02/2020

1,917 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
(PetroTimes) - Quan hệ đồng minh Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang có dấu hiệu rạn nứt cùng với những gì đang diễn ra tại Syria.
quan he tho nhi ky va nga se tan nat vi syria
Quân đội Syria tại tỉnh Aleppo

Quân đội Syria ngày 16/2 tuyên bố đã chiếm được toàn bộ địa phận tỉnh Aleppo từ tay phiến quân. Các lực lượng của Tổng thống Bashar al-Assad đã đạt tiến triển trên sau khi quân đội đẩy lùi lực lượng phiến quân khỏi tuyến đường cao tốc quan trọng M5 nối Aleppo với thủ đô Damascus, qua đó lần đầu tiên mở lại tuyến đường nhanh nhất kết nối giữa hai thành phố lớn nhất của Syria trong nhiều năm qua. Theo Al-Masdar News, sở dĩ quân đội Syria có được bước tiến thần tốc như vậy là nhờ quân đội Nga được triển khai dọc đường cao tốc M5. Việc giải phóng Aleppo và kiểm soát M5 là mục tiêu hàng đầu bởi trước đây Thổ Nhĩ Kỳ đã đe dọa sẽ triển khai chiến dịch quy mô lớn chống lại quân đội Syria trên đường cao tốc M5 nếu quân của Tổng thống Assad không rút khỏi các khu vực mà họ chiếm được ở tỉnh này. Chiến thắng toàn diện ở Aleppo, kiểm soát toàn vẹn tuyến cao tốc M5 được cho là một thắng lợi đặc biệt đối với Syria trong cục diện chiến trường hiện tại.

Chính quyền Syria ngưng chiến dịch tại Idlib vào năm 2018 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ và Nga ký kết thỏa thuận thiết lập vùng giảm căng thẳng tại Idlib để các nhóm đối lập rút lui. Đến tháng 4/2019, Damascus lại tiến hành chiến dịch do không lực Nga hỗ trợ. Nhiều thỏa thuận ngừng bắn sau đó sụp đổ và đến tháng 12/2019, các lực lượng trung thành với chính phủ lại đẩy mạnh các chiến dịch trên không và trên bộ. Mâu thuẫn tiếp tục leo thang tại Idlib khi quân chính phủ Syria tổ chức các đợt tấn công khiến 13 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng trong vòng 10 ngày qua. Nga và Syria cho biết chiến dịch tại đây nhằm vào những tay súng nổi dậy, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc họ nhằm vào cả dân thường. Điều khác biệt rõ ràng khác giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là hai quốc gia này ủng hộ hai phe khác nhau tại Syria, Nga ủng hộ lực lượng quân đội chính phủ Syria, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ lại điều động binh sĩ hỗ trợ cho lực lượng nổi dậy.

Chiến dịch quân sự trên đã làm gián đoạn mối quan hệ hợp tác mong manh giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga, vốn ủng hộ cho hai bên đối lập trong cuộc xung đột. Mặc dù vậy hai nước vẫn có những nỗ lực hướng tới một giải pháp chính trị cho cuộc chiến tranh đã kéo dài gần 9 năm ở Syria. Dù liên tiếp đưa ra những cảnh báo cứng rắn, song Thổ Nhĩ Kỳ đến nay vẫn chưa thể cản nổi đà tấn công và giành thắng lợi của quân đội chính phủ Syria, tại nhiều khu vực phía Tây Bắc quốc gia Trung Đông này. Thất thủ tại Aleppo, phiến quân tại tỉnh Idlib đang bị bao vây từ mọi phía. Điều này khiến cho Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia hậu thuẫn lực lượng phiến quân tại đây “đứng ngồi không yên”.

Ngày 16/2, phát biểu bên lề Hội nghị An ninh Munich tại Đức, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã nhắc lại yêu cầu quân đội Syria rút khỏi Idlib, đồng thời cho biết một phái đoàn quan chức nước này đã đến Nga để đàm phán về một lệnh ngừng bắn lâu dài. Trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov mới đây, ông Cavusoglu đã nói các chiến dịch quân sự tại Idlib phải chấm dứt và một lệnh ngừng bắn kéo dài phải đạt được ngay lập tức. Vấn đề này sẽ được thảo luận trong cuộc đàm phán tại Nga trong tuần này. Ông Cavusoglu nói: "Thổ Nhĩ Kỳ muốn giải quyết các vấn đề liên quan tới Idlib của Syria với Nga thông qua ngoại giao. Song nếu thất bại, Ankara sẽ có các bước đi cần thiết". Cũng từ Munich, ông Lavrov cho biết: “Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt với Thổ Nhĩ Kỳ, song điều đó không có nghĩa là chúng tôi phải đồng ý về mọi thứ. Đồng thuận tuyệt đối về mọi vấn đề là điều bất khả thi giữa hai quốc gia”. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ đồng thời bác bỏ cáo buộc của Nga cho rằng, Ankara không tôn trọng các thỏa thuận tại Sochi về giảm leo thang ở Idlib và đe dọa có hành động quân sự tại khu vực nếu các nỗ lực ngoại giao với Nga thất bại. Trong khi đó, Nga nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang trầm trọng hóa vấn đề.

Hiện đã có trên 10.000 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ tràn vào tỉnh Idlib và Ankara đã gửi kế hoạch chuẩn bị phối hợp tấn công tới lãnh đạo phe nhóm đối lập tại Syria, hành động này có thể diễn ra trong vòng vài ngày tới. Trong khi đó, máy bay ném bom chiến lược siêu thanh Tu/22M3 của Nga cũng đã sẵn sàng tham chiến tại Syria. Dư luận hy vọng các cuộc đối thoại giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ diễn ra suôn sẻ, giúp hạ nhiệt tình hình khu vực. Nếu hai bên không nhượng bộ, có nguy cơ diễn ra các trận chiến quyết liệt tại Idlib trong thời gian tới. Trước câu hỏi liệu vấn đề Syria có làm quan hệ Nga-Thổ chệch hướng và ảnh hưởng tới việc Nga bàn giao hệ thống phòng không S-400 cho Ankara, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nói tại Munich: “Đó là 2 vấn đề khác nhau. Chúng tôi không thể thay đổi nguyên tắc hay chính sách của mình chỉ vì một sự khác biệt. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không để tình hình Syria ảnh hưởng đến sự hợp tác và quan hệ song phương”. Thổ Nhĩ Kỳ đang mua hệ thống phòng không S-400 của Nga và điều này khiến Mỹ cùng NATO không hài lòng. Chính quyền Ankara khẳng định việc mua các hệ thống tên lửa này là để bảo vệ an ninh quốc gia.

Trong khi đó, Mỹ cũng đang hy vọng được lợi từ tình hình hiện nay, với việc thúc đẩy sự hỗ trợ không điều kiện cho Thổ Nhĩ Kỳ, đẩy nhanh sự sụp đổ của “Bộ ba Astana” bao gồm Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran - vốn được đánh giá là cơ chế hiệu quả nhất để giải quyết cuộc xung đột Syria thời gian qua. Đồng thời, Mỹ cũng muốn tìm kiếm cơ hội để thuyết phục Ankara từ bỏ thỏa thuận mua S-400 của Moscow. Trong cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ những quan ngại của ông về tình hình căng thẳng leo thang tại tỉnh Idlib của Syria, đồng thời bày tỏ mong muốn của Mỹ về việc Nga chấm dứt sự ủng hộ đối với chính quyền của Tổng thống Assad, tiến tới đạt một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở Syria. Trong khi đó, Sputnik ngày 16/2 đưa tin một đoàn xe quân sự Mỹ được cho là xuất phát từ Iraq sang biên giới tới tỉnh Al-Hasakah, Tây Bắc Syria. Trong cuộc gặp các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tại Ankara ngày 11/2, Đặc phái viên Mỹ James Jeffrey khẳng định: "Hiện nay, đồng minh NATO Thổ Nhĩ Kỳ của chúng ta đang đối mặt với mối đe dọa từ chính quyền Tổng thống Assad và Nga. Chúng ta ở đây để đánh giá tình hình cùng chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và hỗ trợ họ nếu cần thiết". Tuy nhiên, một quan chức Mỹ giấu tên nhận định với Reuters rằng các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không chú ý đến Mỹ bất chấp mối quan hệ ngày càng xấu đi với Nga và đe dọa trừng phạt của Washington liên quan đến hợp đồng S-400.

Hiện chưa rõ, chiến sự tại Syria sẽ về đâu và các cuộc đàm phán giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đạt được kết quả như thế nào. Tuy nhiên, theo như lời thừa nhận của Ngoại trưởng Lavrov mới đây, là dù mối quan hệ giữa 2 bên là tốt đẹp thân thiết, song Nga - Thổ cũng không thể tránh khỏi những bất đồng.

quan he tho nhi ky va nga se tan nat vi syriaNga lần đầu triển khai quân ở cao tốc Aleppo – Damascus của Syria
quan he tho nhi ky va nga se tan nat vi syriaTrump muốn Nga dừng ủng hộ quân đội Syria
quan he tho nhi ky va nga se tan nat vi syriaThổ Nhĩ Kỳ muốn giải quyết vấn đề Idlib thông qua ngoại giao
quan he tho nhi ky va nga se tan nat vi syriaChiến trường Syria căng như dây đàn

H.Phan

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc