Phim Việt chỉ được "nóng" trong 5 giây

Sau 9 lần sửa đổi, vừa qua, Cục Điện ảnh đã lấy ý kiến lần thứ 10 để thông qua tiêu chí phân loại phim lần đầu tiên ở Việt Nam, trong đó có bốn mức phân loại phim và có mức cấm khán giả dưới 18 tuổi.

Nội dung dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thẩm định và cấp giấy phép phổ biến phim ban hành năm 1998 đề cập một số điều: Cho phép phổ biến phim với điều kiện không được phổ biến đến khán giả ở lứa tuổi dưới 13 tuổi (C13), dưới 16 tuổi (C16) hoặc dưới 18 tuổi (C18) nếu nội dung không phù hợp với sự phát triển tâm lý, sinh lý hoặc ảnh hưởng chung tới sự hình thành nhân cách ở từng lứa tuổi. Phim được dán nhãn P, phải có chủ đề hợp với khán giả mọi lứa tuổi.

Tuy nhiên, ngay cả khi những bộ phim đã cấm khán giả dưới 18 tuổi (các phim có nội dung quá bạo lực hay nhiều cảnh nóng) thì chúng vẫn bị ràng buộc bởi quy định cảnh nóng và hình ảnh khỏa thân xuất hiện trên phim không quá 5s và thể hiện không quá 3 lần trong phim.

Đây được coi là quy định quá cứng nhắc và rất khó để áp dụng, nếu không muốn các đạo diễn … lách luật. Bên cạnh đó, chưa có quy chuẩn nào về cảnh nóng trần trụi và cảnh nóng nghệ thuật, nên quy định này đang vấp phải sự phản đối của khá nhiều đạo diễn.

Cảnh trong phim Trở về

Chia sẻ với báo chí, đạo diễn Hà Sơn cho biết: “Tôi không vui hay mừng trước thông tin này vì tôi vẫn chưa thấy tin tưởng được điều gì. Tôi nghĩ nhiều đạo diễn trong nước vẫn chưa biết cách làm phim với cảnh nóng nên có dán nhãn hay không, thì cảnh nóng trong phim Việt chưa thể tự tin là hay, có tính thẩm mỹ cao được. Có lẽ, các phim nhập ngoại sẽ được dán nhãn 18+ hơn là phim nội. Bây giờ làm gì có ai ở các rạp chiếu kiểm tra độ tuổi của khán giả xem phim đâu”.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần cũng đã băn khoăn rằng: “Việc phân loại phim theo độ tuổi khán giả là cần thiết nhưng tôi thấy có phần nghi ngờ. Như việc phim phân loại trên dưới 16 tuổi mình cũng đã khó kiểm soát khán giả vào xem rồi. Ở Việt Nam mình là khó, vì khán giả chưa có ý thức. Có đứa trẻ 13 - 14 tuổi, nhưng lớn đùng vẫn vào xem phim trên 16 tuổi thì ai biết được đâu”.

Còn theo đạo diễn Phan Đăng Di, nếu đã giới hạn phim theo độ tuổi thì không cần quy định “cảnh nóng 5s nữa”. Ông cho hay: “Dự thảo phân loại phim để phổ biến theo độ tuổi quy định cảnh nóng và hình khỏa thân trong phim không được kéo dài quá 5 giây và thể hiện không quá 3 lần trong phim 18+. Đấy là cách người quản lý đóng vai người xem thay họ.

Trong khi, ở tuổi đã có quyền công dân đó, người xem phim cũng có đủ quyền quan hệ tình dục và đủ thứ quyền khác theo pháp luật quy định. Họ phạm tội thì họ bị pháp luật xử rồi. Vì thế, nên đặt ra quy định theo hướng đã 18 tuổi thì không cần hạn chế.

Cũng phải thấy một thực tế là tất cả những quy định 5 giây, 3 lần 5 giây đó chỉ có ý nghĩa với phim Việt Nam thôi. Nó sẽ hạn chế sáng tạo của phim Việt Nam trong khi phim nước ngoài thì không hề hấn gì. Nhà quản lý có thể yêu cầu cắt với phim nhập về nhưng mọi thứ trên mạng thì đâu thể cắt và người xem sẽ vẫn xem thoải mái. Tại sao mình không nhìn cái thực tế đó để thấy rõ ràng hơn, đằng nào nếu khán giả muốn xem thì họ vẫn xem được bản có cảnh nóng đầy đủ. Nó không có tác động gì cả. Thành ra, quy định như vậy sẽ chỉ trói chính người làm phim Việt, trói phim Việt”.

Đồng quan điểm, đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cũng nhận định: “Dưới góc độ người làm phim, quy định 5 giây gây khó cho người làm nghệ thuật. Nếu cảnh phản cảm thì 5 giây là quá dài, nhưng với cảnh mang nhiều ngôn ngữ nghệ thuật, yếu tố thẩm mỹ thì 5 giây lại là quá ngắn. Điện ảnh là nghệ thuật nên không định lượng con số cụ thể như vậy. Có thời gian người Mỹ từng không cho cảnh hôn kéo dài quá 3 giây trên màn ảnh. Các nhà làm phim đã tìm cách lách luật. Như được 2 giây 59 thì hai diễn viên lại tách nhau, nhìn nhau, rồi lại hôn tiếp. Như vậy, quy định thời lượng thì sẽ chỉ tạo thêm kẽ để các đạo diễn lách. Về sau, điện ảnh Mỹ đã phải bỏ quy định “phản nghệ thuật” này”.

Về vấn đề cảnh nóng, một đạo diễn nổi tiếng từng chia sẻ: “Giữa nhà quản lý, người xem và đạo diễn không có mẫu số chung thế nào là cảnh nóng thẩm mỹ, thế nào là cảnh nóng không thẩm mỹ. Tính thẩm mỹ của mỗi người cũng rất xa vời, khó để nhận định chung về cảnh nóng. Bởi vậy, với người này có thể là cảnh nóng thô tục nhưng với người khác lại bình thường. Vấn đề là ở cấp bậc của thẩm mỹ và văn hóa”.