Ngành giao thông vận tải hướng mục tiêu "xanh hóa", giảm phát thải bằng 0

Mới đây, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có thông báo kết luận tại cuộc họp về xây dựng kế hoạch hành động thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) và Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon, khí mêtan trong lĩnh vực hàng hải do Vụ Môi trường chủ trì.

Theo Liên Hợp Quốc, “phát thải ròng bằng 0” có nghĩa là cắt giảm phát thải về mức càng gần 0 càng tốt, thí dụ thông qua chuyển sang nền kinh tế xanh và năng lượng tái tạo sạch. Bên cạnh đó, tất cả các khí thải còn lại phải được tái hấp thụ bởi rừng và đại dương "khỏe mạnh". Ảnh Ocp.es

Để bảo đảm chất lượng, tiến độ xây dựng chương trình, Vụ Môi trường đề nghị Cục Hàng hải Việt Nam nêu rõ hiện trạng và xu thế phát triển đội tàu biển nội địa Việt Nam, hệ thống cảng biển, trang thiết bị tại các cảng biển và nhu cầu năng lượng. "Trong xác định mục tiêu cụ thể, đối với cảng biển, định rõ thời điểm bắt buộc áp dụng trang thiết bị sử dụng năng lượng điện đối với các cảng biển đầu tư mới và lộ trình chuyển đổi sang năng lượng điện đối với các cảng biển đang hoạt động", Vụ Môi trường đề nghị.

Thực tiễn chuyển đổi sử dụng năng lượng điện đối với trang thiết bị tại cảng biển Việt Nam và kinh nghiệm, xu hướng trên thế giới. Thực tiễn áp dụng quy định về hiệu quả năng lượng đối với tàu biển theo quy định của IMO và xu hướng chuyển đổi công nghệ động lực tàu biển sang sử dụng năng lượng xanh trên thế giới để đạt phát thải khí nhà kính bằng “0” trong hoạt động của tàu biển.

Với tàu biển nội địa, áp dụng quy định về hiệu quả năng lượng của Tổ chức hàng hải quốc tế (IMO). Định rõ thời điểm tàu biển nội địa đăng ký phải đáp ứng yêu cầu đạt phát thải khí nhà kính bằng “0” khi hoạt động và lộ trình chuyển đổi đối với tàu biển nội địa Việt Nam đang khai thác.

Đối với nhiệm vụ và giải pháp, cần tập trung đề xuất bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đăng ký tàu biển, điều kiện kinh doanh vận tải, điều kiện kinh doanh khai thác cảng biển và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với tàu biển nội địa.

Đồng thời, cần đề ra các chính sách ưu đãi để thúc đẩy các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm đạt được mục tiêu đề ra.

Cục Hàng hải Việt Nam cũng cần phối hợp chặt chẽ với Cục Đăng kiểm Việt Nam và Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải trong dự thảo kế hoạch, chương trình, tổ chức lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức liên quan trong lĩnh vực hàng hải để hoàn thiện trước ngày 1/3/2022.

Theo xu hướng của quốc tế, để đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, ngành GTVT phải thực hiện biện pháp giảm phát thải khí nhà kính, chính là chuyển đổi các loại phương tiện, thiết bị giao thông vận tải sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng điện, nhiên liệu sinh học, hydrogen, amoniac, xăng tổng hợp…; phát triển giao thông công cộng.

Hiện nay, phương tiện, thiết bị giao thông vận tải trong các lĩnh vực đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải và hàng không chủ yếu sử dụng nhiên liệu hóa thạch như xăng, dầu... gây phát thải khí nhà kính. Tổng phát thải từ giao thông lên đến 33,2 triệu tấn, chiếm 19,3% phát thải từ lĩnh vực năng lượng.

Theo Liên Hợp Quốc, “phát thải ròng bằng 0” có nghĩa là cắt giảm phát thải về mức càng gần 0 càng tốt, thí dụ thông qua chuyển sang nền kinh tế xanh và năng lượng tái tạo sạch. Bên cạnh đó, tất cả các khí thải còn lại phải được tái hấp thụ bởi rừng và đại dương "khỏe mạnh".

Nếu thế giới tiếp tục phát thải gây biến đổi khí hậu thì nhiệt độ Trái đất sẽ tăng vượt ngưỡng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Mức tăng này sẽ đe dọa cuộc sống và sinh kế của người dân trên toàn cầu. Đó là lý do ngày càng có nhiều quốc gia cam kết đưa phát thải ròng về 0 trong vài thập kỷ tới.

Đến nay, Bhutan và Suriname là 2 quốc gia duy nhất trên thế giới đã đạt phát thải ròng bằng 0. Cùng với các công ty, thành phố và thể chế tài chính trên toàn cầu, hơn 130 quốc gia đã đặt ra hoặc đang xem xét mục tiêu đưa phát thải ròng về 0 vào giữa thế kỷ 21.