Lịch sử chiếc áo vàng Tour de France

Khi nhìn kỹ ta thấy, bên ngực trái của những chiếc áo vàng ngày xưa, được dệt bằng sợi len, có thêu hai chữ HD. Đấy không phải là câu thần chú, hay bùa hộ mệnh, mà chỉ đơn thuần là hai chữ cái đầu của họ và tên người khai sinh cuộc đua xe đạp nổi tiếng nhất thế giới Henri Desgrange. Ông chủ tờ báo L’Auto-Vélo là một tay đua xe đạp nổi tiếng của nước Pháp vào cuối thế kỷ XIX. Desgrange đã khởi xướng cuộc tranh tài Tour de France từ năm 1903 và liên tục điều hành cuộc đua cho đến năm 1939, một năm trước ngày ông qua đời.

Tay đua Daryl Impey (Nam Phi) đã giành được áo vàng danh giá ở chặng đua thứ 6 cuộc đua xe đạp Vòng quanh nước Pháp 2013 diễn ra từ 29/6 đến 21/7

Cuộc đua đã bị gián đoạn trong thời gian chiến tranh, nhưng năm 1948, khi người kế nhiệm Desgrange điều hành tờ báo L’Auto là Jacques Goddet cho thêu hai chữ H và D lên áo vàng để tưởng nhớ công lao người đã có công đem lại hào quang cho vòng đua Tour de France. Cho đến hôm nay, các logo quảng cáo của các nhà tài trợ đã xuất hiện đầy trên chiếc áo vàng của các Tour de France, nhưng hai chữ HD thì vẫn còn nguyên vẹn. Chỉ có điều vị trí đã bị dời xuống phía dưới gần gấu áo phía bên tay phải. Và cũng khác với ngày xưa, chiếc áo đã được dệt bằng sợi cotton.

Nhưng vì sao giải thưởng dành cho nhà vô địch xe đạp vòng quanh nước Pháp lại là chiếc áo thun màu vàng? Cho dù cuộc tranh tài Tour de France đã tròn 100 năm tuổi, nhưng vẫn chưa một ai giải thích được một cách rõ ràng và chắc chắn về nguồn gốc của chiếc áo thun vàng rực rỡ mà các tay đua dẫn đầu mới được vinh dự khoác lên mình. Có rất nhiêu giả thuyết về nguồn gốc của chiếc áo vàng đó, thế nhưng có lẽ câu trả lời được phổ biến nhất, đơn giản là màu vàng vốn là màu chủ đạo của tờ báo L’Auto-Vélo ông Henri Desgrange điều hành.

Người khoác áo vàng đầu tiên khi vòng đua năm 1903 kết thúc là nhà vô địch Maurice Garin. Kể từ đó, chiếc áo thun màu vàng là phần thưởng cao quý nhất, là vinh dự mà tay đua nào cũng muốn sở hữu và giữ nó ở trên vai.Thế nhưng Garin chỉ được mặc chiếc áo này khi vòng đua kết thúc. Tuy nhiên ban tổ chức Tour de France đã thay đổi một chút luật chơi. Từ năm 1903 cho đến 1919, người dẫn đầu mỗi một chặng đua trong vòng đua hàng ngàn cây số chỉ đeo một chiếc dải màu xanh lá cây trên cánh tay.

Ngày 19/7/1919 ở chặng đua thứ 11 lịch sử Tour de France bước sang một ngõ rẽ mới: Tay đua đứng đầu bảng tổng kết kể từ chặng đua mở màn - cho dù đấy chỉ là kết quả tạm thời, được vinh dự giữ chiếc áo vàng. Và như vậy rong ruổi suốt thời gian Tour de France, chiếc áo vàng luôn hiện diện ở khắp mọi nẻo đường. Khi đoàn đua đi qua, khán giả hai bên dọc đường đều biết rằng đó là vận động viên đang đứng đầu bảng. Người đầu tiên được vinh dự đó là tay đua Eugène Christophe.

Từ Eugène Christophe năm 1919 đến tay đua người Anh Christopher Froome, đã có 255 vận động viên được vinh dự giữ chiếc áo vàng. Có khoảng gần 100 người trong số đó giữ được áo vàng 1 hoặc 2 ngày, nhưng chỉ có 50 tay đua giữa được “lá bùa hộ mệnh” này trong hơn 10 ngày và 3 trong số đó đã để vuột khỏi chức vô địch Tour de France ở những chặng cuối.

Trong lịch sử cuộc đua nổi tiếng nhất thế giới, người giữ kỷ lục tuyệt đối về số lần khoác áo vàng, chính là ông vua của bộ môn đua xe đạp Eddy Merckx. Ông đã 96 lần được vinh dự đó, bỏ lại rất xa sau lưng tay đua người Pháp Bernard Hinault - người 5 lần đoạt Tour de France. Thực ra thì tay đua người Mỹ Lance Amstrong đã 83 lần khoác áo vàng, nhưng kể từ khi các vụ bê bối dùng thuốc kích thích được đưa ra ánh sáng, tên tuổi của Amstrong đã bị xóa khỏi bảng thành tích của các cuộc đua Vòng quanh nước Pháp.

Trong khi đó, người vô duyên nhất với áo vàng Tour de France là Raymond Poulidor: trong 14 lần tham gia cuộc đua Vòng quanh nước Pháp, Poulidor đã 8 lần bước lên khán đài nhận giải thưởng và 11 lần có tên trong top 10 vận động viên xuất sắc nhất nhưng lại chưa một lần được khoác áo vàng. Poulidor được mệnh danh là ông hoàng suốt đời giữ chức Á quân Tour de France!

P.L (tổng hợp)