Lấy y tế cơ sở làm nền tảng trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân

Báo cáo tại hội thảo, GS-TS Nguyễn Trần Hiển - Phó Chủ tịch Thường trực, Tổng Thư ký Hội Y học dự phòng Việt Nam cho biết, đến nay mạng lưới y tế trong cả nước đã có gần 14.000 cơ sở từ tuyến Trung ương đến tuyến xã, phường. Trong đó, y tế cơ sở có gần 12.000 đơn vị. Mạng lưới y tế cơ sở đã bao phủ rộng khắp với 460 trên tổng số 693 huyện, quận, thị xã có mô hình chia tách riêng bệnh viện đa khoa huyện và trung tâm y tế huyện. Trung tâm y tế huyện chỉ thực hiện chức năng y tế dự phòng và quản lý trực tiếp trạm y tế xã.

Toàn cảnh hội thảo.

Toàn quốc có 99% xã, phường, thị trấn có nhà trạm; 78% trạm y tế có bác sĩ làm việc, 96% trạm y tế có nữ hộ sinh và y sĩ sản nhi; 78% thôn, bản, tổ dân phố trong cả nước có nhân viên y tế hoạt động. Mô hình phòng khám bác sĩ gia đình đang được thí điểm tại một số địa phương. Cơ sở vật chất của nhiều bệnh viện đa khoa tuyến huyện, trung tâm y tế được nâng cấp và đầu tư xây mới.

Trong những năm qua, Nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện bao phủ BHYT toàn dân, ước đạt 75,3% cuối năm 2015; chương trình phòng chống dịch, bệnh lây nhiễm đã duy trì và kiểm soát tốt; các chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, chương trình Quốc gia an toàn vệ sinh lao động… được triển khai và đạt kết quả nhất định.

GS-TS, bác sĩ Nguyễn Trần Hiển phát biểu tại hội thảo.

Tuy nhiên, GS-TS Nguyễn Trần Hiển cho rằng, bất cập đáng quan tâm nhất hiện nay đó là tình trạng thiếu nhân lực ở mạng lưới y tế cơ sở. Nhân lực chưa được đào tạo để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là đào tạo trong lĩnh vực phòng, chống và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm. Các bệnh viện và trung tâm y tế thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn, chuyên khoa sâu, tỷ lệ nhân viên y tế thôn bản được đào tạo theo quy định mới chỉ đạt 69%. Trong khi đó, việc đầu tư ngân sách cho các trạm y tế xã chưa đáp ứng được yêu cầu; nhiều trung tâm y tế không có đủ thuốc điều trị theo danh mục quy định, trang thiết bị y tế không đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe.

GS-TS. Đặng Đức Phú - nguyên Trưởng khoa Đào tạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương tham luận tại hội thảo.

Tại hội thảo, các đại biểu là chuyên gia y tế cũng cho rằng, bên cạnh việc củng cố, tổ chức đổi mới bộ máy, cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở, thì cần phải nâng cao chất lượng hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở.

Trong đó, trạm y tế phải là nơi thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, phòng chống các bệnh lây nhiễm, không lây nhiễm; kết nối người bệnh với tuyến trên. Đặc biệt, nhân lực ở trạm y tế cần được quan tâm theo cách chú trọng đào tạo, tăng cường chuyển giao kỹ thuật thông qua thực hành; thực hiện chế độ luân phiên hai chiều phù hợp với điều kiện của từng địa phương theo hướng từ trên xuống, từ dưới lên trên nhằm tăng cường năng lực cho người hành nghề ở y tế cơ sở, góp phần giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trên, bảo đảm hiệu quả trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.