Làm hòa với Cuba, Mỹ được những gì?

Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt tay Chủ tịch Raul Castro tại thượng đỉnh châu Mỹ, Panama ngày 11/4/2015

Cuộc gặp lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro hôm 11/4/2015 bên lề Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ tại Panama được cả thế giới chú ý. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa nguyên thủ hai nước trong suốt gần 60 năm qua.

Cuộc gặp này diễn ra 4 tháng sau khi Mỹ và Cuba tuyên bố bình thường hóa quan hệ với nhau, ngày 17/12/2014.

Theo giới quan sát, để hai nước có thể khôi phục hoàn toàn các mối quan hệ kinh tế, chính trị, văn hóa... có lẽ cần nhiều cuộc gặp như trên và nhiều cố gắng từ cả hai phía. Nhưng nhìn chung, mối “thâm thù” giữa Mỹ và Cuba coi như được xóa bỏ.

Với Cuba, việc bình thường hóa quan hệ với Mỹ sẽ mở ra một thị trường tiêu thụ mới và đầy tiềm năng. Xét về mặt kinh tế-xã hội, Cuba có lợi rất nhiều khi các giao thương, trao đổi được mở lại với Mỹ và các nước đồng minh của Mỹ. Còn về mặt chính trị thì trước mặt chưa thể đánh giá được tác động của quyết định trên.

Với nền kinh tế Mỹ, việc có thêm một đối tác như Cuba không đem lại những đột biến về phát triển kinh tế, xã hội. Nhưng cái Mỹ nhận được chính là tác động chính trị từ quyết định bình thường hóa quan hệ với Cuba. Đó là việc Mỹ lấy lại được uy tín với châu Mỹ Latinh.

Trước giờ vai trò của Mỹ tại khu vực sân sau đã bị suy yếu do điều mà các nhà phân tích cho là tình trạng suy giảm kinh tế của Mỹ và các mối quan hệ mỗi ngày một tăng của khu vực này với Trung Quốc và các nước khác.

Việc Mỹ cấm vận Cuba đã là một vấn đề đối với các chính phủ châu Mỹ Latinh trong nhiều năm qua. Tại hội nghị thượng đỉnh ở Cartagena, Colombia, năm 2012, các nhà lãnh đạo trong vùng đã phản đối việc Washington loại trừ chính quyền La Habana ra khỏi các cuộc họp này.

Ngoài ra, Mỹ còn bị nhiều nước Mỹ Latinh phản đối việc thiết lập các căn cứ quân sự tại khắp khu vực châu Mỹ Latinh, trong đó có cả ở Cuba (Vịnh Guantánamo), Brazil, Puerto Rico, và Honduras.

Việc Mỹ hôm 9/3 tuyên bố Venezuela là một mối đe doạ an ninh quốc gia đồng thời tung ra các biện pháp trừng phạt nhằm vào hàng loạt quan chức cấp cao của Venezuela đã gây ra một làn sóng phản đối gay gắt của các nước châu Mỹ Latinh. Các nước này đã thể hiện tinh thần đoàn kết với Venezuela trong cuộc đối đầu với Mỹ.

Nhưng tại Thượng định châu Mỹ hôm 11/4, Tổng thống Obama đã có cuộc gặp chớp nhoáng với Tổng thống Venezuela, Nicolas Maduro. Theo ông Maduro, cuộc gặp đã diễn ra một cách nghiêm túc và thực chất. Đây có thể là động thái mở đường cho các cuộc đối thoại giữa hai nước trong tương lai.

Như vậy có thể thấy, khi bình thường hóa quan hệ với Cuba, Mỹ đã có cơ hội để tăng cường mối quan hệ với các nước châu Mỹ Latinh sau một thời gian dài lạnh nhạt.