EU đưa ra văn bản “cuối cùng” để khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran 2015

Lâu đài Palais Coburg, nơi diễn ra các cuộc đàm phán hạt nhân kín với Iran hôm 4/8/2022 ở Vienna, Áo. Ảnh: Reuters/Lisa Leutner

Đại diện Cấp cao về Chính sách Đối ngoại và An ninh EU Josep Borrell đã viết trên Twitter rằng: “Những gì có thể thương lượng đã được thương lượng và bây giờ nó đang ở trong một văn bản cuối cùng. Tuy nhiên, đằng sau mọi vấn đề kỹ thuật và mọi đoạn văn đều có một quyết định chính trị cần được đưa ra ở thủ đô”.

Khi các đoàn đàm phán EU, Iran và Mỹ chuẩn bị rời Vienna, Josep Borrell cho biết thêm: "Nếu những câu trả lời là tích cực, thì chúng tôi có thể ký thỏa thuận này".

Trước đó, một quan chức cấp cao của EU nói với các phóng viên rằng không thể thực hiện thêm thay đổi nào đối với văn bản đã được đàm phán trong 15 tháng qua, và trông đợi quyết định cuối cùng từ các bên trong vòng "rất, rất ít tuần tới". “Đây là một đề xuất cả gói. Bạn không thể đồng ý với trang 20 và không đồng ý với trang 50. Bạn phải nói có hoặc nói không”.

Trong khi phía Mỹ cho biết sẵn sàng nhanh chóng đạt thỏa thuận để khôi phục thỏa thuận hạt nhân 2015 trên cơ sở các đề xuất của EU, các quan chức Iran cho biết sau khi tiến hành tham vấn ở Tehran, họ sẽ chuyển tải quan điểm và cân nhắc bổ sung của mình tới EU, điều phối viên của các cuộc đàm phán.

Các khác biệt còn đó, bên này gây sức ép với bên kia để đạt thỏa hiệp

Trang web Nournews của Iran cho rằng EU với tư cách là điều phối viên của các cuộc đàm phán không có thẩm quyền để “trình bày các đề xuất của mình như là văn bản cuối cùng”, “mục đích là tạo áp lực buộc Iran phải chấp nhận văn bản. Khi Iran, với tư cách là một trong các bên đàm phán, không chấp nhận đây là văn bản cuối cùng, thì không cơ quan nào khác có thể nói về việc hoàn thiện văn bản”.

Iran đã đưa ra các yêu cầu mà phía Mỹ và EU xem như nằm ngoài phạm vi khôi phục thỏa thuận hạt nhân, như yêu cầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) từ bỏ các cáo buộc rằng Iran đã không giải thích đầy đủ về dấu vết uranium tại một số địa điểm chưa được khai báo.

Một trong các vòng đàm phán hạt nhân Iran ở Vienna, Áo. Ảnh: Tư liệu.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng cần phải xem liệu hành động của Iran có khớp với các tuyên bố của họ rằng Iran đã chuẩn bị cho việc quay trở lại thực hiện Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).

Hôm thứ Hai, một quan chức cấp cao của Iran nói với Reuters rằng ngoài yêu cầu của Iran về chấm dứt cuộc điều tra của IAEA, một số vấn đề khác vẫn còn phải được thảo luận.

Iran cũng tìm cách đảm bảo rằng nếu như thỏa thuận hạt nhân được hồi sinh, không một Tổng thống trong tương lai nào của Mỹ sẽ từ bỏ thỏa thuận như Tổng thống Mỹ Trump đã làm. Tuy nhiên, Tổng thống Biden không thể đưa ra những đảm bảo chắc chắn như vậy bởi vì thỏa thuận là một sự hiểu biết chính trị hơn là một hiệp ước ràng buộc về mặt pháp lý.

Hôm thứ Hai, truyền thông nhà nước Iran đã đề cập đến vấn đề này. Truyền thông nhà nước Iran đưa tin, trong một cuộc điện thoại với Josep Borrell, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian đã nói: “Thỏa thuận cuối cùng phải đảm bảo quyền và lợi ích của người dân Iran và đảm bảo việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt một cách hiệu quả và ổn định”.

Phân tích: Thỏa thuận 40 tỷ đô-la giữa Nga và Iran

Thỏa thuận hạt nhân Iran sắp hoàn tất?

Đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran đang bị đình trệ