“Chơi Forex” - rủi ro khôn lường! (Kỳ 1)

Kỳ 1: Nhận diện

Kinh doanh ngoại tệ, ngoại hối là gì?

Thành viên tham gia kinh doanh trao đổi tiền tệ kiếm tiền trong thị trường Forex bằng cách mua những cặp tiền tệ sẽ tăng và bán những cặp tiền tệ sẽ giảm. Chênh lệch đó là lợi nhuận của giao dịch. Khả năng thu được lợi nhuận luôn tồn tại vì tỷ giá trao đổi luôn luôn dao động.

Kinh doanh trao đổi ngoại tệ, ngoại hối (Foreign Exchange - FX hay thường được gọi là Forex) vốn là mảng kinh doanh đặc thù của các ngân hàng, công ty tài chính khi tham gia mua bán, trao đổi tiền tệ trên thị trường ngoại hối Foreign Exchange Market (viết tắt là Forex Market). Ở đó, các thành viên tham gia giao dịch liên quan đến việc mua, bán, hoán đổi hàng hóa là tiền. Hiểu một cách đơn giản, việc giao dịch ngoại hối là trao đổi 1 loại tiền tệ này với 1 loại tiền tệ khác với mong muốn tỉ giá giữa cặp tiền này sẽ thay đổi và giá trị đồng tiền bạn bán ra sẽ có giá hơn so với lúc mua vào.

Ban đầu, Forex Market ra đời nhằm duy nhất một mục đích là đáp ứng nhu cầu tiền tệ khác nhau của các ngân hàng, tổ chức tài chính lớn. Ngày nay, nhiều nước trên thế giới đã cho phép các công ty giao dịch trung gian tham gia thị trường. Vì vậy, đối tượng tham gia đã được mở rộng hơn, bao gồm cả các nhà đầu tư cá nhân “nhỏ lẻ”.

Ở thị trường tài chính nước ta, mảng kinh doanh này đã có bước phát triển nhanh chóng trong khoảng 10 năm trở lại đây. Tuy nhiên, đây là một lĩnh vực đặc thù, có điều kiện mà ở đó hiệu quả kinh doanh phụ thuộc nhiều vào trình độ công nghệ, sự hiểu biết thị trường tài chính quốc tế đặc biệt là tính nhanh nhạy trong các quyết định kinh doanh, vì thế, mảng Forex ở nước ta hiện nay mới chỉ được NHNN cấp phép cho các tổ chức tín dụng, trong đó các tổ chức tài chính lớn như ngân hàng nước ngoài, các công ty tài chính quốc tế là những tổ chức hoạt động hiệu quả nhờ có nhiều thế mạnh về trình độ và kỹ thuật. Đối với các tổ chức tín dụng trong nước, chỉ có một vài cái tên có kết quả kinh doanh mang lại hiệu quả cao trong lĩnh vực này là Vietcombank, STB...

Theo thống kê từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 2012, lợi nhuận thu được từ mảng Forex của các ngân hàng trong nước dao động 4-15%/tổng lợi nhuận trước thuế (cá biệt VCB đạt tới 25%), do vậy, mảng hoạt động này được nhiều tổ chức tín dụng đang cố gắng đẩy mạnh để có thể tăng lợi nhuận trong bối cảnh hoạt động tín dụng gặp nhiều khó khăn như hiện nay.

“Chơi Forex” - sân chơi hấp dẫn… ngoài vòng pháp luật

Theo quy định tại Pháp lệnh ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH11 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 13/12/2005 và các nghị định, hướng dẫn kèm theo nêu rõ việc kinh doanh trao đổi ngoại tệ chỉ được thực hiện bởi các tổ chức tín dụng và tổ chức được phép giao dịch. Đối với cá nhân, Thông tư 20/2011/TT-NHNN ngày 29/8/2011 quy định việc mua, bán ngoại tệ tiền mặt của cá nhân với tổ chức tín dụng được phép bắt buộc phải có giấy tờ chứng minh với các mục đích sử dụng như: học tập, chữa bệnh, đi công tác, du lịch nước ngoài. Hiện tại, ở nước ta chỉ có các tổ chức tín dụng là được NHNN cấp phép cho hoạt động kinh doanh ngoại hối còn các tổ chức, cá nhân khác sẽ không được phép.

Như vậy, có thể thấy mọi hành vi kinh doanh ngoại tệ của các cá nhân ngoài các mục đích nêu trên đều bị cấm và là hành vi vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, với nhiều hình thức tham gia dễ dàng, thủ tục nhanh gọn, ít tốn chi phí cộng với những lời chào mời hấp dẫn từ các tổ chức cung cấp dịch vụ đầu tư Forex không được cấp phép, không ít cá nhân, nhà đầu tư đã tham gia giao dịch trên thị trường này (chúng ta thống nhất gọi hình thức giao dịch ngoại hối vi phạm pháp luật này đang tồn tại trên thực tế là “chơi Forex”). Hình thức đầu tư này đã xuất hiện tại nước ta từ những năm 2005-2006 nhưng mới thực sự rộ lên gần đây, khi mà thị trường chứng khoán, bất động sản không hiệu quả còn sàn giao dịch vàng tập trung đã bị cấm.

Không giống như kinh doanh chứng khoán hay sàn vàng trước đây là nhà đầu tư phải có đủ tiền để mua, bán chứng khoán, ngoài ra, nhà đầu tư phải mở tài khoản tại một sàn giao dịch cố định, phải chờ khớp lệnh, chỉ được giao dịch vào giờ làm việc quy định, không phù hợp với các công chức Nhà nước hay những người bận rộn. Đặc biệt, thị trường giao dịch chứng khoán hiện nay trồi sụt thất thường chịu ảnh hưởng từ sự thao túng của các đại gia trên sàn chứng khoán (Năng lượng Mới đã có bài nói về “Nhận diện đội lái trên thị trường chứng khoán” - số 173,174), vì vậy, nhà đầu tư dễ chán nản vì thiếu những thông tin để xác định sự trung thực của những biến động trên thị trường chứng khoán. Đó cũng chính là những hạn chế mà thị trường chứng khoán dần mất đi sự hấp dẫn của nó.

Trong khi đó, Forex là thị trường lưu thông tiền tệ lên đến hàng nghìn tỉ USD, nên không có một một tổ chức hoặc cá nhân nào có khả năng thao túng thị trường này. Ngoài ra, “chơi Forex” sẽ được giao dịch với số tiền lên tới 500 lần số tiền ký quỹ, được giao dịch khống, chuyển tiền về nhanh chóng, phù hợp với việc “đánh nhanh, thắng nhanh”… chính vì vậy, “chơi Forex” đang được xem như là một kênh đầu tư hấp dẫn của nhiều người ưa mạo hiểm, thích những lĩnh vực mới với số vốn khiêm tốn nhưng lợi nhuận mang lại khá cao.

Nhờ vào hội nhập kinh tế toàn cầu cùng sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet tốc độ cao mà các tổ chức hay cá nhân tại các quốc gia chỉ cần ngồi tại nhà của mình là có thể tham gia giao dịch 24/24 (do chênh lệch múi giờ ở các thị trường tài chính thế giới), mua bán các cặp đồng tiền mình thích trên thị trường tài chính. Hiện, việc tham gia “chơi Forex” hết sức đơn giản nhờ vào lời chào mời và các hướng dẫn chi tiết nhan nhản từ các nhà môi giới trên mạng Internet.

Trên các trang web môi giới có đầy đủ các hướng dẫn “chơi Forex” cùng những chỉ bảo từng bước từ A đến Z dành cho newbie (người mới bắt đầu). Chỉ cần một ít tiền, máy tính kết nối mạng internet và với phần mềm giao dịch kinh doanh Forex được các nhà môi giới cung cấp miễn phí, các nhà giao dịch (traders) có thể dễ dàng tham gia giao dịch và biết các tin tức cập nhật từ thị trường tài chính cũng như kết quả tức thì về lợi nhuận sau giao dịch.

(Xem tiếp kỳ sau: “Chơi Forex” như thế nào?)

Thành Trung