Chính sách vượt qua tác động của Covid-19 để phục hồi và phát triển kinh tế

Vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, vừa phòng, chống dịch COVID-19

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: "DN không cần tiền, chỉ cần cơ chế chính sách để hỗ trợ phát triển"

Thủ tướng: Phải đạt được mục tiêu kép trong phòng chống dịch và phát triển kinh tế xã hội

Thủ tướng: Phải sớm phục hồi, phát triển các hoạt động kinh tế - xã hội

Toàn cảnh hội thảo

Hội thảo với mục tiêu đánh giá tác động của Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam, đánh giá các chính sách thuộc gói hỗ trợ lần 1, từ đó đưa ra các khuyến nghị cho gói hỗ trợ lần 2 nhằm hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời chuẩn bị những điều kiện cơ bản để phục hồi và phát triển kinh tế Việt Nam sau dịch Covid-19.

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân nhấn mạnh: "Dịch Covid-19 hiện nay đang đặt ra những thách thức chưa từng có tiền lệ và những khó khăn vô cùng to lớn đối với toàn bộ nền kinh tế. Chính phủ đã có những bước đi kiên quyết và đúng đắn, kiềm chế sự lây lan bùng phát của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 còn đang diễn biến hết sức phức tạp, đã và đang tác động mạnh mẽ và sâu rộng đến toàn bộ các ngành, các khu vực và các đối tượng khác nhau của nền kinh tế".

PGS.TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân phát biểu khai mạc hội thảo

PGS.TS Phạm Hồng Chương cho hay, mặc dù Chính phủ đã có những giải pháp chính sách rất kịp thời trong gói hỗ trợ lần 1 nhằm hỗ trợ và giải cứu một số khu vực kinh tế và đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, nhưng diễn biến phức tạp trở lại của đại dịch trên nhiều địa phương trong cả nước đang và sẽ tác động toàn diện và nặng nề hơn đến nền kinh tế, đòi hỏi Chính phủ phải có những giải pháp quyết liệt hơn để tăng cường sức đề kháng (khả năng chịu đựng) của nền kinh tế, chuẩn bị đủ năng lực ứng phó khi dịch bệnh kéo dài; từ đó tăng cường tiềm lực để phục hồi kinh tế nhanh chóng ngay khi dịch bệnh được khống chế, không để nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Tại hội thảo, TS Nguyễn Minh Sơn, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội chia sẻ, ngay từ thời điểm ban đầu của dịch Covid-19, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chỉ đạo và chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn; các giải pháp về tài khóa, tiền tệ, tín dụng, an sinh xã hội (như cơ cấu lại nợ, miễn, giảm, hạ lãi suất cho vay...), hướng tới đối tượng là các doanh nghiệp, người lao động bị mất việc làm, góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội. Đa số đánh giá các chính sách là rất kịp thời, thể hiện sự chủ động, linh hoạt trong quản lý, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ.

Tuy nhiên, thực trạng vẫn có những khó khăn, vướng mắc trong chi trả, hỗ trợ cho các đối tượng chịu ảnh hưởng và kiểm soát không để trục lợi chính sách, cần sớm có đánh giá về kết quả, tỷ lệ giải ngân các gói hỗ trợ và làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan của việc triển khai các chính sách hỗ trợ có nơi còn chậm; đồng thời xem xét đưa ra các giải pháp để thúc đẩy giải ngân nhanh chóng, kịp thời, đúng đối tượng, đúng liều lượng.

TS Nguyễn Minh Sơn, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phát biểu tại hội thảo

TS Nguyễn Minh Sơn cho biết, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn lên gần 34.300 doanh nghiệp, tăng đến 70,8% so với cùng kỳ năm trước; tháng 9/2020 có tới 17,6 triệu lao động bị giảm thu nhập do dịch bệnh, trong đó có 2,4 triệu lao động mất việc. Tỷ lệ thất nghiệp trên cả nước gia tăng, cao nhất trong 10 năm qua.

Về hoạt động đầu tư nước ngoài, trước đại dịch Covid-19, vốn FDI đầu tư vào Việt Nam, chủ yếu tập trung vào 3 lĩnh vực chính là: công nghiệp chế biến - chế tạo, kinh doanh bất động sản và bán buôn - bán lẻ - sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy. Khi đại dịch Covid-19 xảy ra, các nhà đầu tư nước ngoài đã và đang dịch chuyển đầu tư chủ yếu trong các lĩnh vực: công nghệ thông tin, công nghệ; thiết bị điện tử và phụ kiện; logistics, thương mại điện tử; hàng tiêu dùng, bán lẻ. Việt Nam đang được đánh giá là một trong những quốc gia hấp dẫn thu hút sự dịch chuyển này. Tuy nhiên, để tạo lợi thế và cạnh tranh với các nước trong khu vực về thu hút vốn FDI, Việt Nam cần có định hướng rõ, thực hiện nhiều giải pháp trong ngắn hạn và dài hạn.

Theo TS Nguyễn Minh Sơn, cơ hội đã có, nhưng có nắm bắt và chuyển hóa được cơ hội hay không là cả chặng đường với nhiều thách thức. Đồng thời mong muốn hội thảo sẽ làm rõ được những trở ngại lớn đối với cả nền kinh tế và từng ngành, đề xuất ý tưởng, giải pháp để cả ngành, cả đất nước đi lên.

TS Nguyễn Minh Sơn cho rằng, cần có giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp tăng năng suất bởi chỉ có tăng năng suất mới là nguồn gốc bền vững của lợi nhuận. Cần phải thu hút đầu tư các thành phần kinh tế trong nước, trước hết là đầu tư tư nhân; cần thu hút FDI chất lượng cao; đẩy mạnh xuất khẩu; thúc đẩy đầu tư công; và khuyến khích tiêu dùng nội địa.

Chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương trao đổi tại hội thảo

Tại hội thảo, đại diện đến từ các bộ, ban, ngành trung ương; các tổ chức quốc tế; các trường đại học, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp, các nhà khoa học trong và ngoài nước đã cùng nhau trao đổi, thảo luận về những vấn đề quan trọng đối với đất nước trong giai đoạn hiện nay đó là: Đánh giá tác động của Covid-19 và hiệu quả của các chính sách ứng phó với các doanh nghiệp, các khuyến nghị chính sách cho giai đoạn tiếp theo; định hướng mô hình và chính sách phát triển kinh tế vượt qua tác động của Covid-19 để phục hồi và phát triển; tác động của Covid-19 đến sự dịch chuyển của các dòng vốn tại châu Á và khuyến nghị chính sách cho Việt Nam; phân tích và dự báo cơ hội và thách thức kinh tế Việt Nam trong những tháng cuối năm 2020 và năm 2021…

Trên cơ sở đó, đề xuất khuyến nghị các giải pháp chính sách tiếp theo nhằm hỗ trợ nền kinh tế Việt Nam vượt qua khó khăn trước mắt; định hướng chính sách và giải pháp để thực thi hiệu quả tiếp tục gói hỗ trợ lần 1 và các khuyến nghị cho gói hỗ trợ lần thứ 2, nhằm mục tiêu vượt qua khó khăn, duy trì phát triển kinh tế và chuẩn bị phục hồi sau đại dịch.

PGS.TS Bùi Đức Thọ trình bày tham luận tại hội nghị

PGS.TS Bùi Đức Thọ, Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng cần hỗ trợ hơn nữa các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19, tập trung hơn vào các giải pháp về tiền tệ: nới lỏng các điều kiện tín dụng, miễn và giảm lãi; về tài khóa: miễn giảm thuế phí, giảm phí BHXH, giảm các chi phí hạ tầng... Các hình thức hỗ trợ cần phù hợp với các doanh nghiệp ở từng ngành, lĩnh vực và từng giai đoạn, tuy nhiên cần ưu tiên hơn nữa các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa bởi khả năng chống chịu kém của loại hình doanh nghiệp này; các chính sách hỗ trợ cần rõ ràng và minh bạch về thủ tục cũng như đối tượng được hưởng các gói chính sách; cần giảm thiểu những phiền hà về thủ tục và quy trình tiếp cận các gói hỗ trợ, đặc biệt là thủ tục chứng minh về tài chính.

Nguyễn Hoan