Thời đại của "Thanh nông tri điền"

PV: Ông nhận xét thế nào về xu hướng bỏ phố về quê để khởi nghiệp của nhiều bạn trẻ hiện nay?

GS.TS Võ Tòng Xuân

GS.TS Võ Tòng Xuân: Xu hướng đó cho thấy thanh niên đang có cái nhìn rất hợp thời, nhất là trong bối cảnh nông thôn Việt Nam cần những người có học thức, trẻ khỏe để chung tay phát triển.

Lâu nay, lực lượng canh tác ở nông thôn đa số là người có tuổi, có những hạn chế nhất định về kỹ thuật, trình độ. Chúng ta đều rất kính trọng tuổi đời, kinh nghiệm của người nông dân bao thế hệ qua, nhưng nông thôn, nông nghiệp bây giờ khác rất nhiều so với trước, đòi hỏi cao hơn. Một ví dụ đơn giản: Môi trường hiện nay bị biến đổi, khí hậu biến đổi, nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền thống mà không có những kỹ thuật canh tác hợp lý, khoa học thì rất khó đạt kết quả cao. Hoặc, việc lạm dụng, sử dụng không đúng cách, không khoa học thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học là cách canh tác không thân thiện với môi trường, làm nông sản biến đổi, chất lượng đi xuống, có nguy cơ gây nhiều hiểm họa...

Tôi tin những người trẻ có học thức, hiểu biết, nắm bắt kỹ thuật, công nghệ, có khả năng học hỏi thêm rất nhiều trên Internet, sẽ hiểu phát triển nông nghiệp như thế nào là đúng. Họ thấy được những nhu cầu mới, có thể phát triển theo hướng vừa bền vững, vừa phù hợp thực tế địa phương bằng cách sử dụng, áp dụng khoa học kỹ thuật tiến bộ. Đây là xu hướng rất đáng khuyến khích.

PV: Nhưng để người trẻ có thể đầu tư, phát triển ở nông thôn thì rất cần những cơ chế, chính sách hỗ trợ từ địa phương, thưa ông?

GS.TS Võ Tòng Xuân: Vai trò của chính quyền rất quan trọng. Lãnh đạo các địa phương phải thấy rằng, những dự án khởi nghiệp của các bạn trẻ ở nông thôn rất đáng trân trọng, nên khuyến khích, giúp đỡ họ. Thực tế, nhiều bạn trẻ có ý tưởng, sáng kiến, phát kiến, khát khao khởi nghiệp nhưng khó thành hiện thực vì nguồn lực tài chính hạn hẹp. Vì vậy, chính quyền địa phương phải chú trọng, xem đây là những tiềm năng để đầu tư, phát triển.

Tuy nhiên, theo tôi, cần phải sáng suốt trong lựa chọn các dự án để đầu tư chứ không phải cứ có ý tưởng mới lạ là có thể thành công. Điển hình như ở Đồng Tháp, một nhóm thanh niên khởi nghiệp với một dự án độc lạ, các lãnh đạo tỉnh thấy mới quá cũng ủng hộ, khuyến khích, nhưng kết quả là thất bại vì không phù hợp, người khởi nghiệp nhụt chí.

Điều đáng nói ở đây là cách quản lý. Nhà quản lý không nhất thiết là người học cao, có học hàm, học vị, nhưng phải là người biết mọi thứ, có đầu óc quản lý, quản trị, biết sử dụng người tài, qua đó giúp những người có chí, có nhiệt huyết khởi nghiệp nhưng không có kinh phí đầu tư. Có như thế mới tạo ra những dự án thành công, người thành công.

Người trẻ chịu bỏ thành phố về nông thôn đầu tư là rất đáng hoan nghênh nhưng đừng nghĩ cứ về quê làm gì cũng dễ, cũng được. Bằng chứng là nhiều bạn trẻ về quê nhưng số lượng người thành công còn ít. Các bạn có thể làm nhiều thứ với phương pháp khác, không giống phương pháp truyền thống, nhưng phải tham khảo, đi trúng với khoa học. Thời nay làm kinh tế, làm nông nghiệp phải có nền tảng kiến thức khoa học công nghệ, không làm theo kiểu duy ý chí. Không có cơ sở khoa học thì không thể thành công.

Thu hoạch lúa trên cánh đồng ứng dụng công nghệ cao tại Long An

PV: Theo ông, nông thôn Việt Nam đang thiếu mảng nào để người trẻ có thể tham gia đầu tư?

GS.TS Võ Tòng Xuân: Thực tế nông thôn nước ta vẫn đang tồn tại nhiều điều, đụng đến đâu thấy “vấn đề” đến đó. Đó có thể là việc nhiều người không đi sát với khoa học mới, suy nghĩ rất nhỏ, chỉ thấy cái lợi trước mắt chứ không thể nhìn xa...

Giới khoa học nông nghiệp thường nói, bây giờ là thời đại của “Thanh nông tri điền”. Ngày trước, “Lão nông tri điền” đã có công rất nhiều trong việc xây dựng và phát triển nông nghiệp, nông thôn, nhưng thời đại ngày nay đã khác, tư duy cũ, kinh nghiệm cũ, cách làm cũ không thể giúp nông thôn, nông nghiệp tiến xa được. Chẳng hạn, bây giờ chúng ta cần khối lượng hàng hóa nông sản rất lớn và đồng nhất, nhưng “lão nông” khó làm được.

Gần đây, lực lượng thanh niên đang ngày càng tham gia vào nhiều lĩnh vực ở nông thôn, trong quản lý nông nghiệp, trong canh tác sản xuất... và đang góp phần tích cực làm thay đổi bộ mặt nông nghiệp nông thôn Việt Nam. Họ ứng dụng kỹ thuật mới, hợp tác với các doanh nghiệp, tạo ra những nguyên liệu tốt để sản xuất, chế biến hàng hóa có chất lượng tốt, ổn định.

Ở nông thôn còn quá nhiều dư địa để người trẻ thỏa sức vẫy vùng. Nhưng mong muốn lớn nhất của tôi là người trẻ có thể góp phần thay đổi tập quán sản xuất sử dụng quá nhiều hóa chất như hiện nay. Khi có nông sản sạch, nông sản chất lượng tốt thì không chỉ xuất khẩu đạt hiệu quả cao mà quan trọng hơn hết là tạo ra những sản phẩm tốt phục vụ nhu cầu rất lớn ở trong nước. Sẽ rất buồn nếu nhiều người thà bỏ nhiều tiền mua, ăn hàng nông sản nước ngoài cho an tâm, còn hàng nông sản trong nước sản xuất thì sợ, không dám dùng!

PV: Xin cảm ơn giáo sư!

Lê Trúc (thực hiện)

Nguyên Chủ tịch Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ: “Người dân sẽ làm chủ và quyết định trong trận chiến Covid-19”

Bí quyết đầu tư của ông chủ quỹ đầu tư lớn nhất thế giới Ray Dalio

EVN ký kết 3 biên bản ghi nhớ hợp tác nghiên cứu mua bán điện với các chủ đầu tư thủy điện tại Lào

Đề xuất đặc biệt cho "đại bàng" Mỹ bay chuyên cơ khảo sát dự án hàng tỷ USD

Hội nghị Thủ tướng với Doanh nghiệp: Nhà đầu tư Mỹ cảnh báo nguy cơ chuyển dịch sản xuất

Thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng Đề án thí điểm về việc tách giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư

Lo giá vật liệu tăng cao "thổi" chi phí đầu tư sân bay Long Thành