Thấy gì qua việc Mỹ tố cáo bị Venezuela hăm dọa?

Máy bay Su-30 Flanker của Không quân Venezuela chặn máy bay do thám của Mỹ ngày 19/7

Trong video được phía Mỹ công bố, Bộ Chỉ huy Nam Bộ Mỹ (US Southern Command-USSOUTHCOM) nói rằng chiếc máy bay Su-30 Flanker, do Nga chế tạo, của Không quân Venezuela, ngày 19/7 đã cất cánh từ một sân bay nằm cách thủ đô Caracas khoảng 320 km về phía đông và bay theo chiếc trinh sát cơ EP-3 của Mỹ “ở khoảng cách không an toàn… gây nguy hiểm cho phi hành đoàn và phi cơ”.

Thông cáo của USSOUTHCOM nói thêm rằng: “Chiếc phi cơ EP-3 khi đang thi hành nhiệm vụ trong không phận quốc tế, bị chiếc Su-30 tiến gần theo cách không chuyên nghiệp… Quân đội Mỹ thường xuyên tiến hành các chuyến bay trinh sát được các quốc gia liên hệ chấp thuận để bảo đảm an toàn và an ninh của công dân Mỹ cũng như của các quốc gia đồng minh”. USSOUTHCOM, đặt tổng hành dinh tại Doral, Florida, hoạt động trong khu vực Trung, Nam Mỹ và Caribe cũng như bảo vệ kênh đào Panama.

USSOUTHCOM thông qua Twitter cũng đề cập đến sự kiện này và nói rằng điều vừa xảy ra cho thấy sự “vô trách nhiệm của Nga khi có hành động hậu thuẫn quân sự cho chính quyền của ông Nicolas Maduro”.

Ngay sau cáo buộc trên, Bộ Quốc phòng Venezuela khẳng định chiếc máy bay của Mỹ đã vi phạm không phận nước này. Theo Bộ Quốc phòng Venezuela, Bộ Tư lệnh Không quân nước này đã phát hiện một chiếc máy bay đi từ biển Tây Bắc Caribe đến Maichetia, gần Caracas. Nỗ lực liên lạc với chiếc máy bay lạ này đã không thành công nên quân đội Venezuela buộc phải cử máy bay chiến đấu lên hộ tống cho đến khi chiếc máy bay này ra ngoài không phận của Venezuela.

Quân đội Venezuela đã công bố đoạn video riêng về vụ việc, với những hình ảnh được chụp từ buồng lái Su-30 của Venezuela, cũng như một bản đồ la bàn cho thấy đường bay của EP-3 đang hướng tới không phận Venezuela.

Chính phủ Venezuela nhấn mạnh hành động này của Mỹ đã vi phạm luật pháp quốc tế và đe dọa an toàn của các chuyến bay thương mại. Lực lượng vũ trang quốc gia Bolivar (FANB) cho rằng hành động của Mỹ gây tổn hại đến quy tắc của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế. Theo FANB, các máy bay Mỹ đã 76 lần xâm phạm không phận của Venezuela trong năm 2019, đe dọa nghiêm trọng đến các máy bay thương mại và máy bay nói chung.

Hiện Nga chưa có phản ứng gì trước cáo buộc liên quan tới vụ việc này của Mỹ. Tuy nhiên đây không phải lần đầu Mỹ “réo tên” Nga kể từ khi Washington công khai ủng hộ Chủ tịch quốc hội Venezuela Juan Guaido là quyền Tổng thống theo hiến pháp và coi Tổng thống Nicolas Maduro là người không có giá trị, trong khi Nga cùng một số quốc gia khẳng định ông Maduro là Tổng thống hợp hiến của Venezuela.

Truyền thông và chính giới Mỹ gần đây liên tục đưa tin về việc Nga mở căn cứ quân sự tại Caracas hay Nga còn rất nhiều quân ở Venezuela... Phát biểu trước Ủy ban quân lực Thượng viện Mỹ ngày 9/7, Đô đốc Craig Faller, đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ, nói rằng hàng trăm quân nhân Nga đang đóng tại Venezuela. "Binh lính và các nhà thầu quân sự Nga đang hiện diện ở Venezuela với quân số được tính bằng hàng trăm. Họ bảo vệ chính quyền của Tổng thống Maduro", Đô đốc Faller trả lời trước đề nghị bình luận về những gì Tổng thống Nga Vladimir Putin nói về sự hiện diện của các lực lượng Nga ở Venezuela trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times hồi đầu tháng 6/2019. Theo ông Faller, quân đội Nga duy trì ở Venezuela trang thiết bị quân sự và "hiện thực hóa một loạt các biện pháp hỗ trợ chính quyền Caracas". Tuy nhiên, ông không thể cung cấp bất kỳ bằng chứng để chứng thực cho tuyên bố của mình.

Về phía Nga, ngày 6/6, tại Diễn đàn kinh tế St. Petersburg, ông Putin đã cam đoan rằng Nga không có căn cứ quân sự ở Venezuela và Moscow không có ý định tạo ra bất kỳ căn cứ nào ở Venezuela. Trong cuộc trả lời phỏng vấn gần đây với tờ Financial Times, Tổng thống Nga đã nhắc lại rằng "không có quân đội Nga" ở Venezuela. "Tôi đã nói điều đó nhiều lần với các đối tác Mỹ của chúng tôi rằng không có quân đội Nga ở đó. Chúng tôi chỉ cử một số chuyên viên, hướng dẫn viên sang hỗ trợ Caracas bảo dưỡng và sử dụng các trang thiết bị quân sự mà chúng tôi bán cho Venezuela. Một số đã rời Caracas về Moscow", ông Putin nói.

Không có căn cứ quân sự hoặc binh sĩ ở Venezuela nhưng không có nghĩa là Nga không tìm cách hỗ trợ chính quyền Caracas. Ngày 11/7, Bộ trưởng Công nghiệp và Sản xuất Quốc gia Venezuela Tareck El Aissami đã ký một thỏa thuận với một trong những doanh nghiệp công nghiệp lớn nhất của Nga tại Hội nghị Thượng đỉnh toàn cầu về sản xuất và công nghiệp được tổ chức tại Yekaterinburg của Nga. "Chúng tôi đã ký thỏa thuận và đây có thể là một cơ hội hợp tác làm ăn rất tốt đối với nền kinh tế của Venezuela", ông Aissami cho biết. Nhận định về mối quan hệ với Nga, Tổng thống Nicolas Maduro ngày 12/7 cho hay: "Quan hệ của chúng tôi với Nga, đang phát triển tốt đẹp. Nga là một quốc gia hùng mạnh không chỉ về mặt quân sự mà cả kinh tế".

Ngoài hỗ trợ về kinh tế, Nga dự kiến sẽ có những bước nhằm tăng cường sức mạnh cho các lực lượng quân đội Venezuela, hãng tin RIA trích lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nói. “Tôi muốn nhấn mạnh rằng tôi chỉ đề cập cụ thể đến những hoạt động liên quan tới số trang thiết bị mà chúng tôi đã chuyển giao cho Venezuela”, ông Ryabkov nói thêm. Thứ trưởng Ngoại giao Nga cũng cho biết thêm: Chính phủ Nga đã cảnh báo Chính phủ Hoa Kỳ rằng có "lằn ranh đỏ" không nên vượt qua ở Venezuela. "Chúng tôi đã chỉ cho người Mỹ thấy những lằn ranh đỏ không thể vượt qua ở Venezuela. Một trong số đó là việc khả năng Mỹ can thiệp quân sự vũ trang vào Venezuela", ông Ryabkov nói với tờ báo Izvestia.

Hiện tại, ngoài việc chịu cấm vận, trừng phạt của Mỹ, Venezuela vẫn đang phải đối diện với cuộc khủng hoảng chính trị trong nước khi ông Juan Guaido tự xưng làm Tổng thống Venezuela.

Ngày 15/7 vừa qua, mâu thuẫn chính trị giữa chính quyền Caracas và phe đối lập Juan Guaido đã xuất hiện điểm sáng khi hai bên nhất trí thành lập một văn phòng đối thoại và liên tục trao đổi các quan điểm chính trị với nhau. Tuy nhiên, sự tích cực này nhiều khả năng sẽ không kéo dài khi có nhiều quốc gia bên ngoài đang muốn ngăn cản tình trạng đối thoại của hai bên. Ngày 16/7, Liên minh châu Âu cảnh báo sẽ bổ sung danh sách đen trừng phạt đối với chính quyền Venezuela nếu các cuộc đàm phán nhằm giải quyết khủng hoảng chính trị tại nước này tiếp tục không đạt kết quả. Chính quyền Caracas đã lên tiếng phản đối đe dọa này của EU và cho rằng sẽ chỉ có tiến bộ trong các cuộc đàm phán nếu phe đối lập dành sự tin tưởng và tôn trọng cần thiết đối với chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro.

Mỹ công bố video tiêm kích Venezuela áp sát máy bay trinh sát Mỹ trên biển Caribe

Venezuela tố máy bay Mỹ xâm phạm không phận

Các phe phái ở Venezuela nối lại đàm phán

Venezuela sử dụng vũ khí Nga trong cuộc tập trận sắp tới