Tăng thuế thuốc lá

Theo thống kê của WHO, sử dụng thuốc lá gây tử vong cho gần 6 triệu người/năm trên toàn cầu. Trong đó hơn 600 nghìn ca tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc thụ động. Với diễn biến này, nếu các quốc gia không có hành động kịp thời thì con số tử vong do nạn dịch thuốc lá có thể lên tới hơn 8 triệu người vào năm 2030. Điều đáng nói là hơn 80% các trường hợp tử vong do thuốc lá xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Hưởng ứng ngày Thế giới không hút thuốc lá (31/5) năm nay, Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra thông điệp “Tăng thuế thuốc lá” nhằm kêu gọi các quốc gia thực hiện chính sách thuế và giá các sản phẩm thuốc lá. Hiện việc tăng thuế được xem như một biện pháp hiệu quả để giảm tiêu thụ, giảm người mắc bệnh và tử vong do sử dụng thuốc lá.  

Thông điệp nói "không" với thuốc lá

Việt Nam hiện nằm trong số 15 quốc gia có người hút thuốc nhiều nhất. Trong khi đó, thuế thuốc lá ở Việt Nam vào loại thấp nhất so với các nước trong khu vực và trên thế giới, chỉ bằng 80% ở Pháp, 73% ở Đức và 60% ở Úc… Việc đánh thuế thấp đã khiến giá thuốc lá rẻ, tạo điều kiện để thanh thiếu niên hút thuốc.

Các nghiên cứu về sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên ở nước ta cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong độ tuổi này đang tăng, thậm chí là đang được "trẻ hóa". Theo bà Phan Thị Hải - Phó chánh Văn phòng chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá, hiện có tới 21,6% nam thanh niên từ 16 đến 24 tuổi là người hút thuốc. Với tình hình này thì tương lai nhiều thanh niên Việt sẽ phải gánh chịu những hậu quả to lớn về sức khỏe. Do đó, tăng thuế chính là biện pháp hữu hiệu để hạn chế thanh thiếu niên hút thuốc, giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong dài hạn đối với cộng đồng”.

Người hút thuốc ở Việt Nam đang trẻ hóa

Vì vậy, Bộ Y tế đang có đề xuất tăng thuế để giảm sức mua thuốc lá theo lộ trình: Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt từ 65% lên 105% vào thời điểm 2015; từ 105% lên 145% vào thời điểm 2018 và tiếp tục xem xét điều chỉnh thuế vào năm 2020.

Ông Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục khám chữa bệnh (Bộ Y tế) khẳng định: Hình thức này không chỉ giảm thiểu được số lượng người dùng thuốc lá có hại cho sức khỏe mà còn tăng nguồn thu đáng kể cho ngân sách quốc gia.

Theo điều tra của Viện Chiến lược và Chính sách y tế, người Việt Nam chi khoảng 22 nghìn tỉ đồng cho thuốc lá/năm. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm lên đến 23 nghìn tỉ đồng/năm. Như vậy, nếu thực hiện tốt thì mỗi cá nhân không hút thuốc đã đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước”.

Được biết, để hưởng ứng Ngày thế giới không hút thuốc lá (31/5) và Tuần lễ quốc gia không hút thuốc lá (25-31/5), Bộ trưởng Bộ Y tế, chủ nhiệm Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia đã có công văn yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố tuyên truyền, tổ chức các hoạt động nhằm đẩy mạnh thực thi môi trường không khói thuốc và phổ biến các thông tin ý nghĩa về sự cần thiết của việc tăng thuế thuốc lá đến từng người dân.

Huy An