Tăng thuế để giảm tử vong do thuốc lá

Theo đánh giá này thì tại Việt Nam, từ 1/1/2016, thuế thuốc lá sẽ được điều chỉnh từ 65% lên 70%, sau đó theo lộ trình sẽ tăng lên 75%. Các chuyên gia y tế cho rằng, nếu tăng 5% như dự thảo thì giá bán lẻ tăng không đáng kể, không theo kịp mức tăng thu nhập bình quân 4,8% một năm. Vì thế, sức mua thuốc lá vẫn tăng.

Tỷ lệ nam giới hút thuốc lá hầu như không thay đổi và có lẽ giữ nguyên ở con số như hiện tại. Bởi vậy, thuế thuốc lá sẽ phải tăng hơn nữa. Hiện có tới 47% nam giới trưởng thành Việt Nam hút thuốc lá.

Sở dĩ phải tăng như vậy là vì WHO vừa công bố báo cáo về đại dịch thuốc lá toàn cầu, đã có 100 triệu người chết trong thế kỷ 20 vì sử dụng thuốc lá và con số này sẽ tăng lên một tỷ người trong thế kỷ 21 nếu xu hướng sử dụng thuốc lá vẫn như hiện nay. Bởi khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 70 chất gây 25 loại bệnh ung thư như ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch...

Hút thuốc là nguyên nhân của 90% các ca ung thư phổi, 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 25% ca bệnh tim thiếu máu cục bộ.

Trước tình hình đó, WHO kêu gọi Chính phủ các nước cần hành động để giảm sử dụng thuốc lá bằng cách thực hiện các chính sách đã được chứng minh là hiệu quả, cụ thể là tăng thuế thuốc lá. Trong đó, thuế thuốc lá phải bằng ít nhất 75% giá bán lẻ thì mới đạt hiệu quả cao nhất. Ví dụ, tăng thuế thuốc lá ở Brazil đóng góp gần một nửa cho việc giảm 46% tỷ lệ sử dụng thuốc lá từ 1989 đến 2010.

WHO cũng phân tích tăng thuế thuốc lá là một giải pháp không những giảm thiểu tử vong mà còn mang lại lợi ích cho Chính phủ khi ngân sách nhà nước nhiều hơn nhờ chính sách tăng thuế này.

Tuy nhiên, báo cáo của WHO cũng cho thấy bất chấp việc tăng thuế thuốc lá đem lại những tác động hiệu quả tới sức khỏe, rất nhiều quốc gia vẫn có mức thuế thấp và một số quốc gia không đánh thuế thuốc lá.

Theo WHO, tăng thuế thuốc lá là một trong những biện pháp kiểm soát thuốc lá ít được thực hiện nhất trong suốt thời gian qua.