‘Rau răm ở lại’: Rồi đắng cay sẽ qua đi

Được chuyển thể từ truyện ngắn Ơi Cải về đâu! của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, vở kịch Rau răm ở lại (kịch bản và đạo diễn: Thái Kim Tùng) vừa được công diễn tại Sân khấu Hoàng Thái Thanh, mang đến một hình dung rõ ràng hơn về các nhân vật từng hiện diện trong những trang văn của nữ nhà văn đến từ Đất Mũi.

Như rất nhiều tác phẩm của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, nhân vật của Rau răm ở lại cũng là những người dân miền Tây chân chất, chịu nhiều cơ cực. Hầu hết, các nhân vật trong vở kịch, ai cũng có những tâm tư nặng trĩu mà nhiều khi không dễ dàng tỏ bày. Họ cứ sống lay lắt với mớ tâm tư “tự mình biết riêng mình” ấy.

NSƯT Thành Hội trong vai Năm Nhỏ, người đi tìm con suốt hơn 10 năm.

Đó là Quách Phú Thàn - chàng trai nuôi mộng trở thành ca sĩ, bị gia đình cấm cản, đã bỏ đi sống cuộc đời lang bạt với nghề bán cà rem. Là Diễm Thương - cô gái bị bỏ rơi từ khi còn đỏ hỏn trong nhà lồng chợ. Là Huệ - cô chủ quán Chiều Tím ôm mối hận tình đằng đẵng…

Điểm nhấn của vở kịch chính là câu chuyện của Năm Nhỏ với hành trình hơn mười năm đi tìm đứa con tên Cải. Hơn mười năm trước, Cải - đứa con riêng của vợ làm mất trâu rồi bỏ nhà ra đi. Cải đi biền biệt, để bao nhiêu oan khiên từ miệng lưỡi người đời trút lên đầu Năm Nhỏ. Ông quyết định ra đi tìm Cải không chỉ vì câu chuyện đầy ai oán, mà còn vì tình thương mà ông dành cho Cải, cho dù không sinh nhưng vẫn xem như con ruột của mình.

Cuộc đời lang bạt của Năm Nhỏ bắt đầu từ đó. Ông đi qua nhiều nơi, hết phụ việc cho một đoàn hát lại chuyển sang bán hàng rong. Thời gian phủ lên đầu Năm Nhỏ những sợi tóc pha sương mà Cải vẫn biệt tăm biệt tích. Có lúc, người xem như nghẹn lại khi ông tự nói với lòng: “Cải ơi! Chắc tía chết mà không được gặp con”.

Từ trái qua: nghệ sĩ Ái Như (vai bà Năm) và diễn viên Lương Duyên (vai Huệ) trong vở "Rau răm ở lại".

Trên hành trình lang bạt ấy, Năm Nhỏ ghé về Bắc Mỹ Thuận, để rồi cùng hội ngộ với những mảnh đời cũng đáng thương như mình: Quách Phú Thàn, Diễm Thương, Huệ… Những con người có cùng chung số kiếp nổi nênh, ai cũng bé nhỏ và yếu ớt trước sự xoay vần của con tạo. Qua những bất đồng ban đầu, chính tình người đã gắn kết họ với nhau trong sự cảm thông, trong sự thương tổn cần được xoa dịu.

Được xem như sở trường của NSƯT Thành Hội, nhân vật Năm Nhỏ không khó khăn để lấy được tình cảm của người xem. Đó là một ông già gàn dở, cục mịch, cực đoan nhưng lại là người trực tính và có phần lụy tình. Những điều đó đã được NSƯT Thành Hội thể hiện một cách trọn vẹn. Nhưng trên tất cả, chính hành trình đi tìm đứa con riêng của vợ, mới để lại trong lòng người xem nỗi xúc động mạnh mẽ.

Giữa biển người mênh mông, Năm Nhỏ chấp nhận làm chân chạy vặt cho một gánh hát nghèo để có cơ hội dùng chiếc loa cất lên tiếng rao tìm con. Đặc biệt, trước ngực Năm Nhỏ luôn có tấm bảng được làm từ bìa các-tông, trên đó là dòng chữ “Cải ơi má chờ”. Chỉ với 4 chữ thôi mà chất chứa biết bao khắc khoải ngậm ngùi. Ông giữ gìn và trân quý tấm bảng như một báu vật.

Hai diễn viên trẻ Đoàn Thanh Tài (vai Quách Phú Thàn) và Hoàng Vân Anh (vai Thương).

Người xem như chết lặng khi Năm Nhỏ nâng niu tấm bảng, dùng vạt áo lau sạch bùn đất hay chấp nhận dầm mưa chỉ để giữ tấm bảng kia được khô ráo. Năm Nhỏ một lần nữa khiến người xem chùng lòng xuống trong cái run rẩy khi nhận ra đứa con gái mà mình tìm kiếm bao lâu nay, giờ đang hiện diện ngay trước mặt mình. Con Cải 8 tuổi năm nào chính là Diễm Thương!  

Nhưng tất cả vụt qua, để lại sự bẽ bàng và đắng chát khi cuộc trùng phùng giữa hai cha con chỉ là màn trả thù của Diễm Thương với Năm Nhỏ vì trước đó ông đã lỡ lời gọi cô là “gái”. Nỗi đau lại chồng lên nỗi đau. Cuộc kiếm tìm lại trải dài trong vô vọng. 

NSƯT Thành Hội và nghệ sĩ Ái Như.

Tưởng như 10 năm lang bạt của Năm Nhỏ phút chốc trở thành vô nghĩa; tuy nhiên thực tế lại không như vậy. Bởi bên cạnh Năm Nhỏ lúc này còn có Thương và Thàn, cả hai sẵn sàng làm Cải và chồng Cải và gọi ông là tía. Đó là món quà đẹp đẽ và lớn lao hơn tất cả!

Bên cạnh diễn xuất có nghề của NSƯT Thành Hội và Ái Như, là diễn xuất đang vào độ chín của Lương Duyên cùng các diễn viên trẻ như Đoàn Thanh Tài, Hoàng Vân Anh… Tất cả cùng hòa quyện với nhau trong một câu chuyện buồn mà đẹp. Cái đẹp ấy tỏa ra chữ tình. Cuối cùng, những đắng cay rồi sẽ qua đi, chỉ có tình người là ở lại.