Quyết định của OPEC+: Khởi đầu cho những rắc rối và bất ngờ?

Theo trang tin 1prime, cuối cùng thì tất cả các thành viên của OPEC+ đã đạt được một quyết định mang tính “chấp nhận được” vào ngày chủ nhật (18/07) vừa qua. Đó là gia hạn thỏa thuận OPEC+ đến hết năm 2022, quyết định tăng từng bước sản lượng 400.000 bpd trong các tháng cuối năm 2021, bắt đầu từ tháng 8 tới. Bên cạnh đó là kết quả điều chỉnh mức cơ sở cắt giảm sản lượng khai thác đối với năm thành viên chủ chốt của liên minh là KSA, Nga, UAE, Iraq và Kuwait. Theo đó, kể từ tháng 5/2022, liên minh sẽ áp dụng mức cơ sở mới là 11,5 triệu bpd đối với KSA và Nga (mức cơ sở hiện tại là 11 triệu bpd); tăng mức cơ sở tính hạn ngạch đối với UAE thêm 330.000 bpd, và đối với Iraq và Kuwait là 150.000 bpd.

Sau cuộc họp, Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak cho biết, quyết định này giúp công nghiệp sản xuất dầu của Nga trở về mức trước đại dịch vào tháng 5/2022. Ngoài ra, Nga có thể bổ sung thêm 21 triệu tấn dầu khai thác trong năm 2022. Nếu giá dầu ở mức 60 USD/thùng trong năm sau, nguồn thu dầu khí sẽ bổ sung thêm 400 tỷ rúp vào ngân sách liên bang. Trước mắt, vào tháng 8 tới, Nga sẽ tăng sản lượng khoảng 100.000 bpd và duy trì sản lượng bổ sung này trong các tháng còn lại của năm 2021. Về phía KSA, nước này kỳ vọng đạt sản lượng 11 triệu bpd từ tháng 9 tới. Bộ trưởng năng lượng Abdulaziz bin Salman cho biết, trong trường hợp giải phóng dầu dự trữ của mình, mục tiêu trên có thể đạt được vào cuối tháng 12. Niềm vui lớn nhất sau cuộc họp là phía UAE. Bộ trưởng năng lượng Suheil al-Mazroui UAE cam kết ở lại với liên minh, đồng thời cảm ơn KSA và Nga đã hỗ trợ để đạt được đồng thuận.

Sự khởi đầu cho những rắc rối và bất ngờ

Việc sửa đổi mức sản xuất dầu cơ sở đối với 5 thành viên chủ chốt của OPEC+ là quyết định ngoài mong đợi của cuộc họp. Phía KSA dường như miễn cưỡng nhượng bộ UAE một kết quả như vậy. Bộ trưởng Salman từ chối cho biết chi tiết về việc đạt được sự đồng thuận này. Tuy nhiên, kết quả trên sẽ kéo theo những rắc rối và bất ngờ trong thời gian tới khi hai thành viên còn lại là Nigeria và Algeria cũng muốn sửa đổi mức khai thác cơ sở của mình. Điều này sẽ được OPEC+ thảo luận, quyết định sau khi xem xét, yêu cầu bổ sung các điều kiện liên quan.

Một câu hỏi đặt ra là kế hoạch trong tương lai của OPEC+ có dễ dàng thành hiện thực nếu tính đến sản xuất dầu đá phiến tại Mỹ. Hiện các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ đang duy trì chế độ “chờ” (stand by) để đảm bảo lợi nhuận, cổ tức cho cổ đông của mình và duy trì thị phần.

Tương lai gần của OPEC+

Người đứng đầu Bộ năng lượng KSA cho biết, liên minh sẽ sẵn sàng hành động sau năm 2022. Tâm trạng của các nước thành viên cho thấy rõ điều này. OPEC+ sẽ tiếp tục hoạt động trong khuôn khổ Hiến chương. Sau khi kết thúc thỏa thuận hiện tại, nếu thị trường yêu cầu một sự phản ứng, liên minh có thể sẽ tiếp tục áp dụng các biện pháp cần thiết. Bên cạnh đó, liên minh cũng đã tính đến khả năng Iran quay trở lại thị trường dầu khí toàn cầu trong trường hợp phía Mỹ dỡ bỏ các lệnh cấm vận đối với nước này. Hiện tại, thị trường vẫn chưa rõ thời gian, cách Iran quay trở lại thị trường dầu mỏ và với sản lượng bao nhiêu. Tuy nhiên, OPEC+ đã chuẩn bị phương án “3 tháng” điều chỉnh sản lượng khai thác và có thể đưa ra quyết định giảm hoặc duy trì sản lượng trong các cuộc họp hàng tháng của OPEC+. Ba tháng điều chỉnh sẽ phụ thuộc vào tình hình thực tế trên thị trường. Trong ba tháng đó, OPEC+ sẽ chuẩn bị giải pháp cho những tình huống có thể xảy ra. Điều này không bắt buộc phải liên quan đến việc quay trở lại thị trường của Iran hay một nhà sản xuất nào khác như Venezuela chẳng hạn. Phương án “3 tháng” đảm bảo cho liên minh khả năng phản ứng với bất kỳ sự thay đổi nào, bao gồm cả tình hình đại dịch Covid-19 hiện nay.

Đánh giá của chuyên gia

Giám đốc cấp cao của Fitch Rating Dmitry Marinchenko cho biết, việc tăng sản lượng của OPEC+ trên cơ sở phối hợp và đồng thuận là quyết định hợp lý nhất để tránh thị trường dầu mỏ lâm vào tình trạng “quá nóng” trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ tiếp tục phục hồi. Đây có thể được coi là một tín hiệu tích cực để giảm căng thẳng trên thị trường dầu toàn cầu. Các nước OPEC+ tăng trưởng sản lượng trong những tháng cuối năm 2021 sẽ giúp loại bỏ tình trạng thâm hụt dầu thô và giúp giá dầu ổn định ở mức 60-70 USD/thùng. Mức giá này phù hợp với hầu hết các nhà sản xuất.

Lãnh đạo bộ phận nghiên cứu quốc tế của tập đoàn KPMG Anton Usov cho biết, việc gia tăng mức sản xuất dầu cơ sở đối với 5 thành viên chủ chốt của OPEC+ sẽ bị thị trường hấp thụ ngay trong bối cảnh thâm hụt nguồn cung.

Các chuyên gia từ công ty tư vấn thị trường Vygon Consulting nhận định, việc thay đổi hạn ngạch cơ sở đối với một số thành viên là kết quả then chốt của OPEC+. Việc sửa đổi từ tháng 5/2022 sẽ giúp Nga tăng thêm 500.000 bpd, tương đương khoảng 17 triệu tấn/năm. Câu hỏi đặt ra là các công ty dầu khí Nga có thể tăng khối lượng sản xuất nhanh chóng như thế nào. Khả năng bổ sung dầu thô đang bị hạn chế bởi chế độ thuế “khắc nghiệt”, chiếm hơn 60% nguồn thu; sự thay đổi chương trình khoan tại khu vực Tây Siberia trong khuôn khổ OPEC+ cũng như việc sửa đổi một số ưu đãi thuế trong năm 2020.

Tiến Thắng