Ngành xây dựng: Muốn thắng trên sân nhà phải vươn ra quốc tế

Theo ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Xây dựng và Kinh doanh Địa ốc Hoà Bình, với đất nước 90 triệu dân, hạ tầng cơ sở còn chưa hoàn thiện thì thị trường trong nước đối với ngành xây dựng là rất tiềm năng. Đặc biệt, đây là ngành được đánh giá có năng lực cạnh tranh cao, khi các doanh nghiệp trong nước phát triển ngang tầm và có khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp trong khu vực.

Sự phát triển của ngành xây dựng trong nước góp phần kéo giá thành xây dựng xuống

Việc tạo dựng được ngành xây dựng có năng lực cạnh tranh cao có ý nghĩa quan trọng. Vì đây là ngành kinh tế quan trọng, nhạy cảm, ảnh hưởng đến các ngành kinh tế khác của đất nước. Nếu thua các công ty xây dựng quốc tế trên sân nhà thì hậu quả rất nguy hiểm.

Bằng chứng là chỉ cách đây 15 – 20 năm, khi các nhà thầu Việt Nam chưa thể đảm nhận được việc thi công các công trình cao ốc, toà nhà văn phòng mà sân chơi hoàn toàn thuộc về các nhà thầu nước ngoài thì giá thành xây dựng rất cao, lên tới 2.000 – 3.000 USD/m². Trong khi đó, đến nay, khi chúng ta đã có thể đảm đương công việc, thì giá thành xây dựng được kéo xuống chỉ còn khoảng 1.000 USD/m² với những công trình cao cấp, thậm chí thấp hơn, đem đến lợi ích cho nhà đầu tư và kinh tế đất nước.

Ví như một khách sạn xây dựng với chi phí cao thì giá phòng sẽ cao, hiệu quả đầu tư kém, làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như ảnh hưởng đến việc thu hút du lịch và kinh tế đất nước. Tương tự trong nhiều ngành kinh tế khác, tiết kiệm chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng có ý nghĩa quan trọng trong thúc đẩy đầu tư và phát triển.

Hay cụ thể, khi xây dựng toà nhà ViettinBank Tower thì mời thầu quốc tế chi phí lên đến 700 triệu USD, sau đó nhà đầu tư đã quyết định chọn nhà thầu trong nước và chi phí giảm xuống còn chỉ khoảng 500 triệu USD.

Ông Nguyễn Thành Long, Điều hành Công ty House Link cho biết: Việt Nam được đánh giá là có chi phí xây dựng thấp, gần như thấp nhất thế giới. Các nước ASEAN chi phí xây dựng cũng tương đối thấp, là lợi thế cạnh tranh của Việt Nam cũng như khu vực ASEAN trong ngành xây dựng so với thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, hạn chế của ngành xây dựng nước ta còn nhiều, trong đó đặc biệt là năng suất lao động thấp. Theo Tổng cục Thống kê, năng suất lao động trong ngành xây dựng gần như không thay đổi trong vòng 10 năm trở lại đây. Và Việt Nam đang là nước xuất siêu lao động chất lượng cao trong ngành xây dựng. Khi hội nhập, các điều kiện di chuyển lao động chất lượng cao sẽ thuận lợi, dễ dàng hơn, dẫn đến nguy cơ chảy máu chất xám trong ngành này là điều đáng lo ngại cho các doanh nghiệp.

Theo các doanh nghiệp, điều làm cho năng suất lao động của ngành xây dựng ở nước ta thấp là do thiếu trầm trọng công nhân kỹ thuật đã qua đào tạo, vì lượng người học nghề không nhiều trong nền giáo dục “thừa thầy, thiếu thợ” như hiện nay.

Tuy tiềm năng của thị trường trong nước còn rất lờn và các doanh nghiệp trong nước cũng đã nâng cao năng lực cạnh tranh trên sân nhà nhưng các doanh nghiệp cũng khẳng định, cần nhìn ra thị trường nước ngoài và mạnh dạn đầu tư ra nước ngoài để biết điểm mạnh, điểm yếu của mình, học hỏi những cái mới, tiến bộ và loại bỏ những điều lạc hậu, hướng đến đạt được đẳng cấp quốc tế để có thể giữ vững thị trường trong nước và từng bước vươn ra nước ngoài khi hội nhập.

Hiện nay, các doanh nghiệp Việt đang có lợi thế trong khu vực đối với các công trình siêu cao tầng, đòi hỏi kỹ thuật cao, các công trình thuỷ điện,… nên cần tập trung khai thác lợi thế của mình. Ngoài ra, thị trường Lào, Campuchia là thị trường được đánh giá tương đối tốt đối với Việt Nam khi hội nhập ASEAN.

Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, trong hội nhập, khu vực ASEAN được đánh giá là không quá căng thẳng đối với ngành xây dựng trong nước nhưng việc mở cửa thị trường qua các FTA khác đặt ra nhiều thách thức trong cạnh tranh cho các nhà thầu trong nước với các nhà thầu lớn từ: Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, về mặt kỹ thuật, vật liệu, trình độ quản lý, nguồn nhân lực…

Mai Phương