Nga và Turkmenistan hóa giải mâu thuẫn về khí đốt

Total ký thỏa thuận với Sonatrach để phát triển khí đốt của Algeria

Vì sao Nga rút khỏi thị trường bán lẻ khí đốt Thổ Nhĩ Kỳ?

Chủ tịch Gazprom A. Miller

Ông A. Miller đến Turkmenistan như một thành viên của phái đoàn Nga do Phó Thủ tướng Liên bang Nga K. Chuichenko dẫn đầu.

Tại thủ đô Ashgabad, ông A. Miller đã tham dự một cuộc họp với Tổng thống Turkmenistan G. Berdymukhamedov với nội dung thảo luận về triển vọng tái hợp tác giữa Nga và Turkmenistan trong lĩnh vực khí đốt.

Mặc dù thông cáo báo chí của Gazprom không nêu chi tiết, nhưng giới quan sát biết rõ rằng đây là cuộc gặp gỡ với mục đích tái thiết lập quan hệ Nga-Turkmenistan về khí đốt.

Mùa thu đã đến – đó là thời điểm mà Gazprom trước đây đã ấn định cho khả năng nối lại việc mua khí đốt ở Turkmenistan, đồng thời cũng có khả năng sẽ là thời cơ thuận lợi để có thể giải quyết tranh chấp về khí đốt giữa Nga với Turkmenistan, đã kéo dài từ năm 2009.

Lý do của cuộc xung đột là vụ tai nạn trên đường ống dẫn khí Trung Á - Trung tâm-4 (CAC-4) vào tháng 4/2009, khi một vụ nổ xảy ra trong phân đoạn Turkmenia của đường ống, dẫn đến một đám cháy rất lớn.

Bộ Ngoại giao Turkmenistan đổ lỗi cho Gazprom Export (công ty con của Gazprom) về vụ tai nạn, khiến thất thoát một lượng khí rất lớn, mà không có cảnh báo gì cho phía Turkmenistan.

Theo những thông tin không chính thức, nguyên nhân của vụ tai nạn được cho là sự xuống cấp trầm trọng của hệ thống vận chuyển khí hoặc những sai sót trong hoạt động điều phối của phía Turkmenistan.

Đỉnh cao của cuộc xung đột diễn ra trong các năm 2015-2016.

Vào tháng 6/2015, Gazprom Export đã khởi xướng các thủ tục tố tụng chống lại Turkmengas (Công ty khí đốt quốc gia Turkmenistan) trình lên tòa trọng tài Stockholm.

Gazprom Export đã đệ đơn kiện vào cuối tháng 4/2016. Trong tuyên bố của mình, Gazprom Export đã yêu cầu tòa trọng tài điều chỉnh giá khí thiên nhiên mua từ Turkmengaz.

Nhưng trong khi đó, Gazprom đã đơn phương hạ giá gas nhập từ Turkmenistan từ tháng 1/2015.

Đáp lại, vào tháng 6/2015, Turkmenistan tuyên bố rằng Gazprom đã mất khả năng thanh toán, và sau đó bắt đầu thực hiện các thủ tục tố tụng tại Tòa án Trọng tài Stockholm.

Cuối cùng, Gazprom đã từ chối mua khí thiên nhiên của Turkmenistan.

Vào tháng 1/2016, Gazprom đã hủy bỏ hợp đồng với Turkmengaz, cho rằng quan điểm của đối tác này không mang tính xây dựng, cực đoan về giá khí đốt bán cho phía Nga.

Đồng thời, từ ngày 1/1/2016, Gazprom đã tăng lượng khí đốt tự nhiên nhập từ Uzbekistan và Kazakhstan vì thông qua thương lượng, các quốc gia này có thể đồng ý giảm giá khí đốt, không giống như Turkmenistan.

Nhưng Nga và Turkmenistan đã tránh được cuộc chiến tranh khí đốt quy mô toàn diện nhờ các cuộc đàm phán giữa Tổng thống V. Putin và G. Berdymukhamedov vào tháng 11/2016.

Kết quả là Gazprom và Turkmengas đã đình chỉ các thủ tục tố tụng trọng tài cho đến trước ngày 31/12/2018 để tìm một giải pháp mà đôi bên có thể chấp nhận được về sự hợp tác hơn nữa trong lĩnh vực khí đốt.

Vào mùa thu năm 2016, Gazprom thông báo sẽ xem xét mua khí Turkmen, bắt đầu từ cuối năm 2018.