Môn Sử, trắc nghiệm hay tự luận?

11:53 | 01/08/2018

2,488 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
Đặc điểm của trắc nghiệm không cho phép câu hỏi quá rườm rà, không thể chứa nhiều dữ kiện quan trọng của sự kiện.

Với môn Lịch sử, trắc nghiệm hay tự luận không liên quan gì đến điểm thi cao hay thấp, nhưng điểm cao hay thấp không quan trọng bằng việc “còn lại gì” sau nhiều năm học Sử ở trường phổ thông.

Nhưng trắc nghiệm hay tự luận sẽ quyết định “còn lại gì”. Đặc điểm của trắc nghiệm không cho phép câu hỏi quá rườm rà, không thể chứa nhiều dữ kiện quan trọng của sự kiện.

Như vậy, trắc nghiệm dựa chủ yếu vào sự kiện, mốc thời gian, nếu muốn làm toát lên ý nghĩa, bài học kinh nghiệm cũng khó. Ví dụ mã đề thi 301 của môn Sử kỳ thi vừa qua, câu hỏi trắc nghiệm chủ yếu giải quyết vấn đề: Ai? Cái gì? Như thế nào?

Đây là những câu hỏi chỉ phản ánh hiện tượng của vấn đề, cụ thể, có câu hỏi: “Đầu năm 70 của thế kỷ XX, Tây Âu trở thành?”. Một trong 4 đáp án của câu hỏi này không nói lên được bản chất của một thời kỳ lịch sử quan trọng.

Việc Tây Âu trở thành một “cực” của thế giới có tác động gì đến sự phát triển của chủ nghĩa tư bản? Nó mang tính dự báo như thế nào đến phong trào giải phóng dân tộc - cái mà tất cả các nước thuộc địa, trong đó có Việt Nam đang quan tâm lúc bấy giờ.

mon su trac nghiem hay tu luan
Dạy và học lịch sử thế nào để đúng mục đích của môn học?

Trắc nghiệm dường như bao quát khá nhiều lĩnh vực nhưng bị cắt nhỏ rời rạc không logic với nhau. Trả lời xong mấy chục câu hỏi người học không có mối dây liên hệ gì để xâu chuỗi, ghi nhớ.

Đặc tính của não bộ có hai cách ghi nhớ là “theo chiều dọc” và theo “chiều ngang” hiểu nôm na là các dữ kiện phải có mối dây liên hệ tạo thành chuỗi, nhớ một có thể lần dò ra mười.

Đề thi tự luận tuy mất thời gian chấm bài nhưng đánh giá chính xác hơn năng lực của học sinh. Motip đề thi trình bày diễn biến và rút ra bài học thực tiễn là phương pháp hay. Cũng không gọi là quá sức vì đây là kỳ thi gộp lấy điểm xét tuyển đại học.

Tuy nhiên, bàn việc thi như thế nào cũng giống như “vác tre đầu ngọn”, gốc của vấn đề là dạy và học môn Sử như thế nào để có hiệu quả, khơi dậy tinh thần yêu mến và gắn Sử vào đời sống, học Sử, làm Sử cũng có thể kiếm cơm như các ngành nghề khác.

Trước hết các nhà hoạch định giáo dục phải giải quyết câu hỏi học Sử để làm gì? Để phục vụ các kỳ thi hay giữ gìn mối liên hệ với truyền thống dân tộc? Đây là vấn đề không dễ nhưng không thể bỏ qua nếu muốn cách tân môn Sử.

Cũng không thể đổ hết lỗi cho đội ngũ giáo viên, tài liệu chính thống duy nhất họ có là sách giáo khoa, trong khi sách giáo khoa môn Sử còn nhiều cái đáng bàn về nội dung, phương pháp trình bày.

Có cảm giác tất cả bài học Lịch sử đều chung một “khuôn”, quá nhiều con số, mô tả những trận đánh khô khan. Thiếu những bài học sâu hơn nữa về nghệ thuật quân sự, đặc điểm từng thời kỳ.

Để đạt yêu cầu chuyển tải khối kiến thức tổng hợp về văn hóa, quân sự, chính trị, kinh tế, xã hội để làm “mềm” môn Sử, lúc này cần những giáo viên giỏi, am hiểu nhiều lĩnh vực để lôi cuốn học sinh.

Thời lượng dành cho Sử là bao nhiêu trong một tuần? Giáo viên dù muốn cũng không thể “dong dài” vì sợ “cháy giáo án”. Họ chỉ có 45 phút cho chừng đó đề mục, cũng chỉ một con đường trình bày tuần tự nhàm chán.

Sức ép từ những môn được cho quan trong hơn như Toán, Lý, Hóa vô tình bỏ rơi Sử lại phía sau, sự hào nhoáng của những tấm huy chương vàng Olympic khoa học tự nhiên khiến mọi sự ngưỡng mộ dồn về nơi đó.

Điểm Sử thấp do nhiều nguyên nhân, như nội dung, phương pháp truyền thụ, cách học. Nhưng có một nguyên tắc vàng cho mọi môn học để đạt được kết quả cao là phải thực sự yêu thích.

Đả thông vấn đề vì sao học sinh chán Sử? Bàn tới bàn lui rất nhiều nhưng tình hình không được cải thiện là bao. Nghĩ rằng, nó là vấn đề gian nan, tiếp tục chờ động tĩnh từ Bộ giáo dục và Đào tạo.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp

mon su trac nghiem hay tu luanLý do khiến 83% thí sinh có điểm môn Lịch sử dưới trung bình
mon su trac nghiem hay tu luanThi THPT Quốc gia 2018: Điểm Lịch sử lại… "dưới đáy"!

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc