“Giấc mơ màu mận chín” lại thành “mốt”

Khôi phục “giấc mơ”

Tôi tìm đến cửa hàng sửa xe Đức “Sài Gòn” trên đường vào công viên nước Tây Hồ. Khi tôi thắc mắc về cái danh “Sài Gòn” thì anh Đức, chủ cửa hàng cho biết: “Tôi học việc hơn 3 năm trong Sài Gòn, cũng đi đủ các tiệm độ xe trên quận 10, quận 5 nên về mở tiệm kiếm ăn ở Hà Nội cũng vẫn quen dùng tiếng lóng của dân độ xe Sài Gòn như “ép dzên” (côn), “móc pô” (ống xả)… nên bị dính cái biệt hiệu này”.

Đức "Sài Gòn" đang "độ" một chiếc Dream Việt thành Dream Thái

Anh Đức cho biết, thợ độ xe Hà Nội gần đây cũng khá phát triển theo kiểu chuyên sâu. Những cửa hàng nổi tiếng ngoài sửa lặt vặt thì chuyên sâu vào một mặt của độ xe chứ không “làm tất ăn cả” như trước đây nữa. Nổi tiếng làm vành là nhà Côi ở đầu phố Tuệ Tĩnh, có gần 3 đời chuyên làm nghề cân vành xe đạp, xe máy. “Làm đồng” (sơn, hàn, vá phần nhựa của vỏ xe), “móc pô” thì phải lên khu vực đường Hoàng Hoa Thám… Hiện nay, xe Dream phần lớn là “làm mới” như sơn lại, bảo dưỡng máy, thay thế các phục tùng đã cũ chứ thật sự “độ” là phải có những chiêu riêng can thiệp vào động cơ, bộ chế hòa khí, thay đổi kết cấu khung… để có thể làm tăng tốc độ của xe lên cao hơn hoặc khiến xe đạt đến tốc độ tối đa trong quãng đường ngắn nhất.

Để khôi phục một chiếc Dream có 3 phần, sơn lại vỏ nhựa bên ngoài, bộ khung sắt – hệ thống điện và phần máy xe. Để sơn lại toàn bộ một chiếc xe Dream trung bình mất chi phí từ 2,5 đến 3 triệu đồng. Hiện nay nhiều cửa hàng nhận sơn xe thường quảng cáo công nghệ sơn đa lớp, tĩnh điện tương tự sơn ô tô cho xe máy. Thậm chí có nơi còn “quả quyết” sơn bằng công nghệ nano có thể giữ màu “vĩnh cửu”, chống oxi hóa… Tất nhiên kèm theo những lời rao là những giá tiền khủng cho các “tay chơi nửa mùa” từ 5-10 triệu đồng/xe.

Một số chuyên gia trong nghề cho rằng: "Chẳng có một hãng nào nhận sơn xe máy bởi để thực hiện sơn xe máy bắt buộc phải điều chỉnh toàn bộ hệ thống phun sơn, tính toán lượng sơn của toàn bộ hệ thống nên nếu có nhận thực hiện thì chi phí không dưới 30 triệu đồng/xe". Bởi vậy, để sơn xe Dream thực tế giới thợ “làm đồng” hiện nay vẫn dùng phương thức thủ công từ pha màu, phun sơn rồi phơi nắng để sơn tự khô. Những cửa hàng chuyên nghiệp sơn xe máy thường có công thức pha sơn riêng cho từng màu xe và sơn từ 3 đến 5 lớp sơn cho một chiếc xe. Bởi phụ thuộc vào thời tiết để hong khô sơn nên mỗi chiếc xe sơn lại phải mất ít nhất 3 ngày.

Những chiếc xe Dream thường có thâm niên ít nhất hơn chục năm nên quảng đường di chuyển phải tính đơn vị chục vạn km. Do cấu tạo phần chắn bùn sau của xe Dream bị hở đoạn giữa, lượng nước mưa xối vào lâu ngày nên phần lớn xe dream bị bệnh “mọt đuôi”, khi xe di chuyển vang lên những tiếng lục cục và đuôi xe bị lắc, đảo. Nếu không để ý và sửa chữa kịp thời còn làm hỏng cả bình xăng tiếp giáp với phần đuôi. Chính vì vậy phần khung sườn xe khi làm lại chủ yếu cần “vá” đuôi thật kỹ lưỡng. Chi phí cho vá đuôi cũng tùy từng thợ và tay nghề, từ 300 - 500 nghìn đồng.

Đi cùng khung máy là phần điện của xe gồm bộ lưu điện (ắc quy), bộ xả nạp điện, hệ thống dây và đèn tín hiệu. Dây điện xe Dream sau thời gian dài sử dụng có mùi rất hấp dẫn… chuột nhắt. Nhiều chiếc xe bị chuột gặm tan hệ thống dây điện, phần hay bị chuột cắn nhất là cuộn dây điện nối từ ắc quy ra bộ khởi động trên đầu xe, vì yếm chắn bùn của xe Dream thuộc loại mở phần dưới. Những xe đời mới, xe ga sau này đã thay đổi thiết kế để loại bỏ hạn chế này.  

Những linh kiện của xe dễ hao mòn nhất là phần nhông, xích, côn bi thường phải thay thế sau vài năm. Mặt khác, sau thời gian dài sử dụng thì xu páp, bướm xăng cũng hao mòn nghiêm trọng, nếu không được thay thế sẽ khiến xe không thể đốt hết nhiên liệu trong máy, tạo muội khói… dẫn đến hỏng máy xe. Chính vì vậy để làm lại máy một chiếc xe dream cần kiểm tra đồng bộ các bộ phận, linh kiện những bộ phận nào cần thay mới thì phải thay.

Đề phòng mánh lới kẻ gian

Trong thời gian qua, không ít kẻ gian đã trục lợi bằng cách bán xe gian, vỏ ngoài là xe thái nhưng bên trong là xe Trung Quốc… Anh Văn Thái đang làm việc tại Công ty sách và thiết bị giáo dục 123 đã mua lại một chiếc xe Dream được làm mới với giá gần 30 triệu đồng. Do tin tưởng bạn bè giới thiệu nên anh Thái không ngờ mới chỉ qua vài tháng sử dụng máy xe đã phát ra tiếng kêu sòng sọc. Tá hỏa, anh Thái tìm thợ xem lại mới biết máy xe của anh đã bị thay bằng máy xe Trung Quốc, linh kiện thì có quá nửa là của Việt Nam. Lúc này anh chẳng còn biết kêu ai.

Những chiếc Dream Thái được "làm mới"

Tìm hiểu chuyện mua xe cũ, tôi tìm đến anh Mạnh Hà, cũng là một thợ “độ” xe Dream và buôn xe cũ khá nổi tiếng trên đường Lý Văn Phức. Anh Hà cho biết có những quy tắc rất dễ để những người muốn mua xe cũ biết được xe bị “luộc” hay chưa. Thứ nhất là phải tìm hiểu nguồn gốc chiếc xe từ giấy tờ đăng ký, chính chủ hay thứ chủ qua giấy tờ mua bán… Đặc biệt là những chiếc xe rao bán trên mạng với giá rẻ nhưng không phải chính chủ hoặc không có địa chỉ chủ xe cụ thể thường là xe gian tìm cách tiêu thụ trên thị trường bằng con đường này.

Khi xem xe cần chú ý sơn xe bề ngoài và các chi tiết ở góc khuất như sườn xe, gầm xe có đồng bộ nhau về màu sắc, độ mòn của sơn hay không để biết chiếc xe đã bị tút lại vỏ ngoài hay chưa. Nhựa xe Dream có tính đàn hồi rất tốt, nhưng phần chắn bùn trước, chắn bùn sau rất dẻo có thể bẻ những góc 45 độ cũng không sợ vỡ, gãy. Phần lớn xe Dream qua sử dụng hiện nay phải thay thế bằng linh kiện Việt Nam hoặc kém hơn là những phần nhựa của Trung Quốc. Không nên tin tưởng vào công tơ mét của xe cũ bởi thợ xe có thể cho quay ngược số km hoặc bỏ cáp tính km trên công tơ mét.

Bộ giảm xóc của xe Dream là dễ bị thay nhất nên xem kỹ tính đàn hồi của giảm sóc như bóp chặt phanh trước rồi ngồi trên xe nhún thật mạnh về phía trước. Giảm sóc tốt sẽ nẩy lên êm ái, khi nghe tiếng động lạ thì chắc chắn giảm sóc có vấn đề hoặc đã bị đổi linh kiện, thiếu hoặc bị chảy dầu. Giảm sóc sau cũng vậy cần chở nặng hơn 1 người rồi chạy trên đường nếu có vấn đề thì xe di chuyển sẽ bị ì, phát ra những tiếng kẽo kẹt.

Riêng phần máy cần kiểm tra các con ốc, bu-lông xem đã có vết trầy xước do mở máy hay chưa, đặc biệt là độ cũ của ốc và bu-lông phải phù hợp với thời gian sử dụng xe. Chiếc xe còn tốt khi khởi động rất nhanh và dễ dàng (bộ đề, chổi than, máy), tiếng máy phải êm, đều không có âm thanh lạ, hơi từ bô xe phải mạnh, đều. Sang số, vặn hết ga nếu có khói đen thì xúp pháp đã cũ, hở nên máy rất nhanh hỏng. Sau khi khởi động cần kiểm tra dầu máy, nếu có ánh kim loại thì tuyệt đối xe đã có vấn đề trong động cơ.

Chiếc xe máy là một phương tiện thân thuộc đối với người Việt, ở đất nước được mệnh danh là “thiên đường của xe máy”. Sau này có thể lại có những phong trào làm mới nhiều dòng xe hơn nữa nhưng có lẽ rất hiếm dòng xe có thể thỏa mãn nhiều tiêu chí của người tiêu dùng như xe Dream. Để chơi xe Dream thành một cái “thú” có tính sưu tầm hay văn hóa của người Hà Nội nói riêng, người Việt nói chung cần khá nhiều thời gian và công sức của những người đã và đang yêu một dòng xe giản dị, tiện dụng và bền bỉ theo năm tháng.

Thành Công