Doanh nghiệp hỗ trợ ít tới mức đáng xấu hổ

Đáng xấu hổ vì ít quá

Tại “Diễn đàn công nghiệp hỗ trợ Việt Nam trong bối cảnh các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới” diễn ra sáng ngày 30/3, Ông Phan Đăng Tuất - Vụ trưởng, Thường trực Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Bộ Công Thương cho biết, đến nay cả nước mới có 1.383 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, chia làm 3 nhóm ngành sản xuất: cơ khí, điện tử, nhựa và cao su. So với tổng số 500.000 doanh nghiệp đang hoạt động trên cả nước thì doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chỉ chiếm 0,03%.

“Con số này quá ít ỏi, đáng xấu hổ để một nước tiến lên công nghiệp hóa. Chúng ta không thể có nền công nghiệp hỗ trợ với từng này doanh nghiệp. Theo tính toán của tôi, đến năm 2020, chúng ta sẽ có khoảng 5.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ và đến năm 2025, số lượng sẽ tăng lên mức 10.000- 20.000 doanh nghiệp. Lúc đó ta mới có thể có ngành công nghiệp hỗ trợ. Phát triển công nghiệp hỗ trợ là con đường buộc phải đi”- ông Tuất nói.

Diễn đàn công nghiệp hỗ trợ Việt Nam trong bối cảnh các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới diễn ra sáng 30/3

Nhận xét thêm, ông Tuất cho rằng trong số 3 nhóm ngành của công nghiệp hỗ trợ, phát triển chi tiết nhựa và cơ khí đòi hỏi trình độ sản xuất không cao. Các chi tiết này lại chiếm tỷ lệ lớn trong sản phẩm nên phù hợp với lựa chọn của Việt Nam. Trong khi đó, linh kiện điện tử tiến bộ quá nhanh, quốc gia muốn phát triển nó đòi hỏi phải có nền tảng khoa học cơ bản, khoa học công nghệ cao. Việt Nam chưa đáp ứng được các yêu cầu này. Thực tế cho thấy, Thái Lan đã bắt đầu phát triển công nghiệp hỗ trợ từ các chi tiết nhựa và cao su nên họ rất thành công, nhưng đất nước phát triển như Singapore lựa chọn ưu tiên linh kiện điện tử lại đúng hướng.

Còn ông Nguyễn Hoàng – Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội thì cho rằng, phát triển công nghiệp hỗ trợ là bước đi đúng hướng, đặc biệt khi Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTAs) thế hệ mới. Các tập đoàn đa quốc gia lớn như: SamSung, Toyota, Honda… đã đến Việt Nam. “Doanh nghiệp FDI khi lấy sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam sẽ giảm được chi phí vận chuyển, tận dụng được lao động của Việt Nam. Đó là sự cộng hưởng tốt”- ông Nguyễn Hoàng đánh giá.

Xây mới lại hệ thống doanh nghiệp

Ông Phan Đăng Tuất cho rằng, hiện tại là thời điểm vàng để Việt Nam phát triển công nghiệp hỗ trợ, nhưng để làm được điều này thì cần sự hỗ trợ của chính quyền. “Cần coi đây là quốc sách, nhằm phát triển bền vững. Cụ thể là cần phải xây dựng các Luật, thậm chí đạo luật để phát triển công nghiệp hỗ trợ, chứ không phải là vốn và công nghệ”.

Vấn đề là đối tượng doanh nghiệp nào sẽ làm chủ nền công nghiệp hỗ trợ này? Trả lời câu hỏi này, ông Tuất nói: “Những doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã có không thể tiếp cận được chuỗi giá trị toàn cầu. Họ đã lớn và được “giáo dục” theo kiểu cũ, thấm nhuần theo cách cũ. Quyết sách mới phải chuyển sang những doanh nghiệp mới, doanh nghiệp khởi nghiệp. Họ có cơ hội hơn, thuần khiết hơn để tham gia vào chuỗi giá trị. Có lần tôi ngồi tự tính, nếu bỏ vài chục nghìn tỷ đồng để xây dựng vườn ươm doanh nghiệp, mời chuyên gia nước ngoài - chính các hãng sẽ là nhà nhập khẩu tương lai đến, giúp ta đào tạo tại chỗ rồi cung ứng cho họ thì sẽ hiệu quả”.

Doanh nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam ít tới mức đáng xấu hổ

Là nhà cung cấp bản mạch cho tập đoàn LG, ông Hoàng Minh Trí – Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH 4P chia sẻ: “Chúng ta là doanh nghiệp mới, không nên làm gì quá phức tạp, nên đi từ thấp tới cao, từng bước một. Chúng tôi cung cấp bản mạch cho tập đoàn LG cũng là kết quả sau 15 năm hợp tác làm việc, không phải làm ra đến chào là họ mua ngay đâu. Sau khi đã hợp tác họ sẽ chuyển giao công nghệ mềm cho chúng tôi”.

Chia sẻ thêm về vấn đề này ông Nguyễn Hoàng, doanh nghiệp khởi nghiệp khi tham gia phát triển công nghiệp hỗ trợ sẽ gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn, kinh nghiệm… nên cần được hỗ trợ. Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) hiện đang có một số chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp này.