Điện ảnh Iran kiên quyết quay lưng với Oscar 2013

Trong bộ phim Hình ảnh đất nước Iran luôn được Mỹ và phương Tây nhào nặn méo mó, cũng là nơi mà nền công nghiệp điện ảnh còn nghèo nàn, kinh phí làm phim thì thiếu thốn cùng với bao giới luật khắc khe của đạo Hồi. Thế nhưng, cũng chính báo chí Mỹ từng ví điện ảnh Iran là nền điện ảnh gây sửng sốt vì những thành tích mà nó đạt được.

Năm 1997, tại Liên hoan phim Cannes - Pháp, bộ phim “Hương vị anh đào” (Taste of Cherry) đã đoạt giải Cành cọ vàng; phim “Vòng luẩn quẩn” (Le Cercle) đoạt giải Sư tử vàng năm 2000 tại LHP Venise - Ý và năm 2006, bộ phim “Việt vị” (Offside) đoạt giải Gấu bạc tại LHP Berlin – Đức… Ngoài ra, còn rất nhiều bộ phim cùng những vị đạo diễn tài năng khác của Iran được vinh danh tại các liên hoan phim quốc tế. Trong đó, đáng chú ý nhất là bộ phim “Ly thân” (A Separation) đoạt giải Oscar 2012 ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất.

“Ly thân” (A Separation) đoạt giải Oscar ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất 2012

Chính “Ly thân” trước đó đã vượt qua hàng loạt các đối thủ nặng ký để giành chiến thắng ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất tại Lễ trao giải Quả cầu vàng lần thứ 69 và giành giải Gấu Vàng tại LHP Berlin lần thứ 61. Oscar 2012 đã đưa nền điện ảnh Iran lần đầu tiên trong lịch sử được vinh danh tại một giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh.

“Ly thân” là một câu chuyện về cuộc hôn nhân tan vỡ, bộ phim đề cập đến sự xung đột giữa việc tuân thủ tôn giáo nghiêm ngặt và những giá trị trong cuộc sống hiện đại cũng như sự phân hóa giai cấp trong xã hội.

Tuy nhiên, năm nay nền điện ảnh từng gây sửng sốt tuyên bố tẩy chay mùa Oscar năm 2013 với lí do là sự xuất hiện của bộ phim báng bổ đạo Hồi vừa qua. “Sự ngây thơ của tín đồ đạo Hồi” do một người Mỹ tên Nakoula Basseley Nakoula thực hiện và được đưa lên trang Youtube đúng vào ngày kỷ niệm 11 năm sự kiện 11-9 từng làm chấn động nước Mỹ và thế giới.

Nội dung của bộ phim đã xúc phạm vị tiên tri Mohammad của đạo Hồi và nó là nguyên nhân gây nên những tranh cãi, xung đột, biểu tình, bạo lực khiến nhiều người thiệt mạng trong hơn một tháng qua tại nhiều nước, trong đó có đại sứ Mỹ tại Lybia cũng bị tấn công làm 4 người Mỹ thiệt mạng, có đại sứ Christopher Stevens.

“Những đứa trẻ thiên đường” (Children of Heaven) từng lọt vào danh sách đề cử chính thức tại Oscar 1998.

Chính quyền Iran đưa ra quyết định tẩy chay Oscar 2013 vì Ban tổ chức giải đã không lên tiếng chỉ trích bộ phim báng bổ đạo Hồi nói trên. Dù trước đây, Iran đã tham gia tranh giải hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất đã 18 lần và liên tiếp gửi phim đi tham dự từ năm 1997. Như vậy, đây là lần đầu tiên sau 15 năm, Iran không tham dự tranh giải Oscar.

Mặc dù trước đó, Iran đã dự định chọn bộ phim tình cảm “Viên đường” (A cube of sugar) để tham gia tranh giải. Trong lịch sử gửi phim tranh giải tại Oscar thì nền điện ảnh Iran đã từng một lần lọt vào danh sách đề cử chính thức với phim “Những đứa trẻ thiên đường” (Children of Heaven (1998) ngoài bộ phim đoạt giải Oscar 2012 “Ly thân”.

“Viên đường” (A cube of sugar) là bộ phim tình cảm mà Iran dự định gửi tranh giải Oscar 2013 đã bị hoãn

Tính đến thời điểm hiện tại, ở hạng mục tranh giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất Oscar 2013 đã nhận được 71 phim dự thi. Việt Nam có bộ phim “Mùi cỏ cháy” của đạo diễn Hữu Mười đã gửi đi dự thi. Mùi cỏ cháy xoay quanh câu chuyện bi hùng về trận chiến tại thành cổ Quảng Trị năm 1972.

Qua sự kiện trên chúng ta thấy điện ảnh – chính trị - tôn giáo có mối quan hệ hữu cơ như thế nào. Có lẽ các nhà làm phim trên thế giới sẽ dè chừng và cẩn trọng hơn khi thực hiện những phim có liên quan đến đề tài tôn giáo, sau những hậu quả mà bộ phim báng bổ đạo Hồi vừa qua gây nên.

Thanh Thanh