Chuyên gia “bắt mạch” tín dụng đen: Đen nhưng không hoàn toàn xấu!

Ông Nguyễn Kim Hùng - Giám đốc Công ty CP tái cấu trúc doanh nghiệp Việt: Có doanh nghiệp vừa và nhỏ có tới 60% tổng vốn sản xuất kinh doanh là vốn tín dụng đen.

Với vai trò là điều phối viên của Diễn đàn, ông Nguyễn Kim Hùng - Giám đốc Công ty CP tái cấu trúc doanh nghiệp Việt đặt vấn đề cho rằng doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tiếp cận nguồn vốn nên buộc phải sử dụng tín dụng đen.

Theo ông Thành, việc phát triển thị trường vốn hiện nay mới giải quyết được nguồn vốn cho doanh nghiệp lớn và có quy mô trung bình. Tuy nhiên, những doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn và buộc phải sử dụng đến nguồn "tín dụng đen".

Từng tham gia cấu trúc nhiều doanh nghiệp, ông Hùng nêu một thực tế là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa có cấu trúc vốn, trong đó, phần lớn là những thanh niên, kỹ sư đi lên từ đam mê, mong muốn khởi nghiệp. Nhóm doanh nghiệp này không biết gì về vốn trong khi việc tiếp cận ngân hàng, gặp nhiều khó khăn. Vốn thực chỉ chiếm 20 - 30%, còn lại là liên kết tài chính giữa gia đình, bạn bè, anh chị em. Khi ngân hàng không cho vay, trái phiếu Chính phủ không thể tiếp cận, họ buộc phải sử dụng đến nguồn vốn không chính thức hay gọi là "tín dụng đen".

Thậm chí, theo ông Hùng có những doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí có tới 60% tổng vốn sản xuất kinh doanh là vốn từ tín dụng đen.

Từ thực tế đó, ông Hùng mong Chính phủ có thể tạo ra khung pháp lý để giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận nguồn vốn này một cách hợp lệ bởi chi phí sử dụng vốn lên đến trên 10% nhưng chưa được hoạch định vào chi phí hợp lệ.

“Cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ thay đổi nhanh, phải thích ứng với thị trường nhưng lại chưa có hành lang pháp lý để xác định giá trị thực của hàng hóa. Họ buộc phải tính toán để có thể hợp lý hóa những khoản vốn này. Việc tiếp cận với nguồn vốn, quỹ, công ty tài chính rất xa vời, chưa kể đến các nguồn quỹ mà Nhà nước đang khuyến khích. Vì vậy, bằng cách nào đó, Chính phủ có thể hợp thức hóa "tín dụng đen" để giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ” – ông Hùng nêu ý kiến.

Tín dụng đen nở rổ xuất phát từ nhu cầu của người dân.

Trong khi đó, ông Hà Huy Tuấn - Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia đã chỉ ra 4 nguyên nhân khiến tín dụng đen nở rộ như hiện nay.

Thứ nhất là quỹ tín dụng đen tồn tại theo nhu cầu của người dân. Vay theo hình thức này khá nhanh gọn, không vướng điều kiện chặt chẽ như của ngân hàng.

Thứ hai, có tình trạng dùng nguồn vay từ tín dụng đen trả nợ ngân hàng.

Thứ ba là trong thời gian vừa qua, sự phát triển công nghệ thông tin khiến cho cách tiếp cận trực tiếp giữa bên có nhu cầu vay và cho vay càng trở nên thuận tiện.

Và cuối cùng là vấn đề khơi thông nguồn vốn, theo ông Tuấn, người ta không muốn gửi ngân hàng vì cho vay bên ngoài lãi suất cao hơn.

Chỉ ra 4 nguyên nhân dẫn đến việc tín dụng đen đang nở rộ trong nền kinh tế, ông Tuấn cũng thẳng thắn đưa quan điểm rằng quỹ tín dụng đen không phải xấu. Đối với thế giới, tín dụng đen đã tồn tại từ rất lâu dưới dạng cũng hoạt động như ngân hàng nhưng không được công nhận. Vì vậy, chúng ta đang đứng trước thực tiễn do cung cầu mà hình thức này tồn tại.

Cùng chia sẻ câu chuyện này, ông Warrick Cleine - Chủ tịch kiêm CEO KPMG tại Việt Nam và Campuchia cho rằng: "Đen ở đây không hoàn toàn là xấu, vì nó có những mặt để tạo điều kiện cho người vay tiền. Tuy nhiên, chúng ta cần có chính sách để kiểm soát thị trường này một cách hiệu quả. Câu hỏi đặt ra ở đây là chúng ta phải thể chế hóa, chính thức hóa những tín dụng đen như thế nào, cần đưa vào khuôn khổ ra sao để điều tiết thị trường này. Chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm của một số ngân hàng lớn ở Hà Lan".

Chủ tịch kiêm CEO KPMG tại Việt Nam và Campuchia cũng nhấn mạnh sự cần thiết của công tác truyền thông, giáo dục người dân trong việc tiếp cận các quỹ tín dụng đen, trong khi đó, Nhà nước, cần có biện pháp quản lý thị trường này hiệu quả.

"Các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận khoản vay của ngân hàng qua nhiều kênh, chính thống hoặc không. Các ngân hàng cần có thủ tục gọn nhẹ để người dân tiếp cận khoản vay một cách hiệu quả. Ví dụ, một người nông dân muốn vay để mua một con bò cần tín chấp như thế nào, điều này cũng hoàn toàn khác với khoản vay của các doanh nghiệp. Do đó, chúng ra cần có cơ chế khác nhau, tùy thuộc vào khoản vay, quy mô và đối tượng" - ông Warrick Cleine nói.

Minh Ngọc

Bộ trưởng Bộ Công an: "Tín dụng đen như cướp ngày"

Không nên dung dưỡng những ý đồ xấu xa!

Bóng tối tín dụng đen