Các Hội, hiệp hội cần gì để giúp doanh nghiệp hội nhập?

Ảnh minh họa.

	Lướt sóng vàng là… chết!
	Ngành Da giày trông chờ gì từ TPP?
	Giá điện dưới góc nhìn FDI

Cùng với quá trình phát triển kinh tế đất nước cũng như của cộng đồng doanh nghiệp, số lượng các Hội, hiệp hội có sự phát triển mạnh mẽ về số lượng. Ngành nào, nghề nào, lĩnh vực nào cũng có hội, hiệp hội. Một thống kê chưa đầy đủ của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, tính đến tháng 12/2014, cả nước có khoảng 446 hiệp hội doanh nghiệp (chưa kể các hiệp hội doanh nghiệp ở các cấp xã, hiệp…).

Số lượng các hiệp hội lớn như vậy nhưng theo ông Đậu Anh Tuấn-Trưởng Ban Pháp chế VCCI, trong một nghiên cứu đánh giá năng lực của các hiệp hội trong bối cảnh hội nhập kinh tế thì vai trò của các hiệp hội còn hạn chế.

Dẫn chứng cụ thể về điều này, ông Tuấn cho hay, theo kết quả nghiên cứu trên, hoạt động tư vấn chính sách, pháp luật và hỗ trợ giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế là một phần quan trọng trong chức năng hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi hội viên của các hiệp hội lại là mảng hoạt động ít thường xuyên nhân. Theo đó, có tới 76% số hiệp hội không có bộ phận chuyên môn về chính sách, pháp luật trong khi việc duy trì liên kết với các tổ chức, đơn vị tư vấn pháp lý lại lỏng lẻo.

Thứ nữa, về chức năng đại diện, vận động chính sách, kết quả khảo sát cho thấy các hoạt động chủ yếu để thực hiện chức năng này là tham vấn ý kiến hội viên về cải thiện môi trường kinh doanh (73% số hiệp hội được khảo sát có thực hiện hoạt động này), tiến hành đối thoại với chính quyền (85%). Tuy nhiên, các nghiên cứu để phục vụ cho hoạt động vận động chính sách của mình hay tổ chức các hoạt động vận động chính sách pháp luật lại hạn chế, chỉ 44% số hiệp hội từng thực hiện các hoạt đông này. Việc liên kết, phối hợp giữa các hiệp hội doanh nghiệp trong vận động các chính sách mà họ cùng có mối quan tâm hiện đã được một số hiệp hội chú ý tới nhưng vẫn còn hạn chế (chỉ khoảng 54% các hiệp hội đã từng thực hiện việc này)…

“Trong tổng thể, có thể thấy các hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam đã có sự lớn mạnh, phát triển không ngừng từ thời điểm Việt Nam gia nhập WTO năm 2007 cả về số lượng và phạm vi cũng như năng lực hoạt động”-ông Tuấn đưa nhận định.

Một cuộc Hội thảo do VCCI tổ chức.

Dưới một góc nhìn khác, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng, sở dĩ vai trò của các Hội, hiệp hội hiện nay còn hạn chế là do lối tư duy bổ nhiệm, bao cấp. Hiệp hội không phải cánh tay nối dài, không phải cơ quan hành chính, trung gian nửa vời mà phải là đại diện thực sự cho doanh nghiệp, nghiên cứu thị trường, nghiên cứu xu hướng, nghiên cứu các yêu cầu hội nhập để truyền lại cho doanh nghiệp.

Chính vì vậy, TS Minh Phong đưa quan điểm: Hiệp hội phải là những tổ chức phi nhà nước, hoạt động đúng tổ chức của hiệp hội, vì lợi ích của thành viên. Các thành viên bỏ tiền ra thì phải có quyền kiểm tra, bầu lãnh đạo, bộ máy quản lý các hiệp hội hay phê phán anh thì không được. Hiệp hội phải là đầu mối thông tin, cung cấp thông tin, tiếp cận, tìm kiến thông tin để truyền tải đến thành viên và ngược lại, tiếp nhận thông tin từ các thành viên rồi phản hồi lên trên. Đặc biệt, Hiệp hội cũng cần phải có khả năng dự báo thị trường, dự báo những yêu cầu kỹ thuật mới hay hô trợ doanh nghiệp tìm kiếm thị trường.

Đưa đề xuất để nâng cao vai trò của các Hội, hiệp hội, ông Tuấn kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện pháp luật về Hội (ban hành Luật về Hội), để tạo ra một khung khổ pháp lý an toàn, hợp lý để các Hội nói chung và hiệp hội doanh nghiệp nói riêng có thể hình thành thuận lợi, phát triển ổn định; Tăng cường chuyển giao dần các dịch vụ công trong các lĩnh vực hoạt động kinh doanh cho các hiệp hội doanh nghiệp (ví dụ việc cấp các chứng chỉ chuyên môn, các dịch vụ xác nhận, cấp phép liên quan tới hoạt động kinh doanh…).

Đồng thời, các hiệp hội phải tăng cường hiệu quả thực thi các quy định về sự tham gia của doanh nghiệp vào quá trình hoạch định chính sách, pháp luật nội địa và đàm phán thương mại quốc tế, đặc biệt là trách nhiệm tham vấn, lấy ý kiến doanh nghiệp thông qua các hiệp hội doanh nghiệp của các cơ quan liên quan.

Ngoài ra, Quốc hội, Chính phủ cũng cần có các biện pháp nhằm tăng cường nguồn lực, năng lực hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp, đặc biệt trong những vấn đề liên quan tới hội nhập như đặt hàng cho Hiệp hội trong việc thực hiện những hoạt động nghiên cứu, phát triển ngành cũng như hỗ trợ doanh nghiệp...