Thông qua nghị quyết nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng

Quang cảnh phiên họp.

Tiếp tục Phiên họp thứ 50, sáng 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) của thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tương đương 186 triệu đồng/năm), còn mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Chính sách mới sẽ áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận.

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc điều chỉnh mức GTGC nhằm bảo đảm thu nhập thực tế của người dân phù hợp với biến động giá cả và đời sống kể từ lần điều chỉnh gần nhất năm 2020, thực hiện đúng quy định tại khoản 4 Điều 1 Luật số 26/2012/QH13. Khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm điều chỉnh trước, Chính phủ phải trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết.

Tổng cục Thống kê ước tính, đến cuối năm 2025, CPI lũy kế tăng khoảng 21,24% so với năm 2020 - thời điểm áp dụng mức GTGC hiện hành theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 (11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc).

Bộ Tài chính đã đề xuất hai phương án:

Phương án 1 (theo CPI): Tăng GTGC tương ứng mức tăng CPI, tức 13,3 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 5,3 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, dự kiến làm giảm thu ngân sách khoảng 12.000 tỷ đồng/năm.

Phương án 2 (theo thu nhập và GDP bình quân đầu người): Điều chỉnh tương ứng mức tăng 40–42% so với năm 2020, tức 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, dự kiến làm giảm thu ngân sách khoảng 21.000 tỷ đồng/năm.

Chính phủ lựa chọn phương án 2, với mục tiêu chia sẻ thành quả tăng trưởng kinh tế, giảm gánh nặng thuế cho người dân, đồng thời khuyến khích tiêu dùng và thúc đẩy tăng trưởng.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết điều chỉnh mức GTGC, đồng thời ủng hộ cách tiếp cận theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP. Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn về thời điểm ban hành Nghị quyết, khi Luật Thuế TNCN (sửa đổi) đang được chuẩn bị để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới.

Một số đại biểu cho rằng, nếu áp dụng cho kỳ tính thuế 2025, cần ban hành Nghị quyết ngay trong tháng 10/2025; nhưng nếu áp dụng từ năm 2026 như đề xuất của Chính phủ, thì có thể đưa trực tiếp quy định này vào Luật Thuế TNCN (sửa đổi) để bảo đảm thống nhất, tránh chồng chéo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng việc thông qua Nghị quyết tại thời điểm này là phù hợp, song nên áp dụng từ ngày 01/01/2026 để bảo đảm đồng bộ với Luật Thuế TNCN sửa đổi. Ông cũng lưu ý, năm 2025 dự kiến vượt thu ngân sách nên việc điều chỉnh sớm sẽ không ảnh hưởng lớn đến cân đối tài chính quốc gia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đồng tình với quan điểm này, nhấn mạnh việc ban hành Nghị quyết là thông điệp chính trị tích cực, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước tới đời sống người dân, nhất là trong bối cảnh thiên tai, lũ lụt đang ảnh hưởng đến nhiều địa phương.

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Minh Khương cũng khẳng định thẩm quyền ban hành Nghị quyết thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tuy nhiên, ông lưu ý nếu sau này Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN (sửa đổi) với mức GTGC mới, thì cần có Nghị quyết điều chỉnh lại để bảo đảm thống nhất pháp lý.

Ông cũng kiến nghị khi sửa Luật, nên xem xét phân vùng mức giảm trừ và mức nộp thuế, bởi hiện nay lương tối thiểu đã có sự khác biệt giữa các vùng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, việc điều chỉnh mức GTGC lần này nhằm bảo đảm công bằng, hợp lý trong chính sách thuế, giúp người dân có thêm khả năng tích lũy, tiêu dùng, đồng thời vẫn giữ vững cân đối ngân sách nhà nước.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất áp dụng phương án 2 và thực hiện từ kỳ tính thuế 2026, quyết toán vào quý I/2027. Cụ thể:

Mức giảm trừ cho người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm);

Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng.

Như vậy, so với quy định hiện hành, mức GTGC mới tăng hơn 40%, thể hiện rõ chính sách nhân văn và kịp thời thích ứng với biến động giá cả, thu nhập của người dân.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua 100% và giao Ủy ban Kinh tế - Tài chính phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, cùng các cơ quan liên quan, hoàn thiện Nghị quyết để ban hành chính thức.