Quốc hội xem xét dự án Luật sửa đổi, bổ sung 11 luật quân sự, quốc phòng

Sửa đổi toàn diện để phù hợp tổ chức chính quyền hai cấp

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự án Luật. Theo đó, việc sửa đổi các luật là yêu cầu cấp thiết nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các chủ trương, định hướng của Đảng, các quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đáp ứng yêu cầu sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và cơ quan quân sự địa phương trong giai đoạn mới.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Dự thảo luật gồm 12 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung nội dung của 11 luật hiện hành và một điều quy định về hiệu lực thi hành. Các nội dung điều chỉnh tập trung vào việc xác định rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực quốc phòng - quân sự, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp sau sắp xếp.

Cụ thể, dự thảo điều chỉnh một loạt nội dung trong các luật như: Luật Quốc phòng, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Luật Phòng không nhân dân, Luật Phòng thủ dân sự, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Lực lượng dự bị động viên, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh…

Đáng chú ý, nhiều thẩm quyền trong công tác tuyển chọn, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu được điều chỉnh theo hướng phân cấp hoặc tập trung hơn để phù hợp với điều kiện tổ chức mới. Ví dụ, thẩm quyền gọi đào tạo sĩ quan dự bị được giao cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh; các chức danh trong Ban chỉ huy quân sự cấp huyện được tổ chức lại, một số được bãi bỏ để tinh gọn tổ chức.

Ngoài ra, mô hình Ban chỉ huy phòng thủ khu vực được xác lập với vai trò trung tâm chỉ huy thay thế các cơ quan cũ tại cấp huyện. Các cấp xã được trao thêm thẩm quyền, nhiệm vụ trong xây dựng khu vực phòng thủ, tổ chức lực lượng dân quân, phòng không nhân dân và phòng thủ dân sự.

Đề xuất thông qua theo thủ tục rút gọn

Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, thông qua dự án luật theo quy trình, thủ tục rút gọn tại kỳ họp thứ 9 nhằm kịp thời tạo hành lang pháp lý phục vụ việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và tổ chức bộ máy quân sự địa phương từ năm 2025.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Trung tướng Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội - khẳng định sự cần thiết ban hành luật để thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết về tiếp tục sắp xếp tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và Đề án 839-ĐA/QUTW của Quân ủy Trung ương về sắp xếp tổ chức quân sự địa phương “tinh, gọn, mạnh”.

Ủy ban cơ bản nhất trí với phạm vi sửa đổi của dự luật, đồng thời đánh giá hồ sơ dự án đáp ứng yêu cầu theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ủy ban đề nghị Quốc hội cho phép thông qua luật tại kỳ họp này theo quy trình rút gọn.

Bên cạnh đó, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục làm rõ một số khái niệm có thể gây chồng chéo như “khu vực phòng thủ” và “phòng thủ khu vực”, cũng như làm rõ vị trí, thẩm quyền của Ban chỉ huy phòng thủ khu vực sau khi tổ chức lại chính quyền địa phương.

Một số ý kiến cũng đề nghị cân nhắc các quy định mới về tổ chức Dân quân tự vệ, nhất là việc bổ sung các lực lượng như trung đội dân quân pháo binh, hải đội dân quân thường trực và xác định rõ đối tượng, chức danh chỉ huy trong hệ thống pháp luật hiện hành.

Ủy ban nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo luật để bảo đảm tính thống nhất, chặt chẽ trong hệ thống pháp luật, đồng thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn tổ chức lực lượng vũ trang, xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân trong tình hình mới.

Dự luật dự kiến sẽ được Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua trong cuối kỳ họp này.