Quan hệ Mỹ - Nga liệu có được cải thiện?

06:40 | 11/04/2018

3,775 lượt xem
|
Bất chấp sự phản đối của chính giới và truyền thông Mỹ, Tổng thống Donald Trump vẫn mong muốn trực tiếp gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin để bàn về những vấn đề quan trọng đang cản trở quan hệ hai nước.  
quan he my nga lieu co duoc cai thien
Tổng thống V.Putin và người đồng cấp Mỹ D.Trump tại APEC 2017

Ngày 21-3-2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi điện chúc mừng Tổng thống Nga Vladimir Putin tái đắc cử. Theo Điện Kremlin, cuộc trao đổi “mang tính xây dựng” giữa hai ông Trump và Putin tập trung vào các vấn đề tồn đọng trong quan hệ song phương, vốn đang ở mức thấp kể từ thời Chiến tranh Lạnh. Trong cuộc điện đàm, lãnh đạo hai nước nhất trí về việc cần phải hợp tác với nhau để tránh một cuộc chạy đua vũ trang có thể xảy ra. Ông Putin nói rằng, ông không muốn một cuộc chạy đua vũ trang và sẽ làm mọi thứ có thể để giải quyết những bất đồng với các nước. Nhà Trắng cho biết, hai nhà lãnh đạo “nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên” sau khi ông Trump đồng ý gặp lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un với hy vọng xóa bỏ mối đe dọa hạt nhân từ Bình Nhưỡng. “Hai nhà lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đối với việc phát triển sự hợp tác thực tiễn trong các lĩnh vực khác nhau, bao gồm những vấn đề về làm thế nào để đảm bảo sự ổn định chiến lược và chống khủng bố quốc tế”, Điện Kremlin nêu rõ trong một thông cáo.

Ông Putin nói rằng, ông không muốn một cuộc chạy đua vũ trang và sẽ làm mọi thứ có thể để giải quyết những bất đồng với các nước.

Điểm lưu ý nhất trong cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Putin là khả năng gặp gỡ ở cấp cao nhất. Nói với các phóng viên tại Nhà Trắng trong khi hội kiến Thái tử Arập Xêút Mohammed bin Salman ngày 21-3, Tổng thống Trump khẳng định: “Cuộc hội đàm cũng đề cập đến việc chúng tôi có lẽ sẽ hội kiến trong tương lai không xa để có thể thảo luận về vũ khí, chúng tôi có thể thảo luận về cuộc chạy đua vũ trang”. Nhà Trắng sau đó nói không có kế hoạch cụ thể cho một cuộc họp thượng đỉnh. Nếu cuộc họp thượng đỉnh diễn ra thì đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Nga tới Mỹ trong 8 năm qua. Năm 2010, Tổng thống Barack Obama đã tiếp người tiền nhiệm của ông Putin, Dmitri Medvedev tại Nhà Trắng. Iouri Ouchakov, cố vấn Tổng thống Nga, không thông báo chính xác ngày giờ cho một cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai ông Putin và ông Trump mà chỉ nói rằng, có thể sẽ diễn ra trong quý IV năm nay, nhiều khả năng vào cuối mùa thu. Nếu cuộc gặp này không diễn ra, lãnh đạo Nga và Mỹ vẫn có thể sẽ có cuộc hội đàm bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Argentina vào tháng 11 tới.

Ông Putin từng gặp gỡ hội đàm với ông Trump 2 lần. Vào tháng 7-2017, lãnh đạo Nga và Mỹ đã có cuộc gặp tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hamburg (Đức) bàn về các vấn đề hợp tác song phương, cuộc khủng hoảng Syria và Urkaine. Tháng 11-2017, Tổng thống Putin và người đồng cấp Mỹ Trump đã có cuộc tiếp xúc ngắn bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC ở Đà Nẵng, Việt Nam. Tại cuộc tiếp xúc, hai bên đã ra tuyên bố chung về vấn đề Syria. Sau đó, ông Trump và Putin còn có nhiều cuộc điện đàm.

Sự kiện Tổng thống Trump chúc mừng người đồng cấp Nga đã bị chỉ trích ngay từ trong nội bộ đảng Cộng hòa. Thượng nghị sĩ John McCain đả kích ông Trump về cuộc gọi chúc mừng này. Tờ The New York Times khẳng định, nếu cuộc gặp mặt Nga - Mỹ diễn ra thì chỉ có lợi cho phía Nga. Theo tác giả bài báo, Moscow cần cuộc gặp này hơn Mỹ do Nga đang bị các nước phương Tây nghi ngờ gây ra vụ đầu độc Sergueï Skripal. “Điện Kremlin tăng cường ảnh hưởng lên Tổng thống Mỹ. Đây là một điều nguy hiểm với chính sách của Mỹ”, bài báo kết luận.

Sarah E. Mendelson, cựu quan chức ngoại giao thời Barack Obama, thậm chí còn cho rằng, cuộc gặp là “một phần chiến lược của người Nga” hòng “mua chuộc” Donald Trump. Max Boot, thành viên Hội đồng Quan hệ quốc tế Mỹ, kịch liệt phản đối cuộc gặp này trong một cuộc trả lời phỏng vấn của kênh MSNBC. Theo Max Boot, tình cảm của ông Trump dành cho Tổng thống Putin phá hoại chính sách ngoại giao của Mỹ.

Nhưng việc ông Trump chủ động đề xuất tổ chức cuộc gặp gỡ thượng đỉnh với Nga tại Nhà Trắng không gây bất ngờ cho giới phân tích. Ông Trump, người tuyên bố sẽ cải thiện mối quan hệ với Nga khi nhậm chức 14 tháng trước, đã chịu áp lực từ Quốc hội, phe Dân chủ cũng như phe Cộng hòa, phải tỏ lập trường cứng rắn hơn đối với ông Putin, với những người thân cận của ông và hàng loạt nhân vật chính trị Nga. Tuy nhiên, nay ông Trump đã làm cho mọi người, nhất là các chính trị gia Cộng hòa, phải ngạc nhiên. Ông chứng tỏ nhiệm kỳ tổng thống của mình đã sang một giai đoạn mới, ông có thể quyết định một mình. Nói cách khác, ông Trump đã xác định vai trò tổng thống của chính mình, độc lập đối với đảng Cộng hòa. Trong năm đầu tiên ông Trump làm tổng thống, nhiều cố vấn và người cộng sự chung quanh muốn đưa ông vào “dòng chính” của đảng Cộng hòa. Nay phần lớn đã ra đi: Gary Cohn về kinh tế, H.R. McMaster và Rex Tillerson về ngoại giao. Họ được thay thế bằng những người phù hợp với các quyết định cảm tính của ông Trump. Mike Pompeo thành Bộ trưởng Ngoại giao và John Bolton làm cố vấn an ninh quốc gia.

Suốt năm 2017, đối với Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát, ông Trump phải hợp tác và tìm cách thỏa hiệp. Vì ông cần Quốc hội thông qua một số dự luật quan trọng, như cắt giảm thuế, lập ngân sách mới. Và ông cũng muốn xóa bỏ chương trình bảo hiểm Obamacare, dựng tường biên giới, hai điều này thì ông không thành công. Năm nay, Tổng thống Trump không có nhu cầu lập pháp cấp bách nào cần lá phiếu của các dân biểu, nghị sĩ Cộng hòa, như năm ngoái. Cho nên ông không phải lắng nghe tiếng nói của những lãnh đạo trong Quốc hội. Năm nay, Tổng thống Trump “hoàn toàn tự do” theo đuổi những ước mơ của mình, mà ông chú ý nhất là những điều ông đã hứa khi tranh cử năm 2016.

Giai đoạn thứ nhì trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump bắt đầu. Ngoài chuyện muốn tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh với Nga, trong tuần qua, ông Trump còn có 3 tuyên bố gây ngạc nhiên khác. Thứ nhất, ông tuyên bố Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria. Thứ hai, sẽ đưa quân đội tới canh gác biên giới Mỹ - Mexico. Thứ ba, chính phủ trình bày chi tiết các món hàng Trung Quốc bị đánh thuế nhập khẩu 25%.

Quyết định quan trọng nhất của Tổng thống Trump, phát động cuộc chiến tranh mậu dịch, đi ngược với chính sách cố hữu của đảng Cộng hòa là tự do thương mại. Các đại biểu Quốc hội lên tiếng can ngăn khi giới kinh doanh kêu cứu. Nhưng Tổng thống Trump có sẵn sàng nghe các đại biểu đảng Cộng hòa trong Quốc hội hay không? Hiện nay ông có thể rất tự tin. Trong mấy ngày qua, các cuộc nghiên cứu dư luận cho thấy, số người ủng hộ các chính sách của ông đã lên cao hơn. Dư luận ủng hộ đang lên, như vậy thì có lý do nào khiến ông Trump phải lắng nghe các nhà chính trị Cộng hòa? Hơn nữa, năm nay dân Mỹ sẽ không bầu lại tổng thống mà chỉ bầu lại Quốc hội. Các dân biểu Hạ viện và một phần ba nghị sĩ sẽ lo tranh cử. Các đại biểu đảng Cộng hòa sẽ cần được ông Trump hỗ trợ khi tái tranh cử, chứ ông không cần họ.

Với việc quan tâm đến lợi ích nước Mỹ và sự thay đổi về quyền lực hiện nay, người ta hy vọng Tổng thống Trump sẽ có thể có những động thái cải thiện quan hệ Mỹ - Nga trong tương lai.

“Nga tin rằng, một cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ sẽ rất quan trọng, có lợi cho cả hai nước và cộng đồng quốc tế. Chúng tôi hy vọng một ngày, hay một thời điểm nào đó, chúng ta có thể đi đến bắt đầu đối thoại mang tính nghiêm túc và xây dựng”, người phát ngôn Điện Kremlin - Dmitry Peskov kêu gọi.

S.P

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc