Nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân, châu Âu đang tự cứu lấy mình

Iran mới đây đã phản hồi lại đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) để tái kích hoạt thỏa thuận năm 2015, trong khi EU hiện đang tham vấn với Mỹ để có các bước đi tiếp theo.

Đề xuất của EU được xem là cơ hội cuối cùng để cứu thỏa thuận hạt nhân với Iran, nhằm hạn chế hoạt động hạt nhân của nước này để đổi lấy việc Tehran sẽ được nới lỏng các biện pháp trừng phạt bao gồm lệnh trừng phạt ngành dầu khí.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nếu thỏa thuận hạt nhân Iran "hồi sinh", Tehran có thể tăng công suất khai thác dầu trong vòng vài tháng, nguồn cung từ đó tăng thêm hàng trăm nghìn thùng mỗi ngày. Điều này có thể giúp giải toả sự thắt chặt nguồn cung trên thị trường dầu toàn cầu vốn đang chịu tác động lớn sau khi xảy ra xung đột Nga - Ukraine.

Kỳ vọng nguồn cung dầu từ Iran có thể nhanh chóng tăng trở lại là yếu tố giữ giá dầu thô Brent ở mức dưới 100 USD/thùng trong tháng này.

Giới phân tích cho rằng, lệnh cấm nhập khẩu dầu Nga qua đường biển của EU, có hiệu lực từ ngày 5/12, càng khiến cho khối này có thêm động lực để đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Giám đốc bộ phận nghiên cứu hàng hóa tại RBC Capital Markets, Helima Croft nhận định rằng: "Khi giá đầu WTI ở mức 100 USD, việc hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ giống như một chiến thắng về trung hạn. Tuy nhiên, với giá cả năng lượng và tình hình an ninh hiện tại, thỏa thuận này không còn quá hấp dẫn với Mỹ. Châu Âu hiện có nhiều động lực hơn để hồi sinh thỏa thuận, trong bối cảnh châu lục này sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung năng lượng khi các lệnh trừng phạt Nga có hiệu lực vào tháng 12".

Bà Croft nói rằng, lệnh trừng phạt Nga, cùng với lệnh cấm tự nguyện của Đức và Ba Lan với việc nhập khẩu dầu Nga, sẽ ảnh hưởng tới 2 triệu thùng dầu/ngày của nước này.

Người sáng lập, CEO của công ty phân tích thị trường đầu toàn cầu Vanda Insights, Vandana Hari cũng cho rằng, EU không có nhiều lựa chọn thay thế nếu thực thi lệnh cấm với tất cả hoạt động nhập khẩu dầu thô Nga bằng đường biển sau ngày 5/12.